İzmir'in riskli yapılarda dönüşüm vakti  

Begüm Burçak GÜNAY - GERÇEK HABERCİ - İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in çağrısı üzerine olağanüstü meclis toplantısı İsmet İnönü Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi. Tek maddenin ele alındığı toplantıda 30 Ekim depremi sonrasında ağır ve orta hasarlı olarak tespit edilen yapılar ile 1998 yılındaki yönetmelik öncesi ruhsat alan veya 6306 sayılı yasayla riskli kabul edilen yapıların dönüşümüne ilişkin düzenleme görüşülürken,  madde oy birliğiyle kabul edildi. 
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, olağanüstü meclisin tek gündem maddesine hakkında yaptığı açıklamada,  “Bu gerçekten ortak akılla yol alınan, bir noktaya getirilen İzmir’in çok kıymetli bir kararı oldu. Bu kararla ilgili farklı sesler çıkabilir, tercihler ifade edilebilir, beğenilmeyebilir. Kaçak yapılara bir meşruiyet kazandırmak için yapılan bir çalışma değil. Ruhsatlandırılmış, planlı alanda yer almış, adalardaki binalardaki binalarla ilgili verilen karar. Doğal afet nedeniyle hakkı kaybolmuş, o hakkın iadesini gündeme getirmiş oluyoruz. Gayrimeşru, kaçak yapıyla ilgili öneri getiriyor değiliz. Bunun altını özellikle çizmek istiyorum. Nüfus yoğunluğu ve yapılaşmayı arttıracak bir şey söylemiyoruz. Mevcut durumu koruyarak hakların kaybolmasını önlüyoruz. Sadece hasarlı yapılarla ilgili değil, bundan sonra benzer bir afette benzer bir sonucu yaşamamak için ne yapabiliriz diye düşündük. Bir daha böyle bir felaket nedeniyle canlarımızı kaybetmek, ağır bedeller ödemek istemiyoruz. Onun için yapacağımız düzenleme böyle olsun istedik. Güven altına alan bir düzenleme oldu. Dirençli bir şehir olmak asıl meziyettir. Kentlerin en ok tedbir alması gereken mesele iklim kriziyle ortaya çıkacak doğal afetlere karşı önlem almaktır. Bunun için de bir envantere ihtiyacımız var. İnşaat mühendisleri odasıyla çalışma başlatmıştık. Önümüzdeki hafta da bu envanteri çıkarma çalışmasını başlatıyoruz” diye konuştu. 
ERDOĞAN İLE GÖRÜŞMESİNİ ANLATTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesine dair bilgiler veren Soyer, “Dünya Bankası ile çok uzun bir süredir kentsel dönüşüm konusunda müzakere ediyoruz. 250 milyon dolarlık düşük faizli ve 30 yıl vadeli bir kaynak yaratmıştık. Kendisine bunu ilettim. İller Bankası üzerinden aktarılacak bir kaynak. Çok ciddi rakamı başlangıç için elde edeceğiz. İnceleteceğini söyledi. Olumlu bir izlenim elde ettim. Bu kaynağın en önemli yanı, orta hasarlı yapılarla ilgili kentsel dönüşüm başlatacak olmamız. Hükümetimiz ağır hasarlılarla ilgili çok iyi bir çözüm ortaya koydu. Ama mevzuatımız orta hasarlılarla ilgili boşluk taşıyor. Biz bu kaynağı bu yönde kullanmak istiyoruz ve can suyunu yakalamak istiyoruz” dedi.   
KILIÇDAROĞLU 13 MART’TA İZMİR’DE!
Soyer son olarak şunları dile getirdi:  “Kentsel dönüşüm bir afet odaklı bir de planlı şekilde sürdürülüyor. Örnekköy’de 190 konutun temeli atıldı. Bin 10 konutun yıkımı başlanacak. Ege Mahallesi’nde de yıkımlar başlamıştı. Şimdi imalatlar başlayacak. Bin konut Ege Mahallesi’nde, toplamda 2 bin 200 konutla ilgili yol almaya başlıyoruz. CHP Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu da 13 Mart’ta burada olacak ve başlıyoruz.” 
*
YENİ DÜZENLEME NELERİ KAPSIYOR?
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ilgili İhtisas Komisyonları ile İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı, Yapı Kontrol Dairesi Başkanlığı, Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı'nca üzerinde çalışılan, ilçe belediyelerinin yanı sıra meslek odalarının da görüşleri alınarak hazırlanan düzenlemeyle İzmir'de planlı ve sağlıklı kentsel mekânların oluştuğu bölgelerde, risk grubunda bulunan ruhsatlı yapıların detaylı zemin etütleri doğrultusunda, deprem yönetmeliğine uygun olarak dönüşümü amaçlanıyor. Büyükşehir, özellikle kent merkezindeki kaçak yapılaşmaların yoğun olduğu bölgelerde yol, otopark, yeşil alan, sosyal kültürel alanlar gibi kamusal alanların artmasını, nitelikli kentsel yaşam alanlarının oluşturulmasını öngören revizyon imar planları hazırlamaya ve mahalle ölçeğinde yerinde dönüşüm uygulamalarına da devam ediyor.
RİSKLİ İLÇELER İÇİN ÖNEMLİ KARAR 
Bu kapsamdaki yapıların dönüşümüne ilişkin süreçte, ilgili ilçe belediyelerince öncelikle yürürlükteki imar planlarında “Mevcut Plandaki Durumu Korunacak Alan” sınırları tespit edilecek. Bu alanlarda kalan risk grubundaki ruhsatlı yapıların yıkılıp yeniden yapılmasının talep edilmesi halinde yeni yapılacak yapılar için yürürlükteki imar planı kullanım kararlarına uyulması kaydıyla ilke ve esaslar (plan notları) çerçevesinde uygulama yapılabilecek. Kentteki diğer ilçelere göre deprem konusunda çok daha riskli bölgeler arasında yer alan ve Genel Hayatı Etkililik Kararı verilmiş olan Bayraklı, Bornova, Karaburun, Seferihisar ilçelerinde “Mevcut Plandaki Durumu Korunacak Alan” sınırlarının belirlenmesi gerekmeyecek.
MEVCUT RUHSATLI YAPININ TABAN ALANI YENİ BİNA İÇİN KULLANILABİLECEK
Mevcut ruhsatlı yapının, taban alanlarında ve toplam yapı inşaat alanlarında yürürlükteki mevzuatlar nedeniyle yaşanan kayıplarının önüne geçilmesi için yapılan düzenlemede, yapı stoku olarak risk grubunda bulunan yerleşmelerin tespit edilerek bu bölgelerde yapı bazlı gerekli önlemlerin alınması, mevcut yapıların yapılaşma haklarında, mevcut kitle ve gabarisinde herhangi bir kayıp olmadan yeniden yapılabilecek. İlçe belediyeleri ada içerisinde yer alan mevcut ruhsatlı yapıların bahçe mesafelerini dikkate alarak ada bazında kitle etüdü hazırlayacak. Bu doğrultuda mevcut ruhsatlı yapının taban alanında herhangi bir kayıp olmadan, parsel alanının yüzde 60’ına kadar yeni yapı için kullanabilecek. Ayrıca ev sahipleri yürürlükteki mevzuata göre zorunlu olan yangın merdivenleri, yangın güvenlik holleri ve asansörlerden dolayı taban alanlarında kayıp yaşamayacak.
TOPLAM İNŞAAT ALANINDA KAYIP YAŞANMAYACAK
Yurttaşların risk grubundaki mevcut ruhsatlı yapısının yıkılıp yeniden yapılmasını talep etmesi halinde, mevcut ruhsatlı yapısının ruhsat eki mimari projesi üzerinden hesaplanan toplam yapı inşaat alanını herhangi bir kayıp yaşamadan kullanabilecek. İlave olarak, mevcut ruhsatlı binasında bulunmayan ancak yürürlükteki mevzuatlar doğrultusunda yapılması zorunlu olan korunumlu ya da korunumsuz normal merdiven dışındaki yangın merdiveni, korunumlu koridorun asgari ölçülerdeki alanı, yangın güvenlik holleri ve asansörler ile binanın bodrum katlarında bütün cepheleri tamamen gömülü ve ortak alan niteliğindeki otopark, sığınak, su deposu ve enerji odası alanlarının toplam yapı inşaat alanında kayıp yaşanmadan yapılması sağlanacak.
RUHSATLI YAPILARIN KAT SAYISI KORUNACAK
Hazırlanan çalışmaya göre mevcut ruhsatlı yapının kat adedinin, yürürlükteki imar planında belirlenen kat adedinden fazla olması halinde, mevcut yapının kat sayısı korunacak.  Yeni yapılaşacak parseller ile komşu parsellerdeki kitleler arasında yükseklik farkı oluşmaması için, bina gabarilerini belirlemeye ilçe belediyesi yetkili olacak. Yine birden fazla yapının yer aldığı parsellerde, yapılardan birinin ya da bir kısmının yıkılıp yeniden yapılmasının talep edilmesi halinde; parselde bulunan tüm mevcut ruhsatlı yapıların yapı ruhsatı ve eki mimari projeleri üzerinden taban alanları ve toplam yapı inşaat alanları hesaplanarak güvence altına alınması sağlanacak. Ada bütününde uygulamaların teşvik edilmesi ve yol, park, otopark gibi alanların ihtiyaca göre arttırılması amacıyla mevcut ruhsatlı yapıların toplam (yapı) inşaat alanı hesaplarından gelen haklarını birlikte kullanabilmeleri sağlanacak. Ayrıca bölgenin zemin yapısı ile çevredeki mevcut teşekküller ve siluet dikkate alınarak kat yüksekliklerinin arttırılması yönünde ilçe belediyelerince imar planı değişikliği hazırlanması da sağlanacak. Kamuya ait yapılar da, mevcut kitle ve gabarisinde herhangi bir kayıp olmadan yıkılıp yeniden yapılabilecek.
DENETİMLER TUTANAK ALTINA ALINACAK
Yapılan düzenlemeye göre; bu ilke ve esaslar kapsamında yıkılıp yeniden yapılacak yapıların bulunduğu parsellerde; Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve haritada tanımlı deprem verileri ile ilgili mevzuatta belirtilen esaslara uygun olarak binayı etkisi altına alabilecek deprem ve diğer afet tehlikelerinin yaratabileceği hasarları engelleyecek önlemler ile temel ve tasarım parametrelerini içerecek zemin ve temel etüdü raporunun hazırlanması ve rapora uyulması zorunlu olacak. Bu alanlarda hazırlanacak zemin ve temel etüt raporları ile yine sondaj gibi arazi araştırmalarının yanı sıra ihtiyaç duyulan zemin iyileştirmesi proje uygulamaları için ilgili belediye yerinde denetim yapacak. Denetimlerin tutanak altına alınması da zorunlu olacak. Denetim yapıldığına dair tutanak düzenlenmeden, ruhsat verilmeyecek.
5 YIL YÜRÜRLÜKTE OLACAK 
Bu doğrultuda belirlenen ilke ve esasların uygulanmasına yönelik ilçe belediyelerince alınacak meclis kararları İzmir Büyükşehir Belediyesine iletilecek. Onama işlemlerinin tamamlanmasının ardından ilgili ilçe belediyelerinde askıya çıkarılacak. Askı süresince itiraz olmaması halinde yürürlüğe girecek plan notları, risk grubundaki yapıların dönüşümünü hızlandırmak amacıyla 5 yıl boyunca yürürlükte kalacak.