Kolesterol düşürücü ilaçlar hafıza kaybına mı yol açıyor yoksa hafızayı güçlendirmeye yardım mı ediyor?
Bazı araştırmalar 'kalp – damar hastalıklarından korunma amaçlı aldığınız kolesterol düşürücü ilaçlar çok küçük olasılıkla geri dönüşlü bir hafıza kaybı sorunu yaşamanıza neden olabilir' diyor. Bu görüşü destekleyen çalışmalar olsa da ağırlıklı görüş bunun tam tersine işaret ediyor
Kolesterol düşürücü ilaçların hafıza üzerine olan etkisi hala tartışılıyor. Bu ilaçların hafıza kaybına yol açtığı yönünde araştırmalar olsa da ağırlıklı görüş özellikle uzun dönem kullanımları ile hafızanın daha iyi çalıştığı yönünde.
Habertürk’ten Ceyda Erenoğlu’nun haberine göre, Bu durum, bu tür ilaçların beyindeki damar yapısı ve yangıya (inflamasyon) olumlu etkisi olduğu için nöronların çalışmasına yarar sağladığı düşüncesiyle açıklanıyor ve bu yönüyle Alzheimer ve demansta yardımcı ilaç olabileceklerine dikkat çekiliyor. Görüşüne başvurduğumuz Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Yaşar Küçükardalı, Shultz ve Zhang’ın bilimsel çalışmalarının da bu görüşü desteklediğini söylüyor.
(Schultz BG, Transl Neurodegener. 2018 - Zhang X Medicine Baltimore 2018) Diğer yandan kolesterol düşürücü ilaçların hafıza kaybına yol açtığına ilişkin medikal dergilerde yayınlanmış yazılar da bulunuyor. (Strom BL, JAMA Intern Med. 2015 Aug ve Tuccori M, CNS Drugs. 2014) Buna gerekçe olarak da, kolesterolün nöronlardaki, “myelin” tabakanın oluşumu için gerekli yapı taşlarından biri olduğu ve kanda seviyesinin düşürülmesi ile myelinin optimal çalışmamasının hafıza kayıplarına yol açabileceği gösteriliyor.
HANGİSİ DOĞRU?
“Kolesterol ilacı kullanan hastaların çok küçük bölümünde özellikle ilk 30 gün içinde hafıza kaybı gözlendiği ve ilacın bırakılması ile hafızanın normal hale geldiği bildirilse de bu şekilde rapor edilen olgu sayısının milyonlarca hasta arasında 100’ü bulmadığı gösteriliyor.
Yakın zamanda yayınlanan büyük bir araştırmada hafıza kaybı durumunun sadece “statin” adı verilen kolesterol düşürücü ilaçlarla ilgili olmadığı, bu nadir etkinin kan yağlarını düşüren bütün ilaç gruplarında meydana gelebileceğini ve bunun geri dönüşümlü olduğunu belirtiyor. Bu bilgilerden yola çıkarak; Kalp - damar hastalıkları bakımından; gerek koruyucu olması, gerekse hastalığın ilerlemesinin durdurulması amacıyla kullanılan kolesterol ilaçlarının doktor önerisiyle alımının, beyin fonksiyonları üzerine de faydalı olabileceği (demans, Alzheimer) dile getiriliyor. Ancak ilaç kullanımı sırasında beklenmedik bir hafıza kaybı durumuyla karşılaşılması halinde bunun nadir de olsa kolesterol düşürücü ilaçtan kaynaklanabileceğinin unutulmaması öneriliyor. Bu durumda paniğe kapılmayıp ilacı bırakmak, hafıza kaybının ilacın bırakılmasına rağmen devam etmesi halinde ise diğer nedenlerin araştırılması için bir sağlık kurumuna başvurmak gerekiyor.