Politikalar ters tepti Üretim düştü, fiyat coştu
Sütte üreticiye düşük fiyat verilmesi hayvanları kesime zorlarken, süt üretimi TÜİK'e göre yüzde 4.4, sektör temsilcilerine göre yüzde 15 düştü. Raflardaki fiyat artışı yüzde 175'i buldu.
Süt üreticilerinin aylardır yaptığı uyarıları kulak arkası eden iktidar, piyasada krize neden oldu. Market raflarındaki fiyatları durdurmak için üreticiye verilen fiyatı düşük tutan ekonomi yönetimi, hayvanların kesime gitmesine ve süt üretiminin düşmesine neden oldu. Piyasada süt arzı azalınca market raflarındaki fiyatlar da bir yılda yüzde 175 artarak 7.95’den 21.90’a tırmandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Süt ve Süt Ürünleri Üretimi Eylül 2022 verilerini yayınladı. Buna göre, ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı eylülde yıllık bazda yüzde 4.4 düşerken, ocak-eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2.7 azaldı. Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ayran üretimi yüzde 4.8, inek peyniri üretimi yüzde 1.6 azaldı. Ocak-eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre, inek peyniri üretimi yüzde 5.1, içme sütü üretimi yüzde 0.7 azaldı. Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sencer Solakoğlu, piyasada gözlemledikleri düşüşün çok daha fazla olduğunu söyledi.
"MARKETLERİ DENETLEYİN"
Düşüşün yüzde 15’in altında olmaması gerektiğini belirten Solakoğlu, “140-160 ton süt veren köylerden şu an 30-40 ton süt çıkıyor. 30-40 ton çıkaran köylerde ise bu rakam 5-10 tona düştü” dedi.
İktidarın süt fiyatlarındaki artışı durdurmak için attığı adımların ters teptiğini söyleyen Solakoğlu, “Aylardır yapmayın diyorduk. Arzı düşürürseniz üretim devam etmez fiyat artar. Bu akıldışı yöntemlerle gıda enflasyonunun kontrol edilmeye çalışılması iş bilmezlikten kaynaklı” diye konuştu. 2008-2009 yıllarında da benzer bir durum yaşandığını hatırlatan Solakoğlu şunları söyledi:
“Hiç ders alınmadı. Bizim uyarılarımıza kulak asılmamasının sonuçları; azalan üretim, batan çiftlikler ve marketteki süt fiyatları oldu. İş işten geçti artık ne süt ne peynir fiyatlarını durduramazlar.”
Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin ise şöyle konuştu:
“Sanayici süt bulamıyor. Bu nedenle piyasada çiğ süt fiyatları biraz yükseldi. Umarız piyasada oluşan fiyatlar, kesimleri durdurur.” Market fiyatlarındaki artışa da değinen Keskin, “Devlet üreticinin maliyetini hesaplayıp ona göre fiyat biçiyor. Sanayici ve marketin de maliyetine ve satış fiyatına baksın. Köylerde ne insan ne hayvan kaldı ama fabrikalar ve marketler her geçen gün çoğalıyor. Demek ki birileri çok fazla kâr ediyor” diye konuştu.
TAVUKTA YÜZDE 5.7 ARTIŞ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı Kümes Hayvancılığı Üretimi verisini de açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde tavuk eti üretimi, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.7 artarak 210 bin 77 tona, tavuk yumurtası üretimi de yüzde 6.5 yükselişle 1 milyar 719 milyon adede çıktı. Tavuk eti üretimi aylık bazda yüzde 2.7 azalırken yumurta üretimi aylıkta yüzde 2.1 arttı. Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre hindi eti üretimi yüzde 21.1, tavuk yumurtası üretimi yüzde 6.5, tavuk eti üretimi yüzde 5.7 ve kesilen tavuk sayısı yüzde 4.5 arttı.