200 milyarlık ticaret 60 kuruşa takıldı!

Ekonomide yaşanan dalgalanmalar ve yükselen faizler son dönemde şirketlerin “finansman bulma” problemini artırdığı gibi “karşılıklı güven” unsurunu da zedeledi. Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz; geçtiğimiz yıllarda devreye alınan karekodlu çek uygulamasının, tam da bu gibi dönemlerde ciddi anlamda çözüm olabileceğini söyledi. Ülkemizde yıllık 21 milyona yakın çekin keşide edildiğini hatırlatan Kasım Akdeniz “Her çekin ciro yoluyla ortalama 5 defa el değiştirdiği varsayıldığında, yaklaşık 100 milyon adet ticari işlemde ödemenin çekle yapıldığını söylemek mümkün. Bu yönüyle özellikle reel sektörün kendi kendini finanse etmesine imkân veren vadeli çekler, tıpkı nakit para gibi dolaşım sağlamaktadır” dedi.

Bugün bankaların ticari kredilerinin 2 trilyon TL civarında seyrettiğini hatırlatan Kasım Akdeniz “Çekle yapılan ticaret hacmi ise 2018 yılında 940 milyar TL'yi buldu. Bu yıl söz konusu rakamın, en az enflasyon kadar artması gerekiyor. Ancak beklentiler, 900-920 milyon TL bandında kalması yönünde... Yani 2018'e göre bir gerileme yaşanacak. Hariçten 200 milyar TL'lik senet piyasası ve açık hesaplar da var. Benzer oranda gerilemenin orada da yaşandığını düşünürsek, ne kadarlık bir alışverişin gerçekleşmediği ortaya çıkıyor” diye konuştu.

ÇEKİ GÖRÜNCE KORKUYORUZ

Rakamlar, 2019'da çek-senet piyasasında yaklaşık 200 milyar TL'lik bir ticaretin gerçekleşmediğini gösteriyor. Ayda ortalama 8 milyon işlemin çekle yapıldığını belirten Kasım Akdeniz, şunları anlattı: Bu çeklerin sadece 200 bin adedi sorgulanıyor. Hâlbuki çeki sorgulama ücreti, sadece 60 kuruş. Bugün çeklerin yüzde 82'si zamanında ödeniyor. Yüzde 6'sı, gecikmeli de olsa ödeniyor. Çeki görünce korkuyoruz. Daha fazla çeki sorgularsak, sistemde temiz keşidecilere ulaşma ihtimalimiz çok yüksek. Bunu yaparsak ticareti artırırız, üretim ve istihdam artar. Keşidecinin de bunu, ticaret yaparken karşısındakine anlatması lazım. KOBİ'ler ‘finansman yok' diyor. Üreticiler ‘Malımızı satamıyoruz' diye yakınıyor. İşte karekodlu çek sistemi, yüzde 100 güvenli bir seçenek sunuyor. Bu sistemler yoluyla reel sektör birbirini kredilendirecek ve mevcut sıkıntıları da en aza indireceğiz.