AB Safları Sıklaştırıyor: 23 Ülke Savunma Anlaşması İmzaladı

AB ülkeleri, kısaca PESCO olarak bilinen Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması’yla Britanya’nın birlikten ayrılma kararından sonra yeni bir askeri entegrasyon dönemi başlatmayı umuyor.

Savunma alanında ABD’ye bağımlılığını azaltmaya çalışan Avrupa ülkeleri, uluslararası krizlerle mücadele konusunda AB’nin daha tutarlı bir rol üstlenebilmesini sağlayacak resmi bir topluluk oluşturacak.

Reuters’a konuşan üst düzey bir AB yetkilisi, 1950’lerde hayata geçirilmeye çalışılan ancak başarısız olan savunma entegrasyonu çabalarına atıfta bulunarak, “Daha önce hiç bu noktaya kadar gelmedik. Yepyeni bir durumdayız” dedi.

Diplomatların verdiği bilgiye göre, Emmanuel Macron’un Fransa’nın cumhurbaşkanı seçilmesi ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupalı ​​müttefiklerin güvenliği için daha fazla para istemesi uyarıları anlaşma hakkındaki müzakerelerin ilerlemesini sağladı.

Nihai imza aralık ayında

PESCO için niyet bildirimini içeren imzalar, AB üyelerinin dışişleri ve savunma bakanlarının Brüksel’de katıldığı bir toplantıda atıldı.

Anlaşmanın aralık ayında düzenlenecek AB liderler zirvesinde üye ülkelerin devlet başkanları tarafından imzalanarak resmiyet kazanması bekleniyor.

AB’nin kendi ordusunu kurmasını istemeyen Britanya’nın geçen yıl birlikten ayrılma kararı almasının ardından savunma alanında entegrasyon çalışmaları Almanya ve Fransa tarafından tekrar gündeme getirildi.

AB ülkelerinin silahlı kuvvetlerinin zayıf olduğu konuları belirleyecek bir sistem, NATO’nun eşgüdümünde kısa süre sonra deneme çalışmalarına başlayacak. Bu çalışmayı destekleyecek milyarlarca avro kaynağı bulmak için müzakereler devam ediyor.

İrlanda, Malta ve Portekiz henüz kararlarını açıklamazken, Danimarka ve AB’den üyeliğinde çıkma sürecindeki Britanya PESCO’ya katılmayacağını duyurdu.

Orduya dönüşmesi beklenmiyor

DW Türkçe’de yer alan habere göre PESCO çerçevesinde geliştirilecek askeri kapasitenin yakın vadede konvansiyonel bir orduya dönüşmesi beklenmiyor. AB üyesi devletler savunma alanındaki egemenlik hakkını koruyacak.

Ancak derinleştirilmiş askeri eşgüdüme kavuşacak ve gerekli görüldüğü durumlarda NATO veya BM güçleri çerçevesinde konuşlandırılacak birliklerin tek bir merkezden kontrol edilmesi ve katılımcı devletlerin taahhütlerinin bağlayıcı bir yönetim mekanizması tarafından idare edilmesi hedefleniyor.

AB entegrasyonunda bugüne kadar başarılan ortak pazar, ortak para birimi veya serbest dolaşım hakkı sunan Schengen Bölgesi gibi, PESCO ile zaman içerisinde savunma entegrasyonunun derinleştirilmesi ve birlik çapında tek sesli bir savunma politikası belirlenmesi öngörülüyor.

Türkiye dâhil olur mu?

AB üyesi olmayan devletlerin PESCO’ya katıldığı ya da ortaklık kurduğu modeller şu aşamada şekillenmemiş durumda. AB’ye dâhil olmayan ancak NATO üyelikleri dolayısıyla Avrupa’nın savunmasında etkin bir rol oynayan Türkiye ve Norveç gibi devletlerin PESCO çerçevesine nasıl katılacağının ise sonraki aşamalarda gündeme gelmesi bekleniyor.