ABD'nin Vurduğu El Şayrat Hava Üssü Neden Önemli

ABD’nin 50’den fazla füzeyle vurduğu El Şayrat Hava Üssü, Suriye’deki iç savaşta hem Suriye hem de Rus ordusu tarafından kullanılıyor. Üs sadece değerli bir askeri hedef değil. Suriye hükümeti, salı günü isyancıların elindeki İdlib’in Han Şeyhun kasabasına yönelik kimyasal saldırıyı El Şayrat üssünden düzenlemişti.

ABD’nin perşembe gecesi düzenlediği füze saldırısı sonrasında Başkan Donald Trump, daha önce bazı yayınların da bildirdiği üzere Humus yakınındaki üssün kimyasal saldırının çıkış noktası olduğunu doğruladı. Başkanın ulusa seslenişinden hemen önce bir yetkili, Voice of America’ya yaptığı açıklamada, kimyasal saldırının Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın komutasında bu üsten düzenlendiği konusunda “güvenilir bilgiler olduğunu söyledi. BuzzFeed News, perşembe sabahı ülkedeki yerel gözlemcilerin salı günü El Şayrat’tan havalanan Suriye jetleri gördüklerini ve bu jetlerin saldırıdan önce Han Şeyhun çevresinde görüldüğünü bildirdi.

Trump yönetiminin Han Şeyhun’daki ölümcül saldırıya nasıl yanıt vereceği, Perşembe günü düzenlenen füze saldırısı öncesinde belirsiz görünüyordu. Trump, çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında olası bir askeri yanıtın sinyalini verdi ancak daha fazla ayrıntı vermekten kaçındı. CNN, perşembe akşamüstü Trump’ın Kongre üyelerine “askeri eylem” üzerine düşündüğünü söylediğini aktardı. Reuters da Pentagon ve Beyaz Saray arasında stratejik görüşmelerin başladığı iddiasını duyurdu.

New York Times’a konuşan üst düzey bir askeri yetkiliye göre Amerikan füzeleri, üsteki Suriye savaş uçaklarını ve “diğer altyapıyı” hedef aldı. Washington Post, füzelerin “hava savunma sistemini, jetleri, hangarları ve yakıt depolarını” vurduğunu belirtti.

Ancak en azından 2015 sonundan bu yana El Şayrat’ta bulunan Rusya’ya ait askeri araçların saldırıdan zarar görmediği kaydedildi. Aralık 2015’te yani Rusya’nın Suriye’ye müdahale etmesinden sadece birkaç ay sonra, AFP ülkedeki operasyonlarına hız vermeye hazırlanan Rusya’nın üssü güçlendirdiğini ve yeni bölümler inşa ettiğini bildirmişti. Suriye’deki savaşı izleyen Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, bir yıl sonra Rusya’nın hâlâ üssü genişletmeye devam ettiğini belirtti. Üs daha sonra Rus savaş uçakları tarafından IŞİD’in elindeki Palmira kenti çevresinde düzenlenen operasyonlarda kullanıldı. Rusya daha geçen ay yeni saldırı helikopterlerini bu üsse göndermişti.

Times’ın haberine göre, ABD’li yetkililer perşembe günü saldırı konusunda Rus hükümetine önceden bilgi verdi: “Yetkili, hava üssünde hiçbir Rus uçağı olmadığını ve kruz füzelerinin Rus tesislerini hedef almadığını söyledi. Yetkiliye göre Pentagon, olası bir çatışmayı önlemek üzere kurulan iletişim kanalı aracılığıyla, Rus askeri yetkilileri füze saldırısı öncesinde bilgilendirdi. ABD’li yetkililer Rusların Esad rejimini de uyarabileceğinin farkındaydı. Yetkili, ‘Tomahawk’larla Rus uçaklarını vurmak istemedik’ dedi.”

Pentagon sözcüsü Jeff Davis, yaptığı açıklamada, ABD’nin sivil kayıpları önlemek için olağanüstü önlemler aldığını, hava üssündeki personele zararın asgariye indirilmesi için her türlü önlemi aldıklarını belirtti.

Suriye hükümetinin son saldırıya nasıl bir yanıt vereceği belirsiz. Ancak ABD şimdilik, bölgede inişli çıkışlı bir ilişki sürdürdüğü Rusya’nın ani bir tepki vermesini önledi. Meslektaşım David Graham’ın perşembe günü yazdığı yazıda belirttiği gibi, “Amerikalılar Rusları öldürmüş olsaydı, bu olay çok daha büyük bir diplomatik ve askeri tepkiye yol açardı”.