Altıok: İşkence Yoksa AB Raporundan Neden Korkuyorlar

Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Zeynep Altıok işkence raporuna dair soru önergesi verdi.

Altıok'un soru önergesi şu şekilde:

Türkiye’nin tarafı olduğu İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin 2’nci Maddesi “Hiçbir istisnai durum, ne harp hali ne de bir harp tehdidi, dahili siyasi istikrarsızlık veya herhangi başka bir olağan üstü hal, işkencenin uygulanması için gerekçe gösterilemez” demektedir. 

Yine Türkiye’nin de imzacısı olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 3. Maddesi de “Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya işlemlere tâbi tutulamaz.” şeklindedir. 

29.08.2016 ile 06.09.2016 tarihleri arasında kısa adı CPT olan Avrupa İşkence ve Onur Kırıcı Muameleleri Önleme Komitesi Türkiye’de çalışmalar yürüttü. 

Basında yer alan bilgilere göre, Avrupa İşkence ve Kötü Muameleyi Önleme Komitesi’nin Başkanı Mykola Gnatovskyy, komitenin Türkiye'ye ilişkin raporunun açıklanmayacağını bildirdi. Gnatovskyy, "Yüzlerce insanla görüştük. Hem tek tek hem de başkalarının gözetimi altında. Yani sonuç çıkarabileceğimiz yeterince belgeye sahibiz" dedi. Strasburg'da yıllık raporun açılışında konuşan Gnatovskyy, "Bunun bir yolu yok. Tabii ki bulgularımız hakkında konuşmak isterdim ama tek bir söz bile söyleyemem" ifadelerini kullandı.

2016 AB İlerleme Raporu'nda da, işkence ve kötü muameleden korunmada, Türkiye'nin gerilediği belirtilmişti. Uzun dönemdir “sıfır tolerans” prensibiyle yürütüldüğü iddia edilen işkenceye karşı tutuma rağmen Türkiye’de işkence olduğu, 15 Temmuz sonrasında da bu konuda ciddi artış olduğu hem uluslararası raporlarda hem medyada hem de tarafımıza ulaşan bilgilerle ortaya çıkmaktadır. 

Uluslararası Af Örgütü, Dünyada insan haklarının durumunun incelendiği 2017 raporunda, Türkiye’de işkence ve kötü muamelede artış olduğunu, soruşturmalardan ise sonuç alınamadığını belirtti. 

Bütün bunlarla birlikte 27 Kasım- 2 Aralık 2016 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler (BM) İşkence Raportörü Nils Melzer, "işkence ve kötü muamele konusundaki ana ilerlemeleri ve sorunları belirlemek ve değerlendirmek üzere" hem de Türk Hükümetinin davetlisi olarak gelmesine rağmen Türkiye'de yaygın işkence ve kötü muamele olduğu izlenimini aldıklarını açıklamıştı.

 Bu bilgiler doğrultusunda; 

1 - 2016 yılında CPT’nin çalışma yürüttüğü Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Estonya, Karadağ, Polonya, Slovenya ve Ukrayna hükümetlerinden komitenin raporunun açıklanmasını istemeyenler bulunmakta mıdır? Varsa hangileridir ve gerekçeleri nelerdir? 

2 - 15 Temmuz darbe girişimi sonrası İstanbul, Ankara ve İzmir’de cezaevlerine gidip yüzlerce görüşme yapan Komite’nin Başkanı Mykola Gntovskyy’in, konuşmak istediği ancak bunun Türk hükümeti yetkililerince engellendiği iddiaları doğru mudur? Doğru ise hangi gerekçelerle bahsi geçen raporun açıklanması engellenmiştir? 

3 – CPT’nin Türkiye ile ilgili raporunda Türkiye’de insan hakkı ihlali yaşandığı için mi açıklanması engellenmiştir? Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın iddia ettiği gibi cezaevlerinde işkence yoksa hükümet yetkilileri neden bu raporun açıklanması konusunda harekete geçmemektedir? 

4 - Türkiye’de şu an cezaevlerinde bulunan kişi sayısı kaçtır? Bu insanlardan kaçı hükümlü, kaçı tutukludur? Kaçı erkek, kaçı kadın ve kaçı 18 yaşın altındadır? 

5 - Cezaevlerindeki işkence ve baskı iddialarına yönelik bakanlık nezdinde açılmış herhangi bir soruşturma bulunmakta mıdır? Cezaevi’ndeki tutuklulara işkence ve kötü muamele yapıldığı doğru mudur? Doğru ise, işkence ve kötü muameleyi yapanlar ve buna göz yuman kamu görevlileri hakkında herhangi bir yasal işlem yapılmış mıdır? Yapıldıysa bu işlemler nelerdir? 

6 - Cezaevlerindeki mahkumların hem ruhsal hem de fiziksel sağlık durumları ile ilgili hangi kontroller ne sıklıkla kimler tarafından yapılmaktadır? Sırasıyla belirtilmek üzere Bakanlığınıza ve adli mercilere, işkence ve kötü muamele ile ilgili kaç başvuru yapılmıştır? Sonuçları nelerdir? 

7- Cezaevlerinde işkence ve kötü muameleyi engelleyici hangi tedbirler alınmaktadır? 

8- 2002 yılından bu zamana kadar işkence nedeniyle AİHM’e kaç başvuru olmuş, kaçı kabul edilmiş ve Türkiye işkence ve kötü muameleden dolayı ne kadar tazminat ödemeye mahkûm edilmiştir? 2002’den önergenin yanıtlandığı tarihe kadar Türk Mahkemelerine konuyla ilgili kaç dava açılmış ve bu davalar ne şekilde sonuçlanmıştır?