Anayasa Mahkemesi: Aile rızası olmadan topuk kanı alınamaz

Mersin'de 1 Kasım 2013'te doğan bir çocuktan topuk kanı alınması için sağlık tedbiri uygulanmasına karar veren mahkeme, bu kararı "rıza şartı" gerekçesiyle kaldırdı.

Önce topuk kanının zorla alınmasına hükmeden mahkeme, ailenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurması görevlilere direnerek topuk kanı vermek istememesi üzerine konuyu yeniden değerlendirdi. Mahkeme, rıza şartı olmadığından topuk kanının tedbir kararıyla alınamacağına hükmetti. 

AİLE TOPUK KANININ ALINMASINA KARŞI ÇIKTI

Milliyet gazetesinden Türker Karapınar'ın haberine göre; Mersin'de 1 Kasım 2013'te doğan Haydar Ali Bayram'ın anne ve babası, yasal zorunluk bulunmadığından çocuklarının topuğundan kan alınmasına karşı çıktı. Ailenin bu kararı 2 Kasım 2013'te tutanak altına alındı. Ailenin 14 Kasım 2013'te de ikinci kez topuk kanı alınmasına rıza göstermemesi üzerine Sağlık Bakanlığı Mersin Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü, mahkemeye başvurdu. 

Mersin 1. Çocuk Mahkemesi, çocuk hakkında sağlık tedbiri uygulanmasına karar verdi. Tedbir kararına yapılan itirazın da reddedilmesi üzerine aile, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu. 

Bireysel başvuru sürecinde mahkeme, kararın uygulanması için aileyi davet etti. Ailenin gelmemesi üzerine kolluk kuvvetleri ve sağlık personeli ile beraber başvurucunun yaşadığı eve gidildi. Ancak aile, mahkeme kararının uygulanmasına engel oldu.

Mersin Valiliği Halk Sağlık Müdürlüğü, tutulan tutanakları ve mahkeme kararını Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı ve Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü'ne gönderildiğini Mersin 1. Çocuk Mahkemesi'ne bildirdi. Mahkeme, bunun üzerine dosyayı tekrar ele alarak, tıbbi müdahaleler açısından aydınlatma ve rıza şartının arandığını belirterek, bu kapsamda başvurucu hakında topuk kanı alınması için verilen sağlık tedbiri kararının kaldırılmasına karar verdi.

Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümü de başvurunun sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından başvuruyu düşürdü.

TOPUK KANI NEDEN ALINIR? 

Bebek doğduktan sonra bebeğin ayağından alınan kana topuk kanı deniliyor. Bebeklerde, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan genetik ya da metabolik sağlık sorunlarının belirlenmesi için topuk kanı testi yapılıyor. Bu sağlık sorunları boy kısalığından, gelişim bozukluklarına kadar bir çok alanı kapsıyor. Bebeklerden alınan topuk kanı özel yapılmı kağıtlara damlatılıyor. Bu kağıtlarla birlikte bebeğin anne ve babasının telefon numarası ve adresi alınıp, test edilmek üzere tarama merkezine gönderilir. Bu merkezde bebekle ilgili her hangi bir sorun çıkarsa, görevlilerce bebeğin ailesi ile iletişime geçilerek bebeğin olası hastalığı hakkında aileye bilgi veriliyor. Türkiye'de de uygulanan topuk kanı testi bir çok hastalığı teşhis için son derece önem taşıyor.