"Çatlayın patlayın AKM'yi yıktık" diyen Erdoğan'a tepki: Yol göründü, gidecek; Atatürk'ün adını silemeyecek

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, "AKM için de çok bağırdı Geziciler. İstediğiniz kadar bağırın çatlayın patlayın yıktık. Aynı şeyi Ankara'da yaptık" sözlerine sanatçıalrdan ve siyasilerden tepki geldi. Oyuncu Genco Erkal, "Çatlasa da patlasa da yol göründü, gidecek, Atatürk’ün adını silemeyecek bu ülkeden" derken; Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, "Cumhuriyet mimarisinin yok edilmesi anlayışı doğrultusunda bu süreç işletiliyor. Hedef kültür sanat yapıları, mekânları ve Taksim Meydanı’dır" dedi.


İstanbul Yeditepe Bienali'nin açılışı için Ayasofya Müzesi'nde düzenlenen törende konuşan Erdoğan, 2013 yılındaki Gezi eylemlerinde protesto edilen başlıklardan biri olan Taksim’deki Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) yıkımına dair, "AKM için de çok bağırdı Geziciler. İstediğiniz kadar bağırın çatlayın patlayın yıktık. Aynı şeyi Ankara'da yaptık. Cumhuriyet tarihi boyunca bir tane eser ortaya koyun be. Demek ki bizi beklediler” ifadelerini kullandı. 

Cumhurbaşkanı’nın AKM’ye ilişkin sözlerine sanat dünyasından ve sosyal medyadan tepki geldi. Cumhuriyet'te yer alan habere göre sanatçılar, Erdoğan’ın cumhuriyet değerlerine karşı "intikamcı" bir söylem kullandığını söyledi. Söz konusu tepkiler şöyle:

Genco Erkal (Oyuncu): Çatlasa da patlasa da yol göründü, gidecek, Atatürk’ün adını silemeyecek bu ülkeden.

Rutkay Aziz (Oyuncu): Dünyanın sayılı opera binası Taksim’e dikilecekmiş, bir de moda deyimle, “çok amaçlı”. Merak ettiğim konu, buradan da Atatürk adı bir yerlere mi gidiyor? Ülkemizin gerçek yurtsever ve barışsever sanatçıları, her zaman için ülkemizin ve halkımızın çıkarlarını önde tutmuş ve savunmuştur. Bu dün de böyleydi, bundan sonra da böyle olacak. Devletin, Gezi Direnişi’ni ikide bir gündeme getirerek intikamcı duygularından uzaklaşmasını dilerim.

Eyüp Muhcu (Mimarlar Odası Genel Başkanı): Dünyanın gözü önünde hukuka, yargı kararlarına, şehircilik ilkelerine aykırı bir şekilde AKM yıkımı gerçekleştiriliyor. Cumhuriyet mimarisinin yok edilmesi anlayışı doğrultusunda bu süreç işletiliyor. Hedef kültür sanat yapıları, mekânları ve Taksim Meydanı’dır. Taksim Meydanı cumhuriyetin, emeğin, demokrasinin meydanıdır. Türkiye’nin altına imza attığı koruma hukuku AKM’nin aslına uygun restore edilmesini gerektirir. Bu kurallar yok sayılarak müdahale ediliyor. Yerine yapılacak yapının iddia edildiği gibi AKM ile ilgisi yok. Ayrıca bir Cumhurbaşkanı’nın cumhuriyet dönemi mimarisinin mirasına karşı bu tutumunu kabul etmek mümkün değil.

Orhan Aydın (Oyuncu): Aslolan AKP’nin kültür ve sanata nasıl baktığıdır. Bunun bütün örneklerini adım adım yaşıyoruz. Atatürk Kültür Merkezi’ni yıkmak bir inadın ürünüdür. Koruma Kurulu kararları var, ona rağmen yargıyı ve hukuku ayaklar altına alıp yıkmak, Koruma Kurulu’nu, mimarları, mühendisleri, sanatçıları, hiçe saymak despotik bir tavırdır. Ancak şaşırtıcı da değildir. Her alanda görmekteyiz, iki gün önce TBMM Başkanı’nın kadın oyuncuların sahneye çıkmasını engellemesi aynı anlayışın bir ürünüdür. Her şey gibi bu dönem de gelip geçecek ve bitecek. Aslolan erdemli, onurlu ve vicdanlı insanların yan yana gelip eşit, özgür, aşk dolu bir hayatı yeniden üretmeye çabalamasıdır.

Prof. Mesut İktu (Opera sanatçısı, eski İDOB Müdürü): Sayın Cumhurbaşkanı sanıyorum bir genelleme yapmış sözüyle. Bu herkesi bağlayan bir şey değil. Kimler çatladı, kimler patladı ben bilmiyorum. Ben sanatçı, idareci olarak bakıyorum. AKM’nin içinde 30 yılını idareci, yönetici olarak geçirmiş biri olarak. Biz Avrupa’da olduğu gibi aynı projenin yenilenmesini çok isterdik. Fakat zaman içinde içindeki kurumlar oradan oraya dağıldılar. Allah’tan İstanbul Devlet Opera ve Balesi’ne Süreyya Operası ve Kadıköy Belediyesi sahip çıktı. Eski projenin tekrar aynı şekilde değerlendirilmesinden memnuniyet duyduk. Hangi insanlar çatladı, patladı anlayamıyorum. Ben sanatçılar adına bu görevi üstleniyorum, kimsenin böyle duygular içinde olduğunu düşünmüyorum.

Bedri Baykam (Ressam): Ben hem bir sanatçı, hem Uluslararası Plastik Sanatçılar Derneği Başkanı hem de UNESCO’nun resmi partneri Uluslararası Sanat Dernekleri Dünya Başkanı olarak konuşmak isterim. Dünyada çağdaş sanatın ve çağdaş sanatçının bu kadar saldırıya uğradığı başka ülke yok. “Çatlayın patlayın AKM’yi yıktık”cümlelerinin çağdaş sanata ve Atatürk’e karşı barındırdığı birikmiş öfkeyi benim anlayabilmem mümkün değil. Ama şu bilinsin ki, her türlü baskıya rağmen çağdaş sanatçılarımız üretmeye ve ürettiklerini topluma ulaştırmaya ister sanal ortamdan, ister kapı kapı dolaşarak devam edecektir.