CHP raporu: Geleceğe güvenle bakamayan gençlik nasıl 19 Mayıs’ı kutlayacak?

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili de olan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, partisinin hazırladığı ‘Türkiye’de Gençlik Raporu’ adlı araştırmayı paylaştı.

Ne eğitimde ne istihdamda

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’nin genç nüfusunun toplama oranının yüzde 15.6 olduğunu söyleyen Tanrıkulu, bu oranın Avrupa Birliği ülkeleri’ne (AB) kıyasla ilk sırada olduğunu belirtti.

Rapora göre, çalışan gençlerin yüzde 73’ü işinden memnunken, yüzde 27’i memnun değil. Yüzde 49.8’i kazancından memnunken, yüzde 50.2’i değil.

‘Ne eğitimde ne istihdamda’ olan gençlerin oranı 2019 yılında yüzde 26 düzeyinde olurken, genç erkeklerde yüzde 43.4, genç kadınlarda yüzde 22.6 olmak üzere, genç istihdamı yüzde 33.1 düzeyinde kaydedildi. Bu oran 2018 yılında yüzde 35 seviyesindeydi.

Yarısı hizmet sektöründe

Genç nüfusun istihdamında başı yüzde 54.1 ile garson, servis elemanı gibi hizmet sektörü çekerken, bunu yüzde 28.2 ile sanayi sektörü, yüzde 17.7 ile de tarım sektörü izliyor.

İstihdam edilen genç erkeklerin yüzde 15.7’si tarım, yüzde 33.4’ü sanayi, yüzde 50.9’u hizmet sektöründe çalışıyor. Genç kadınların ise yüzde 21.7’sinin tarım, yüzde 17.8’inin sanayi, yüzde 60.5’inin ise hizmet sektöründe yer aldığı görülüyor.

2019 yılında kayıt dışı istihdam oranı yüzde 34.5 düzeyinde olurken, bu yılın ilk üç ayını kapsayan verilere göre, Türkiye genelinde 15 ve yukarı yaştakilerde işsiz sayısı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 502 bin kişi azalarak, 4 milyon 228 bin olarak belirlendi. İşsizlik oranı ise 1.1 puan düşerek, yüzde 13.6 seviyesinde kaydedildi.

Genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.7 puan azalarak, yüzde 24.4 olarak tespit edildi.

Bu grupta istihdam oranı 2.5 puan azalarak, yüzde 29.9 olurken, aynı dönemde işgücüne katılma oranı 4.2 puan azalarak, yüzde 39.1 seviyesinde hesaplandı.

‘Ne eğitimde ne de istihdamda’ olanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.9 puanlık artışla yüzde 26.7 olarak kaydedildi.

Can veren çocuk işçiler

Rapora göre, 2020 yılının ilk dört ayında 576 işçi yaşamını kaybederken, bunların 11’inin genç ve çocuk işçi olduğu belirlendi. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi raporlarında 18 yaş altındakiler de çocuk işçi olarak tanımlanırken, ölümler tarım, gıda, inşaat ve metal işkollarında yaşandı.

Buna göre, 2019 yılında 313 çocuk ve genç işçi (14-27 yaş aralığında), 2018 yılında 352, 2017 yılında 60 (18’i 15 yaşın altında), 2016 yılında 350, 2015 yılında 338, 2014 yılında 351, 2013 yılında ise 308 işçi yaşamını yitirdi.

Net okullaşma oranı düşüyor

Türkiye’de 2017-2018 öğretim yılında yüzde 45.6 olan yükseköğretim net okullaşma oranı, 2018-2019 öğretim yılında yüzde 44.1’e düşerken, erkeklerde bu oran yüzde 44’ten yüzde 41.9’a, kadınlarda ise yüzde 47.4’ten yüzde 46.4’e geriledi.

2019 yılında üniversite için yaşadığı kentten ayrılan gençlerin oranı yüzde 4.4 olarak kaydedildi. Yani 18-24 yaş grubunda yer alan 411 bin 818 genç başka bir kente üniversite okumaya gitti.

Evlilik oranları

2019 yılında evli genç kadınların oranı, evli genç erkeklerin oranının dört katı olurken, genç erkek nüfusun 2019 yılında yüzde 95.8’inin hiç evlenmediği, yüzde 4.1’inin resmi nikahlı olduğu, yüzde 0.1’inin boşandığı; genç kadın nüfusun ise yüzde 82.7’sinin hiç evlenmediği, yüzde 16.8’inin resmi nikahla evli olduğu, yüzde 0.5’nin ise boşanmış olduğu belirtildi.

Genç kadınların yüzde 18.7’sinin eğitim seviyelerinin eşlerinden daha yüksek olduğu da ortaya çıktı. 2018 yılında genç kadınların yüzde 33.6’sının kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu, yüzde 18.7’sinin ise eşlerinden daha yüksek eğitim seviyesine sahip olduğu görüldü. Eğitim seviyeleri aynı olan genç çiftlerin oranı ise yüzde 45.8 olarak kaydedildi.