Hürriyet gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, 'Seçim yasasında önemli değişiklikler var' başlıklı bugünkü yazısında seçim yasası konusunda öngörülen değişikliklere değindi. "İki hafta önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’a alternatifli bir sunum yapılmış. Erdoğan’ın tercihleri doğrultusunda metin üzerinde çalışmalar yapılıyor. Taslağın son şekli Erdoğan’a sunulup onayı alındıktan sonra MHP’ye götürülecek. Ardından da diğer siyasi partilere sunulacak. MHP ile yapılacak çalışmadan sonra ise Meclis’in gündemine gelecek" diyen Selvi, yapılması beklenen değişiklikleri şöyle sıraladı:1- Seçim barajı yüzde 712 Eylül darbesinin ürünü olan yüzde 10 seçim barajı değişiyor. AK Parti’nin çalışmasında yüzde 7 ve yüzde 5 oranları öne çıkmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yapılan sunumdan sonra ibre yüzde 7’ye döndü.2- İttifak barajı olacak mı?
AK Parti’nin çalışmasında seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesi yer alıyor. Bu oranın ittifaklar açısından da geçerli olması düşünülüyor.
MHP ise seçim barajının yüzde 7 ya da 5’e indirilmesi ancak ittifaka giren partiler için seçim barajının yüzde 10, 12 ya da 14 olmasını öneriyor.
Türkiye milletvekilliği paketten çıktı
AK Parti’nin çalışmasında Türkiye milletvekilliği önerisi yer alıyordu. 100 ya da 150 milletvekilinin partilerin, seçimlerde aldıkları oyların tamamına paylaştırılması planlanıyordu. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gerek yok” diyerek Türkiye milletvekilliğini taslaktan çıkardığı öğrenildi.
Grup kurma şartı
Siyasi Partiler Yasası’nın 36. maddesinde, “Siyasi partilerin seçimlere katılabilmesi için illerin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunması şarttır” deniliyor.
Partilerin Meclis’te grupları varsa, teşkilatlanma ya da büyük kongrelerini yapma şartı aranmaksızın seçimlere girmeleri mümkün oluyordu. Hatırlarsanız Yüksek Seçim Kurulu, İYİ Parti’nin seçimlere girip girmeyeceğine karar vereceği sırada Kılıçdaroğlu’nun talimatıyla 15 CHP milletvekili İYİ Parti’ye geçerek seçimlere girmesini sağlamıştı.
'Veya'dan sonrası'
AK Parti’nin yaptığı çalışmada, Siyasi Partiler Yasası’nın 36 maddesinin 'veya'dan sonraki bölümünü oluşturan, “(...) veya Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunması şarttır” cümlesi çıkarılıyor. Başka bir anlatımla, seçimlere girmek için grup kurma seçeneği kaldırılıyor. Seçimlere girmek için Türkiye’nin yarısından fazlasında teşkilatlanma ve büyük kongre yapma yeterli görülüyor.
Hazine yardımı
Seçimlerde barajı aşan partilere aldıkları oy oranına göre Hazine yardımı yapılıyor. Yeni düzenlemede Hazine yardımıyla ilgili şartlar çeşitlendiriliyor.
Burada madalyonun bir de öteki yüzü var. Siyasi partilerle ilgili kapatma davalarında Anayasa Mahkemesi, Hazine yardımının belli bir oranda kesilmesine karar verebiliyor. HDP’yle ilgili kapatma davasının açılmasının gündemde olduğu bir sırada partilerin Hazine yardımından yararlanması konusu yeniden düzenleniyor.
Son şekil değil
Bu arada bir uyarıda bulunmak isterim. Seçim yasasıyla ilgili düzenlemeler hakkında yazdıklarım son şekli değil. Bu çalışma yeniden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacak. Onun onayından geçen metin MHP’ye götürülecek. Çünkü MHP’nin farklı önerileri var. İttifaka giren partilere seçim barajının yüksek tutulması gibi... O nedenle AK Parti ve MHP’nin ortak çalışmasından sonra üzerinde mutabakata varılan değişiklikler Meclis’e sunulacak.
AK Parti’nin çalışmasında seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesi yer alıyor. Bu oranın ittifaklar açısından da geçerli olması düşünülüyor.
MHP ise seçim barajının yüzde 7 ya da 5’e indirilmesi ancak ittifaka giren partiler için seçim barajının yüzde 10, 12 ya da 14 olmasını öneriyor.
Türkiye milletvekilliği paketten çıktı
AK Parti’nin çalışmasında Türkiye milletvekilliği önerisi yer alıyordu. 100 ya da 150 milletvekilinin partilerin, seçimlerde aldıkları oyların tamamına paylaştırılması planlanıyordu. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gerek yok” diyerek Türkiye milletvekilliğini taslaktan çıkardığı öğrenildi.
Grup kurma şartı
Siyasi Partiler Yasası’nın 36. maddesinde, “Siyasi partilerin seçimlere katılabilmesi için illerin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunması şarttır” deniliyor.
Partilerin Meclis’te grupları varsa, teşkilatlanma ya da büyük kongrelerini yapma şartı aranmaksızın seçimlere girmeleri mümkün oluyordu. Hatırlarsanız Yüksek Seçim Kurulu, İYİ Parti’nin seçimlere girip girmeyeceğine karar vereceği sırada Kılıçdaroğlu’nun talimatıyla 15 CHP milletvekili İYİ Parti’ye geçerek seçimlere girmesini sağlamıştı.
'Veya'dan sonrası'
AK Parti’nin yaptığı çalışmada, Siyasi Partiler Yasası’nın 36 maddesinin 'veya'dan sonraki bölümünü oluşturan, “(...) veya Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunması şarttır” cümlesi çıkarılıyor. Başka bir anlatımla, seçimlere girmek için grup kurma seçeneği kaldırılıyor. Seçimlere girmek için Türkiye’nin yarısından fazlasında teşkilatlanma ve büyük kongre yapma yeterli görülüyor.
Hazine yardımı
Seçimlerde barajı aşan partilere aldıkları oy oranına göre Hazine yardımı yapılıyor. Yeni düzenlemede Hazine yardımıyla ilgili şartlar çeşitlendiriliyor.
Burada madalyonun bir de öteki yüzü var. Siyasi partilerle ilgili kapatma davalarında Anayasa Mahkemesi, Hazine yardımının belli bir oranda kesilmesine karar verebiliyor. HDP’yle ilgili kapatma davasının açılmasının gündemde olduğu bir sırada partilerin Hazine yardımından yararlanması konusu yeniden düzenleniyor.
Son şekil değil
Bu arada bir uyarıda bulunmak isterim. Seçim yasasıyla ilgili düzenlemeler hakkında yazdıklarım son şekli değil. Bu çalışma yeniden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacak. Onun onayından geçen metin MHP’ye götürülecek. Çünkü MHP’nin farklı önerileri var. İttifaka giren partilere seçim barajının yüksek tutulması gibi... O nedenle AK Parti ve MHP’nin ortak çalışmasından sonra üzerinde mutabakata varılan değişiklikler Meclis’e sunulacak.
