Daron Acemoğlu'ndan 'Google ambargosuna' tepki!

Nobel ödüllü ekonomist Daron Acemoğlu, Financial Times’ta yayımlanan yazısında, dijital platformlarda haberlere erişim konusunda Google’ın tekelleşmesinin toplum için yaratabileceği olumsuz etkileri ele aldı. Acemoğlu, bu tekelleşmenin yalnızca medya sektörü açısından değil, aynı zamanda sağlıklı bir kamuoyu oluşumu ve ifade özgürlüğü açısından da büyük zararlara yol açtığını vurguladı. "Rekabet azalırken, eşitsizlik artıyor" diyerek, demokratik kurumların piyasa düzenini belirlemesi gerektiğini belirtti.

Acemoğlu, Google’ın dijital reklamdaki hâkimiyetinin, bağımsız medya kuruluşlarını finansal açıdan zayıflatarak, genel kamuoyuna zarar verdiğini savundu. MIT’de öğretim üyeliği yapan ünlü ekonomist, yazısında, Google’ın 876 milyar dolarlık dijital reklam pazarındaki egemenliğini, çevrimiçi haber ekosistemine ciddi zararlar veren bir unsur olarak değerlendirdi. Google’ın bu domine edici yapısının, medya sektöründeki kurumları reklamlara bağımlı hale getirerek, onları kendi belirlediği kurallara uymaya zorladığını belirtti.

Acemoğlu, söz konusu durumu "Google’ın reklamcılıktaki hâkimiyeti, Citibank veya Goldman Sachs’ın New York Borsası’na sahip olmasına benziyor. Bu, başka bir sektörde asla kabul edilemezdi" şeklinde bir benzetme yaparak eleştirdi. Ona göre, bu durum dijital ekonomide adil rekabetin yok olmasına ve kamu yararına aykırı bir düzene yol açıyor.

Çözüm önerilerine de yer veren Acemoğlu, MIT’ten meslektaşı Simon Johnson ile birlikte hazırladıkları öneriyi paylaştı. Bu öneriye göre, yıllık 500 milyon doların üzerinde dijital reklam geliri elde eden şirketlerden yüzde 50 vergi alınması gerektiği vurgulandı. Acemoğlu, bu vergi gelirlerinin bağımsız medya ve kamusal dijital alanları desteklemek için kullanılmasını önerdi.

Avrupa Birliği’nin Dijital Piyasalar Yasası ve Dijital Hizmetler Yasası ile atılan adımları hatırlatan Acemoğlu, ABD’de de her iki partiden de destek gören antitröst uygulamalarının önemini vurguladı. Silikon Vadisi’nin uzun bir süredir web kurallarını kendi çıkarlarına göre şekillendirdiğini belirten Acemoğlu, bu durumun rekabeti azalttığını ve eşitsizliği artırdığını söyledi. Demokrasi ve piyasa düzenini korumak için, piyasanın kurallarını demokratik kurumların belirlemesi gerektiğine dikkat çekti.

Son olarak, Avrupa’ya çağrıda bulunan Acemoğlu, "Avrupa, Google'ın reklam tekelini kırarak dijital geleceğimizi tekellerin değil, demokratik kurumların şekillendirmesi gerektiğini göstermeli" diyerek yazısını tamamladı.