Gözler 'Geri Kabul'de

Avrupa Birliği, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL kapsamında Türkiye'de düzenlenen terör operasyonları sonrası tepki çeken bir tavır almaya kalkıştı. Müzakereleri yıllardır yavaşlatan ve koyduğu şartlarla süreci baltalayan AB, son günlerde provokatif söylemlerde dozu arttırdı. Avrupa Parlamentosu'nun dün aldığı 'müzakereler dondurulsun' kararıysa dikkatleri çekti.

Avrupalı yetkililer bu süreci ateşlerken, halen uygulamada olan Geri Kabul Anlaşması'nı görmezden geliyor. 1 Haziran itibariyle yürürlüğe giren ve karşılığında vize serbestisi sözü verilen anlaşmanın varlığı tepki çekmeye başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugünkü konuşmasında 'ileriye giderseniz sınır kapıları açılır' ifadelerini net bir şekilde kullandı.

1 Haziran'da AB Komisyonu Duyurmuştu

AB Komisyonu, 1 Haziran itibariyle Türkiye ile AB arasında imzalanan Geri Kabul Anlaşması'nın tüm hükümlerinin yürürlüğe girdiğini açıklamıştı.

Özetle: Kaçak yollarla Avrupa ülkelerine giden bir sığınmacıyı Türkiye kabul ediyor, bunun karşılığı olarak da resmi olarak kayıtlı bir sığınmacıyı Avrupa'ya gönderiyor.

Anlaşmanın Amacını Unuttular

Türkiye'nin vize serbestisi karşılığında kabul ettiği anlaşmada amaç yasa dışı göçün önüne geçmek ve Avrupa'ya mülteci akışını yasal yollarla sınırlandırmaktı. Kaçak sığınmacıları Türkiye, Avrupa'dan kabul ediyor ve yasal olarak gidebilecek bir sığınmacıyı gönderiyordu. Bu sayede Türkiye, göç akınındaki insanlık dışı düzensizliğin giderilmesini amaçlıyordu.

Rakamlarla 2012

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de 2012 yılında yakalanan yasadışı göçmen sayısı 42.690. AB Bakanlığı'nın verilerine göre birkaç yıl öncesinde Türkiye üzerinden AB ülkelerine giden yasadışı göçmen sayısı yılda 75 binin üzerindeydi. Bugüne kadar alınan önlemler, sayıyı 2012 yılında 37 bin kişiye düşürdü.

İkili Anlaşmalar Var

Türkiye'nin Kırgızistan ile İkili Geri Kabul Anlaşması var. Buna göre Kırgızistan'dan Türkiye'ye gelen yasadışı göçmenleri, Türkiye iade etmek istediği durumda, Kırgızistan geri kabul etmek durumunda.

AB şimdiye kadar 18 ülke ile geri kabul anlaşması imzalamış, bu anlaşmaların 15'i yürürlüğe girmiştir. AB'nin geri kabul anlaşması imzaladığı ilk ülke 1996 yılında Fas olurken, son ülke Şubat 2014 tarihinde imzalanan anlaşma ile Azerbaycan'dır.

Vize Sözünde Durmadılar

Geri Kabul Anlaşması'nın imzalandığı dönemde eş zamanlı olarak Türkiye'ye yönelik vize serbestisi de masadaydı. Buna göre Türk vatandaşlar, kısa bir süre içinde Avrupa ülkelerine vizesiz seyahat edebilecekti. Türkiye'ye bu kapsamda 72 kriterlik şart maddeleri sunuldu.

Türkiye, kısa sürede AB Komisyonu tarafından belirlenen 72 kriterden 65'ini yerine getirdi. Fakat AB, Türkiye'nin PKK'nın eş zamanlı saldırıları ve hendek terörüne karşı yürüttüğü mücadeleye tepki göstermeye kalkıştı. Bu kapsamda 'terörle mücadele yasa ve uygulamalarının Avrupa standartlarına uyacak şekilde düzenlenmesi' başlıklı kriterin Türkiye tarafından karşılanmadığı iddia edildi.

Bugün gelinen noktada vize serbetisi girişimlerinin AB tarafından tamamen ortadan kaldırıldığı net bir şekilde görünüyor. Buna karşın Geri Kabul Anlaşması ise uygulanmaya devam ediyor.

Fesih Hakkı Gündemde

Geri kabuller sürerken Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye yönelik sergilediği bu tutum, anlaşmanın varlığının tartışılmasına neden oldu. Bu kapsamda Türkiye'nin anlaşmayı tek taraflı yada karşılıklı olarak fesih hakkını kullanması bekleniyor.