Gürer: Özel Sektörün Kullandığı Kamu Varlıkları İyi Denetlenmeli

CHP Niğde Milletvekili ve KİT Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, kullanımı belirli bir süre için özel sektöre devredilen ancak mülkiyeti devlette kalan kamu varlıklarının, TBMM ve Sayıştay tarafından denetim ve kontrollerinin yapılabilmesi için Meclis Araştırma Önergesi verdi. Ömer Fethi Gürer, “Ülkemizde, Kamu Özel İşbirliği ile projeler gerçekleştirilmektedir. Kamusal varlıkların mülkiyeti kamuda kalsa da işletme ve kullanım hakları özel  firmalara bırakılmaktadır. Kamu varlıklarının kullanıldığı  Kamu Özel İşbirliği projeleri Sayıştay ve TBMM denetimi dışında kalmaktadır” diye konuştu. 

 

168. MADDE UYGULANMALI

CHP Niğde milletvekili Ömer Fethi Gürer"Çoğu ülkede orman varlıkları, su kaynakları, doğal kaynaklar ve madenlerin kamunun mülkiyetinde olduğunu ve bunların satılamadığını ancak özel izinlerle belirli çerçeveler içinde kullandırılabildiklerini belirtti

 

Anayasa’nın 168. Maddesine işaret etti. 

 

Ömer Fethi Gürer, Tabi servetlerin ve kaynakların aranması ve işletilmesiyle ilgili kanun maddesinde, “Tabii servetler ve kaynaklar devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Bunların aranması ve işletilmesi hakkı devlete aittir. Devlet bu hakkını belli bir süre için, gerçek ve düzel kişilere devredebilir. Hangi tabii servet ve kaynağın arama ve işletmesinin, devletin gerçek ve tüzel kişilerle ortak olarak veya doğrudan gerçek ve düzel kişiler eliyle yapılması, kanunun açık iznine bağlıdır. Bu durumda gerçek ve tüzel kişilerin uyması gereken şartlar ve devletçe yapılacak gözetim, denetim usul ve esasları müeyyideler kanunda gösterilir” ifadesinin yer aldığını hatırlattı. 

 

ÖZELLEŞTİRMEDEN SONRA KÖİ

 

Ülkemizde özelleştirme sürecinin ardından, KOİ’ler ile  uygulanan projelerde  Yap-İşlet, Yap Kirala, Yap İşlet Devret ve İşletme Hakkı Devri  uygulamalarının  giderek   yaygınlık kazandığını anlatan Ömer Fethi Gürer, “Onuncu Kalkınma Planında KÖİ’ ler için  gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler de alt yapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde yaygın kullanılan model olarak söz edilmektedir. KOİ modeli ülkemizde  2013 yılından sonra hız kazanmıştır. Devlet, işbirliği içine girdiği özel şirkete dış finansman temininde yardımcı olma, garantörlük, mal ve hizmet alma garantisi, açığını üstlenme, belli ciroyu  garanti etme, dış finansman  temininde yardımcı olma destekleri sağlamaktadır” ifadesini kullandı. 

 

MECLİS ARAŞTIRMA TALEBİ 

 

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Projelerin bu nedenle çevresel, ekonomik, mali istikrar yönleri ile de incelenmesi gerektiğini belirterek, “Kamu  mülkünün tamamının devrinin olası olmadığı hallerde  kamu-özel  işbirliği ile yapılan projelerin denetimi önemli sorundur. Kamu varlığının kullanıldığı bu işbirliklerinde  Sayıştay ve TBMM denetimi olmaması dikkat çekicidir. Kamunun girdiği yükümlülük ve bunların gelecekte yaratabileceği sorunların önüne, Sayıştay denetimi  ve  TBMM denetimi ile  geçilebilecektir. Önemli olarak tanımlanan projelerin finansman sorunlarının bankacılık sektörü üzerinde yarattığı  etkilerin de  gözlenmesi gerekir. KOİ proje uygulamalarının işletme  aşaması da dâhil ortaya çıkabilecek sorunlar  krizlere dönüşmeden saptanıp önlemler alınması ülkemiz ekonomisinin geleceğe uzanacak riskler yaşamaması içinde önemlidir. TBMM bu bağlamda süreci kapsamlı değerlendirmelidir” diye konuştu. 

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Yap İşlet, Yap Kirala, Yap İşlet Devlet, İşletme Devri Hakkı gibi uygulamalarda  sözleşme sonrası kamu ortadan çekilmemeli, projenin bir tarafı gibi kalmamalıdır. Hem  mülkün kamusal varlığın sahibi olup hem  aynı zamanda bir süreliğine  özel firmanın kullanımına bırakılan yerlerin denetimi bu anlamda da  önemlidir. Yasal düzenlemeler de bu kapsamda gerçekleştirilmelidir” açıklamasında bulundu. 

​