KÖRFEZİN KUMU “ALTIN GİBİ”

“Yüzülebilir Körfez” hedefiyle
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin TCDD ortaklığı ile yürüttüğü “İzmir Körfezi ve
Limanı Rehabilitasyon Projesi” kapsamındaki çalışmalarda, Körfez’den çıkan
tarama malzemesinde ağır metale rastlanmaması, gözleri bu malzemenin nasıl
değerlendirileceğine çevirdi. İZSU Genel Müdürlüğü, Körfez’in kuzeyinde
açılacak sirkülasyon kanalından çıkacak tarama malzemesinin “ziraat ve inşaat”
alanlarında kullanımını araştırmak amacıyla Ege Üniversitesi Mühendislik
Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ve Ziraat Fakültesi ile sözleşme imzaladı.
Ziraat Fakültesi’nin tamamladığı çalışmanın sonuçları İzmir Büyükşehir Belediyesi
yetkililerini sevindirirken, bir sevindirici haber de Ege Üniversitesi İnşaat
Mühendisliği Bölümü’nden geldi.

Çalışmalar 6 ay sürdü

Körfez’den çıkarılacak tarama
malzemesinin inşaat uygulamalarında kullanılabilirliğini araştıran Ege
Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri, yaptıkları
araştırmalardan olumlu sonuçlar aldı. E.Ü. Mühendislik Fakültesi Dekan
Yardımcısı ve Geoteknik Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Selim Altun, Ulaştırma
Bölümü Başkanı Doç. Dr. Perviz Ahmedzade ve Yapı Malzemeleri Ana Bilim Dalı
Başkanı Prof. Dr. Kambiz Ramyar başkanlığında üç farklı bölümden 11 kişilik
ekiple yürütülen çalışmalar 6 ay sürdü. Bölümün laboratuvarlarında yapılan
deneylerle tarama malzemesinin kullanım alanlarına yönelik kapsamlı
araştırmalar yapıldı. Araştırma projesi kapsamında hazırlanan sonuç raporunda,
malzemenin arazi düzenlemesinde, havza ve çukur dolgularında, arazi
iyileştirmesinde, katı atık deponi sahaları üst örtü malzemesi, bent yapımında,
yüzey dolgu zemini olarak kullanılabileceği belirtildi. Raporda bu malzemenin
kıyı alanlarının rehabilite edilmesinde, plaj alanlarının oluşturulmasında,
doğal yaşam adası oluşturmada, karayolu inşaatlarında yol temel malzemesi,
ulaştırma alanında ince kum olarak yıkanmaya ihtiyaç olmadan kullanılabileceği
belirtildi. Ayrıca çimento ile birleştirilerek hafif betonda; nem oranı, klorür
içeriği ve taşıma giderleri sektör şartlarında makul seviyeye çekilirse de ham
madde olarak çimento üretiminde de kullanılma potansiyeli olduğu vurgulandı.

İnşaat sektöründe kullanılabilir

Araştırma sonuçlarıyla ilgili bilgi
veren Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekan Yardımcısı ve İnşaat
Mühendisliği Bölümü Geoteknik Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Selim Altun, Körfez’den
çıkacak tarama malzemesinin sağlığa zararlı bir atık olmadığını belirterek,
“Kum ve kil içerikli bu malzemenin inşaat sektöründe değerlendirilmesine
ilişkin kapsamlı bir çalışma yürüttük. Yaptığımız deneyler sonucunda elde
ettiğimiz bilgilerde, bu maddeyi, özellikle geri dolgularda, yeni alanların
iyileştirilmesinde tuzlu olarak dahi kullanabileceğimizi gördük. Başka maddelerle
iyileştirildiğinde ise belli ölçülere kadar dayandığını keşfettik. Örneğin
tuzdan arındırmadan kum olarak çeşitli beton uygulamalarında bu malzemeyi değerlendirebileceğimiz
sonucuna vardık. Özellikle Körfez içerisinde yapılacak doğal adada bu
malzemenin kullanımının mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Sedde yapımı ve katı
atık deponi alanlarında üst örtü malzemesi olarak bu malzemeyi kullanabiliriz.
Araştırmalarımızda önemli ölçüde başarılı sonuçlara ulaştık” dedi.  

Ziraat Fakültesi
talip oldu

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin hazırladığı “İzmir
Körfezi Tarama Malzemesinin Tarımsal Amaçlı Kazanımına Yönelik Araştırma
Projesi” sonuç raporu da Körfez kumuyla ilgili olumlu sonuçlar verdi.  Üniversite’nin serasında Körfez kumu
kullanılarak dikilen sardunya, menekşe ve nergisler kısa sürede çiçeklenince, üniversite
de hemen harekete geçti ve Araştırma-Uygulama Çiftliği ile ıslah alanlarında
kullanmak üzere körfez kumuna talip oldu.  Ziraat Fakültesi akademisyenleri de Körfez
kumunun sulak alan veya deniz içinde ada oluşturulmasında, adanın
ağaçlandırılmasında, maden ve taş ocaklarının onarımında, eğimli alanların
düzenlenmesinde değerlendirilebileceğini ortaya koydu.

ÇED bekliyoruz

Körfez’in güney aksı boyunca açılacak olan navigasyon kanalı
ile Körfez’e temiz su girişi artacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Kuzey
aksında oluşturulacağı sirkülasyon kanalı da bu bölgedeki akıntı hızlarını
artıracak. Su kalitesi ve biyolojik çeşitlilik iyileştirilirken, İzmir Limanı’nın
kapasitesi de artacak ve yeni nesil gemilere hizmet vermeye başlayarak ana
liman olma statüsüne kavuşacak. ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından
çalışmalar başlayacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi, giderek sığlaşan İzmir
Körfezi’ni kurtarmak, Körfez’de denize girilebilmesini sağlamak amacıyla bu
projeye büyük önem veriyor.