Kredide sert iniş:Faiz sıçradı

Türkiye ekonomisinde sert iniş işaretleri artıyor. Ekonomik büyümenin sürükleyici gücü olan kredi büyümesinde rakamlar alarm veriyor. TL’nin büyük değer kaybı ve faizlerin yükselişi ile birlikte özel bankaların kredi hacmi daralmaya başladı. Özel bankaların kur etkisinden arındırılmış kredi büyüme hızı, 2009 krizi sonrasında ilk kez eksiye döndü. 31 Ağustos ile biten haftada özel bankaların kredi büyüme hızı (kur etkisinden arındırılmış 13 haftalık ortalama, yıllıklandırılmış) yüzde -3.06 oldu. Bu oran, Mayıs 2017’de yüzde 32’ye kadar yükselmişti.

Kamu da kıstı

Mayıs 2017’de yüzde 37’ye kadar yükselen toplam kredi büyüme hızı, 31 Ağustos ile biten haftada yüzde 1.8’e düştü. 20 Ağustos’ta bu oran yüzde 5.62 idi. Toplam kredi büyüme hızının pozitif olmasını kamu bankaları sağladı. 31 Ağustos haftasında kamu bankalarının kredi büyüme hızı yüzde 8.85 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran, 20 Ağustos’ta yüzde 14.48 idi. Mayıs 2017’de kamu bankalarının kredi büyüme hızı yüzde 49 seviyelerine kadar yükselmişti. 

Ticari kredilerde büyüme hızı yüzde -1.42 olurken, tüketici kredilerinde büyüme hızı yüzde 5.08 oldu. Ticari kredilerde büyüme hızı, Kredi Garanti Fonu’nun (KGF) devreye girmesiyle birlikte Haziran 2017’de yüzde 45.6 seviyesine kadar yükselmişti.

Faiz sıçradı

TL’deki büyük değer kaybıyla birlikte varlık kalitesi bozulan, büyük şirketlerin kredi yeniden yapılandırma başvurularıyla karşı karşıya kalan ve dışarıdan borçlanma maliyetleri artan bankalar, kredi musluklarını kapattı. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 31 Ağustos haftasında TL üzerinden verilen ihtiyaç kredilerinde ortalama faiz yüzde 30.29 olurken, ticari kredilerde bu oran yüzde 32.35 oldu. Tüzelkişi ve kurumsal kredi kartları hariç ticari kredilerde faiz oranı yüzde 34.23’e yükseldi.

Dolar üzerinden açılan ticari kredilerde ise oran yüzde 5.93 olurken, TL tüketici kredilerinde oran yüzde 29.82 seviyesinde gerçekleşti.

Ticari kredide faiz oranı, 8 Haziran 2018’de yüzde 21.28 seviyesinde idi. Bu alanda yaklaşık üç aylık sürede 10 puanlık artış kaydedilmiş oldu. Önümüzdeki dönemde TCMB’nin faiz artırmasına paralel olarak kredi hacmindeki daralmanın artması ve faizlerin daha da yükselmesi bekleniyor.