Krizin faturası: Fakir artık daha fakir

Türkiye ekonomisindeki sorunlar, ekonomi yönetimi ile Merkez Bankası’na duyulan güvensizlik ve son olarak gerilen ABD -Türkiye ilişkilerinin etkisiyle kur rekor üstüne rekor kırarken bu dönemin kazananı yine zenginler oldu. Dolar önceki güne 5.11 seviyelerinden başlamıştı. Gece saatlerinde gelen son rekor 5.4250 oldu. Buna göre kur bir günde 31.5 kuruş artarken, 100 bin doları olan 24 saat içinde 31 bin 500 lira kazandı. 10 bin doları olanın kazancı 3 bin 150 lira olurken 1 milyon doları olanın cebine fazladan 315 bin lira girdi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na göre bankalardaki döviz tevdiat hesaplarında 2 Ağustos itibarıyla 109 milyar 431 bin doları bulunuyordu. Bu rakam 5.01 TL’lik dolar kuru üzerinden 548 milyar 258 milyon liraya denk geliyordu. Kurdaki son sıçrayışla birlikte rakam 593 milyar 663 bin liraya çıktı. Öyle ki döviz hesaplarındaki toplam beş günlük kazanç 45 milyar 405 milyon lira oldu.

33 milyar lira arttı

Öte yandan milyoner hesaplarına göz atıldığında hesabında 1 milyon liranın üzerinde bulunanların hesaplarında toplam haziran itibarıyla 105 milyar 774 milyon doları bulunuyordu. Bu rakam o dönem 4.5635’lik dolar kuru üzerinden 482 milyar 701 milyon liraya denk geliyordu. Oysa kur 5.4250’ye çıktığında milyonerlerin hesabındaki para 573 milyar 824 milyon liraya ulaştı. Buna göre son 1 ayda milyoner hesaplarındaki para 91 milyar 114 milyon lira arttı. Son bir günde ise 33.3 milyar TL ile toplam artışın üçte biri gerçekleşti.

Krediler patladı

Bankalardaki yabancı para cinsinden krediler ise kurdaki artışla birlikte keskin bir şekilde yükseldi. BDDK verilerine göre 2 Ağustos’ta 190 milyar 546 milyon dolarlık döviz kredisi 954 milyar 559 milyon liraya denk geliyordu. Kurdaki son rekora göre hesaplandığında ise alınan kredi miktarı 1 trilyonu geçiyor. Bankalardan alınan toplam döviz kredisi son verilere göre 1 trilyon 33 milyar 712 milyon lira. Buna göre toplam kredi borcu beş gün içinde 94.4 milyar lira artış gösterdi.

Yarısı buharlaştı

Son bir yılda TL, değerinin yüzde 50’den fazlasını kaybetti. Kur dün de siyasi gelişmelere paralel dalgalandı. Gece yarısı uluslararası piyasalarda 5.4250 zirvesine çıkan dolar / TL, ABD ile mutabakata varıldığı haberleri sonrası 5.20’nin altına inse de kısa sürede tekrar 5.24’lere geri döndü. Mutabakat haberleri ise Dışişleri Bakanlığı tarafından teyit edilmedi. Öğle saatlerinde AKP Sözcüsü Mahir Ünal, “Çavuşoğlu Pompeo görüşmesi olumlu geçti; o görüşmeden sonrasına ilişkin oluşturulan bir takvim vardı, o takvim iyi şekilde ilerliyor” dedi.

ABD Başkanı Donald Trump ise Twitter üzerinden İran ile iş yapan ülkelerle iş yapmayacaklarını açıkladı. Açıklamalar sonrası kurda yükseliş hızlandı. Dolar / TL 5.35’li seviyelere geldi. Gün içindeki en yüksek seviye 5.37 oldu. ABD’ye gidecek heyetin belli olduğunun açıklanması sonrası ise kur yönünü tekrar aşağı çevirdi. ABD Büyükelçiliği ise “ ABD , Türkiye’nin sağlam bir dostu ve müttefiki olmayı sürdürmektedir” açıklaması yaptı. Dolar / TL 5.29’un altına indi. Serbest piyasada dolar 5.2930 TL’den kapandı. Avro/ TL ise 6.2038 seviyesine çıktı.