Oy ve Ötesi 3 Milyon Oyu Teyit Edemedi

Referandumda tutanakların yüzde 94'üne ulaşan Oy ve Ötesi, elindeki tutanaklarla YSK sonuçlarını karşılaştırdı. Karşılaştırma sonucu 100 bine yakın oyun dağılımında uyuşmazlık tespit edildi.

Referandum sonuçlarına ilişkin hazırladığı raporu açıklayan Oy ve Ötesi, raporunda şu değerlendirmede bulundu: “Referandum akşamı Yüksek Seçim Kurulu'nun aldığı mühürsüz pusulaların geçerli sayılması yönündeki 298 Sayılı Seçim Kanunu'na ve 135 Sayılı Genelge'ye aykırı olan kararı, her türlü niyetten ve referandum sonuçlarına olası etkisinden bağımsız olarak, referandumun şeffaflığını ve hukuka uygunluğunu geri dönüşü olmayacak şekilde zedeledi. Bu durumun, çalışmalarımızı dayandırdığımız hukuki altyapıyla çelişerek, müşahit eğitimleri ve T3 analizi de dahil olmak üzere, yaptığımız tüm faaliyetlerimizin etkisini sorgulatmış olduğunu belirtmek isteriz. Oy ve Ötesi gönüllülerinin katıldığı referandum değerlendirme anketimize olan geri dönüşler de bu düşüncemizi doğruluyor.”

Seçimin şeffaflığı ve adaletinin sadece seçim gününü değil, seçim takviminin tamamını kapsadığını belirten Oy ve Ötesi, bilgilendirme raporunda bu şeffaflık ve adaletin sağlanabilmesi için hukuk tarafından çerçevelenmiş kriterlerin hem seçim günü, hem öncesindeki süreçte yerine getirilmesi gerektiğine dikkat çekerek, toplumun huzurunu beraberinde getirecek evrensel kriterlerin önemine vurgu yaptı.

Oy ve Ötesi’nin referanduma ilişkin açıkladığı raporda, şu bilgilere yer verildi:

- Tutanak verilerinin toplanmasını kolaylaştıran T3 Tutanak Gönder mobil uygulamasını geliştirdi. Dört günde 165 bin kişinin indirdiği mobil uygulama ile seçim günü 80 ilden toplam 230 bin tutanak görseline ulaşıldı. Türkiye'de ve dünyada bir ilk olan T3 uygulaması, siyasi partilerin itiraz süreçlerini tamamlayabilmeleri için önemli bir katkı sağladı ve sürecin tamamlayıcısı oldu.

- Toplam 166 bin 679 tutanaktan 158 bin 181 tekil tutanak T3 içinde teyit edildi.

- Teyit ve analiz işlemleri sonunda 290 sandıkta kullanılan toplam 99 bin 680 oyun dağılımları arasında uyuşmazlıklar tespit edildi. Bu oy sayısının Türkiye genelindeki toplam geçerli oy sayısına oranlandığında etkisinin yüzde 0.22 olduğu belirlendi. Resmi Sandık Sonuç Tutanağı ve Sayım Döküm Cetvellerine göre oy sayısı değişiminin de 5 bin civarında olduğu göz önüne alınınca buradaki doğrudan etkinin yüzde 0.01 seviyelerinde olduğu görüldü.

- YSK 16 Nisan halk oylamasında bir yenilik getirerek seçmen listelerine görevlileri de ekledi. Buna göre özel durumlar dışında sadece seçmen listesinde olan seçmenler sandıkta oy kullanabilecekti. Diğer yandan Oy ve Ötesi analizi sonucunda 2 bin 397 sandıkta seçmen sayısından fazla oy kullanıldığını görüldü.

- 20 bin 202 sandığı ve bu sandıklarda kullanılan 3 milyon 746 bin 637 oyu Oy ve Ötesi ile veri paylaşmaya gönüllü siyasi parti sandık kurulu üyesi, müşahit ya da T3 gönüllüsü olmayışı nedeniyle ikinci bir kaynaktan teyit etmelerinin mümkün olamadığını belirten ekip, resmi sonuçları, sadece resmi Sandık Sonuç Tutanağı ve Sayım Döküm Cetveli ile karşılaştırabildiklerini söylediler.

- Türkiye Barolar Birliği ve Oy ve Ötesi gönüllü avukatlarının seçim günü 07.00'den itibaren çalışmaya başladığı çağrı merkezinde ve sosyal medya üzerinden gelen 2 bine yakın çağrıya hukuki destek verildi.

- Çağrı merkezine ulaşan 298 Sayılı Kanun ve 135 Sayılı Genelge kapsamındaki itiraz konuları içerisinde yoğun olarak öne çıkan maddeler şunlar oldu:

- Sandık kurullarının seçim pusulalarını mühürlememesi veya yanlış (ön kısmını) mühürlemesi.

- Referandumda kullanılan mühürlerde, 'Tercih' yerine 'Evet' yazması.

- Kimlik kontrolü yapılmadan oy verme işlemine başlanması nedeniyle seçmenlerin yanlış sandıkta oy kullanması.

- Vatandaşların oy kullandıkları sandıklarda sayımı izlemeye alınmaması (Açık sayım ilkesinin ihlali).