‘Paralel Ordu’ya Uzun Namlulu Silah

Hükümet, devletten aktarılan milyarlarca lira ile ihya olan ve sayısı 1 milyonun üstüne çıkan özel güvenlik ordusunu güçlendirme yolunda önemli bir adım daha attı. Recep Tayyip Erdoğan’ın 15 Temmuz sonrası baş danışman olarak atadığı emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi’nin kurucusu olduğu ve kendisine “uluslararası alanda Silahlı Kuvvetlerin ve İç Güvenlik Güçlerinin organizasyonu”nu misyon olarak seçen SADAT A.Ş’nin etkinliği nedeniyle tartışılan “AKP’nin paralel ordusu” iddialarına konu olan özel güvenlik görevlilerinin uzun namlulu silah kullanabilmesi kolaylaştırıldı.

BirGün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre, yapılan bir yönetmelik değişikliği ile Reina saldırısı sonrası silah kullanmalarının yolu açılan, Ocak ayında yayımlanan 680 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile görev alanı genişletilen özel güvenlik görevlileri ile ilgili yeni bir düzenlemeye daha gidildi.

Genelkurmay devre dışı

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik değişikliğine göre, özel güvenlik hizmetlerinde uzun namlulu silah kullanılmasını gerektiren durumlar için bundan sonra Genelkurmay’dan görüş alınmayacak. Özel güvenlik görevlilerinin uzun namlulu silah kullanabilmesi için vali yardımcısının başkanlığında, il emniyet müdürlüğü, il jandarma komutanlığı, ticaret odası başkanlığı ve sanayi odası başkanlığı temsilcilerinden oluşan özel güvenlik komisyonun kararı ve valinin onayı yetecek.

Sayıları bilinmiyor

Devletin 261 bin polisine karşılık kesin olarak bilinmemekle beraber sayılarının 1 milyonun çok üstüne çıktığı tahmin edilen özel güvenlik görevlilerinin sayısı hızla arttı, şirketler dev büyüklüklere ulaştı, kamunun korunması karşılığı bu şirketlere tüm AKP hükümetleri döneminde hizmet alımı karşılığı bütçeden milyarlarca lira aktarıldı. Özel güvenlik hizmet alımı için bu sektöre son sekiz yılda bütçeden aktarılan tutar 5,5 milyar lirayı geçti.

Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Daire Başkanlığı 2014’den bu yana istatistikleri güncellemediği, son dönemde de web sayfasından tamamen kaldırdığı için ülkedeki özel güvenlik görevlisi sayısı bilinmiyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü’nün en son 2014 yılında yayımladığı verilere göre, Türkiye’de bin 508’i polis, 3’ü jandarma bölgesinde bin 511 şirket faaliyet gösteriyor. 67 bin 94 yer özel güvenlik izni aldı, 1 milyon 17 bin 580 kişiye özel güvenlik görevlisi sertifikası, 686 bin 616 kişiye özel güvenlik görevlisi kimliği verildi. Son rakamlarla 476 bin 678 kadro tahsis edildi. Aradan geçen üç yılda çok daha fazla artan bu rakamın yanı sıra en az 500 bin kişi de özel güvenlik görevlisi olabilmek için sırada bekliyor. istihdam edilecek gençlerin düşük düzeyde eğitim alması yeterli kabul edilecek.

Devleti de özel güvenlik koruyor

“AKP paralel ordusunu kuruyor” yorumlarına konu olan ve 16 Temmuz sonrası FETÖ bağlantısı gerekçesiyle kapatılan özel güvenlik şirketleri, Milli Savunma Bakanlığından, havaalanlarına, üniversitelerden hastanelere kadar devletin hemen hemen tüm kurumlarında görev yapıyor. Ayrıca başta alışveriş merkezleri olmak üzere özel sektör kurumlarında da binlerce görevli, güvnelik hizmeti veriyor.

Yasa beklemede

Recep Tayyip Erdoğan’ın, Savcı Mehmet Kiraz’ın Adliye’de öldürülmesinde ihmali olduğu tartışmaları üzerine 2015 yılında “Tarih olmalı” dediği özel güvenlik yapılanması tarih olmak bir yana giderek güçlendi, olanakları ve büyüklüğü ile dev bir orduya dönüştü.

Toplumsal olaylarda “ölçüsüz müdahale” konusunda polisle yarışır hale gelen özel güvenlik görevlilerinin yetki alanları daha da arttı.

Hükümet, Erdoğan’ın ortadan kaldırılmasını istediği tarihten bir yıl sonra TBMM’ye özel güvenlik hizmetleri ile ilgili sektörü daha da büyütecek, yetkilerini daha da arttıracak bir yasa önerisi sundu. Özel güvenlik görevlilerine, devletin resmi kolluk gücü olan polis ve jandarma kadar geniş yetkiler verilmesini öngören teklifte kimlik kontrolü, üst, eşya ve araç arama, trafiği düzenleme yetkileri yer aldı. Ayrıca, nükleer tesis, havaalanı, limanlar ile spor karşılaşmaları, mitingler ve konser gibi etkinliklerde de özel güvenlik görevlilerini devreye sokmanın yolu açılmak istendi.

Tasarı yasalaşmadı ancak hükümet 15 Temmuz sonrası yayımladığı bir KHK ile özel güvenliğin yetkilerini arttıran düzenlemeleri hayata geçirdi. Son değişiklikle silah kullanma yetkisi verilen özel güvenlik görevlilerinin uzun namlulu silah kullanması da kolaylaştırılarak, vali iznine bağlandı.