Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik operasyonların ekonomiye etkileri sürüyor.Gözaltıların başlamasıyla Türk Lirası değer kaybetti ve döviz kurları yükseldi. Ayrıca, Borsa İstanbul'da sert düşüşler yaşandı ve altın fiyatları rekor seviyelere ulaştı.BirGün'den Havva Gümüşkaya'nın haberine göre HSBC, gözaltıların ardından hazırladığı raporunda, dolar/TL kurunun daha önce öngördükleri patikadan saptığını, dolarizasyon ve enflasyon riskinin arttığını belirtti. HSBC CEEMEA Kur Stratejisti Murat Toprak ve HSBC Avrupa Kur Stratejisti Charlotte Org tarafından hazırlanan 20 Mart tarihli raporda, dolar/TL'de yılsonuna doğru yukarı yönlü daha dik bir hareketin olabileceğine vurgu yaptı.Kurdaki hareketliliğin ardından Merkez Bankası, TCMB nezdinde Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerine başlanacağını duyurdu.
DIŞ BORCUN MALİYETİ 345 MİLYAR LİRA ARTTI
İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına ilişkin ilk tepki piyasalardan geldi. Önceki gün 41 lirayı aşan dolar/TL, Merkez Bankası’nın müdahalesiyle 38 lira seviyesine geldi. Operasyon öncesi 36,70 seviyesinde bulunan dolar/TL’nin yüzde 3,5’lik artışı Türkiye’nin dış borçlarının maliyetinin de artmasına neden oldu.Aralık 2024 itibarıyla 265 milyar 439 milyon dolar olan Türkiye’nin net dış borcunun TL maliyeti, dolar kurunun 36,70 TL'den 38 TL'ye çıkmasıyla 345 milyar 71 milyon TL arttı. Bunun döviz cinsinden karşılığı ise yaklaşık 9 milyar 81 milyon dolar oldu.DÖVİZ KREDİSİ BORÇLULARI TEDİRGİN
Kur hareketleri borçlu şirketleri de tedirgin etti. BDDK’nin son verilerine göre 179 milyar 724 milyon dolar tutarında yabancı para kredisi bulunuyor. Döviz kurunun 38 liraya çıkmasıyla döviz kredilerinin TL tutarı 233 milyar 641 milyon TL arttı. Farkın döviz karşılığı yaklaşık 6 milyar 148 milyon dolar oldu.MERKEZ’DEN ACELE FAİZ HAMLESİ
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, piyasalardaki sarsıntının ardından ara toplantı yaptı. Takvim dışı toplanan Kurul, gecelik borç verme faizini yüzde 44’ten yüzde 46’ya yükseltildiğini açıkladı. Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 42,5’te, Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma faiz oranı ise yüzde 41’de sabit tutuldu.Ayrıca, 1 hafta vadeli repo ihalelerine belirsiz bir süre ara verildiği açıklandı.***ŞİMŞEK POLİTİKASININ SONU
Operasyonların ileriye yönelik etkilerini değerlendiren Ekonomist Güldem Atabay, Şimşek politikasının sonuna gelindiğini belirterek şunları söyledi:“Türkiye’nin yatırım yapılabilir olma çabası içinde son 18 ayda elde ettiği not artışlarının devamı tehlikede. TL’nin değer kaybı enflasyonu güçlendirecek. En önemlisi yerli tasarruf sahipleri yeniden TL’den kaçış refleksine yöneldi. Siyasetteki karmaşa bitmediğine ve hatta derinleşmekte olduğuna göre piyasalardaki oynaklık da bitmedi. Sayın İmamoğlu’nun gözaltına alınması ile başlayan sert dalgalanmanın faiz ve kur piyasasında yansımalarını TCMB kamu bankaları üzerinden rezerv satarak karşıladı. Siyasi kriz şiddetlendikçe TCMB’nin enflasyonu düşürme çabası, enflasyonun yükselmemesi için savunma çabasına dönüştü. TL’den kaçışı dizginlemek için faiz artışları ufukta belirdi. Siyasetin rasyonel zeminden sert ölçekte uzaklaşması sonucunda ekonominin de rasyonel zeminden çıkmak zorunda kalacağını öngörmek mümkün. Bu açıdan sıcak paraya dayalı Şimşek programının sonuna geldik. TL’nin değer kaybının enflasyon altında tutulamama riski, garantili kar potansiyelinin kalmaması nedeniyle sıcak paranın ülkeyi terk etmesi Şimşek programı açısından kötü haber. İmamoğlu’nun tutuklanmasını düşünmek dahi istemiyorum. Bu, Türkiye’de yargı marifetiyle iktidar tarafından muhalefete yapılan siyasi darbe anlamına gelir. Birkaç günlük piyasa dalgalanmasının ekonomik krize kadar uzanma potansiyeli somut bir şekilde belirdi.”***FİNANSAL AYAK İZİ SİLİNMEZ
CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış, İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınmasının ardından yaşanan ekonomik çalkantılarla ilgili Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması talebiyle TBMM’ye soru önergesi sundu.CHP’li Kış, bu operasyonun ekonomik sonuçlarının da ağır olduğunu belirterek, “19 Mart Darbesi sadece İmamoğlu’na değil, Türkiye ekonomisine de yapılmıştır” dedi. Kış, “Bu süreç öncesinde kimlerin elinde nasıl bilgiler vardı? Kimler dolar stokladı, kimler bir gecede kazanç sağladı? Bunları öğrenmek istiyoruz” sorusunu yöneltti. Bu sürecin siyasi olduğu kadar ekonomik bir operasyon da olduğunu vurgulayan Kış, “Saray rejimi, bir yandan siyasi rakiplerini bertaraf ederken bir yandan da finansal çetelerine büyük paralar kazandırdı. Bunu ifşa etmek, bu vurgunun hesabını sormak bizim boynumuzun borcudur” dedi.