Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi, AKP’nin yeni anayasa çalışmalarında kamuoyunun karşısına ‘iyileştirilmiş cumhurbaşkanlığı sistemi’ önerisiyle çıkmaya hazırlandığı iddiasının doğru olmadığını yazdı.
AKP senelerdir ‘yeni anayasa’yı gündemde tutuyor ancak buna dair somut adımlar konusunda sıkıntılar yaşanıyordu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, mayıs ayında anayasa çalışmalarının sonuna geldiklerini duyurmuştu. Erdoğan, yeni anayasa çalışmalarıyla ilgili uzlaşma zemini olmazsa Cumhur referanduma gitmeyi planladıklarını belirtmişti.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıldönümünde yeni anayasa’ vizyonuyla 100 maddelik anayasa önerisi hazırladıklarını açıklamıştı.
İktidar kanadından gelen anayasa çağrısını ‘sivil ve askeri darbe dönemlerinde anayasa yapılamayacağı’ diyerek reddeden CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise halkın destek verdiği ve özgür bir ortamda anayasa yapılması gerektiğini söylemişti.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de neredeyse tüm muhalefetin mutabık kaldığı ‘iyileştirilmiş ve güçlendirilmiş parlamenter sistem’de ısrarcı.
‘Yeni anayasada hükümet sisteminin adı açıkça başkanlık sistemi’
Selvi’nin görüşlerine başvurduğu yeni anayasa taslağını hazırlayıp Erdoğan’a sunan Yeni Anayasa Bilim Kurulu Başkanı Prof. Yavuz Atar, yeni anayasada hükümet sisteminin adının açıkça ‘başkanlık sistemi’ olarak düzenlendiğini söyledi. Yeni düzenlemede, parlamenter sistemlerin unsuru ‘güvenoyu’nun yer almadığını belirten Atar, ”Bununla birlikte, denge ve denetim mekanizmalarında Meclis’i güçlendiren ve sistemdeki ağırlığını arttıran bir yaklaşım benimsenmiştir” dedi.
‘Bakanlar meclis tarafından görevden alınabilecek’
Atar, şunları kaydetti: ”Bununla birlikte, başkanın atadığı başkan yardımcıları ve bakanların, belli şartlar çerçevesinde Meclis tarafından görevden alınabilmesinin yolu açılıyor. Böylece başkan yardımcıları ve bakanlar hem başkana, hem de bir anlamda Meclis’e karşı da sorumlu olacaklardır. Bu düzenleme açıkça Meclis’i güçlendirici niteliktedir. Başkan yardımcıları ve bakanların görevden alınabilmesi için Mecliste salt çoğunlukla önerge verilebilecek, ancak bu önergelerin kabulü için beşte üç oy çoğunluğu aranacaktır.”
Sözlü soru geri geliyor
Yeni sistemde mevcuttaki yazılı soruya ilaveten sözlü soru sistemi de kabul ediliyor. Cumhurbaşkanlığı sisteminin üç yıllık uygulamasında eski parlamenter sistem alışkanlıklarının da etkisiyle, milletvekilleri ile bakanların daha yoğun bir temas içinde bulunması bir ihtiyaç olarak dile getiriliyor. Bu beklenti göz önünde tutularak Meclis ile bakanlıklar arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve Meclis’in yürütmeyi denetleme kapasitesinin artırılması amacıyla bakanların Meclis’e giderek soruları sözlü olarak cevaplandırmasına imkân tanınıyor.
AYM üyeleri Meclis ve ‘başkan’ tarafından seçilecek
Yeni düzenlemede Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde AKP’nin 2012 Uzlaşma Komisyonu’na sunduğu ancak 2017 değişikliğinde pakette yer almadığı için gerçekleşmeyen model esas alınıyor. Buna göre AYM üyelerinin Meclis’e ağırlık verecek şekilde, Meclis ve başkan tarafından seçilmesi ve atanması öngörülüyor.
‘Anayasanın başlangıç bölümü tümüyle yeniden yazıldı’
Cumhuriyet’in, yani devletin nitelikleri korunuyor. Ayrıca adalet ilkesinin de devletin temel niteliklerine eklenmesi, kuvvetler ayrılığı prensibine anayasa metninde yer verilmesi düşünülüyor.
Başlangıç tümüyle yeniden yazıldı, darbeleri meşrulaştıran eski metinler yerine, milli irade, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve milletin müşterek değerlerine vurgu yapılıyor. Anayasayı kabul ve ilan eden iradenin Türk Milleti olduğu özellikle belirtiliyor.
Yeni anayasa taslağının nihai değerlendirmeye göre 120-130 madde arasında olması bekleniyor.
Selvi, yeni anayasadan haber verdi: Adı açıkça başkanlık sistemi, başlangıç yeniden yazıldı
Yayınlanma :
02.08.2021 12:47
Yorum Yazma Kuralları
Lütfen yorum yaparken veya bir yorumu yanıtlarken aşağıda yer alan yorum yazma kurallarına dikkat ediniz.
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı, suç veya suçluyu övme amaçlı yorumlar yapmayınız.
Küfür, argo, hakaret içerikli, nefret uyandıracak veya nefreti körükleyecek yorumlar yapmayınız.
Irkçı, cinsiyetçi, kişilik haklarını zedeleyen, taciz amaçlı veya saldırgan ifadeler kullanmayınız.
Türkçe imla kurallarına ve noktalama işaretlerine uygun cümleler kurmaya özen gösteriniz.
Yorumunuzu tamamı büyük harflerden oluşacak şekilde yazmayınız.
Gizli veya açık biçimde reklam, tanıtım amaçlı yorumlar yapmayınız.
Kendinizin veya bir başkasının kişisel bilgilerini paylaşmayınız.
Yorumlarınızın hukuki sorumluluğunu üstlendiğinizi, talep edilmesi halinde bilgilerinizin yetkili makamlarla paylaşılacağını unutmayınız.
Yorumlar
Kalan Karakter: