Kurtulmuş, önceki dönemlerde görev yapmış on TBMM başkanının Komisyonda dinleneceğini belirterek, "Üç değerli meclis başkanımız sağlık sorunları nedeniyle bu toplantımıza onları davet edemedik" dedi.
Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, yedinci kez TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un başkanlığında TBMM Tören Salonu’nda toplandı. Komisyona teşrif eden Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin önceki dönem başkanlarına teşekkür ederek sözlerine başlayan Kurtulmuş, "Her biri hem yasama faaliyetleri bakımından hem de siyasi çalışmalar açısından engin tecrübelere sahip olan, Türkiye'nin hem demokrasi tecrübesini hem de Türkiye'nin temel meselelerini fevkalade yakinen hayatları boyunca takip etmiş ve çözüm üretmek için gayret sarf etmiş olan bütün meclis başkanlarımıza komisyonumuzun bu davetini kabul ettikleri için ayrıca teşekkür ediyorum. 10 meclis başkanımız bugün burada bizlerle birlikte olacak. Üç değerli meclis başkanımız sağlık sorunları nedeniyle bu toplantımıza onları davet edemedik" dedi.
Kurtulmuş, birinci oturumda beş Meclis başkanının dinlenileceğini belirterek, "Yaşa göre demeyeyim, kıdeme göre önceki dönem sırasına göre söz vereceğiz. Eğer 20 dakika içerisinde görüşlerini bizlerle paylaşabilirlerse çok yararlı olacağını düşünüyorum. Öğleden sonraki oturumda da diğer beş meclis başkanımızın görüşlerinden istifade edeceğiz. İlk sözü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 20. Başkanı olan Sayın Hikmet Çetin'e veriyorum. Hikmet Çetin hem Meclis Başkanlığı hem Dışişleri Bakanlığı hem Türkiye'nin içeride ve dışarıda temsili bakımından duayen siyasetçilerden birisidir ve oldukça geniş, engin bir birikime sahiptir" diye konuştu.
Hikmet Çetin: Eylemi olmayan örgüt üyeleri hemen affedilmeli
İlk konuşmayı yapan 20. TBMM Başkanı Hikmet Çetin, sözlerine MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye sürece verdiği destek nedeniyle teşekkür ederek başladı.
Hikmet Çetin, konuşmasında şunları söyledi:
Bir anlamda 39 yıldır devam eden bir anlamda belki de bir asırdır devam eden bir sorun bu. Dağdan çok insan geldi veya gelecek. Bunlar içinde eğer bizim bilgilerimize göre bir eylemi olmamışsa eğer bunları hemen affetmek lazım. İkinci konu; dağdan gelenler ne olacak? Silahlı mücadeleye katılmış, uzun yıllar silah kullanmış, pekçok insanı öldürmüş olanları bu aşamada affetmek çok zor. Toplum arasında dolaşamazlar. Bence dağdaki belki de 15-20 kişiyi şu aşamada yurtdışına göndermek lazım. Bu İsveç veya Danimarka olabilir, Güney Afrika olabilir. Zaman içinde normale dönerse affedilebilir.
Bana bazen 'Kürt devleti kurulacak mı' diye sorarlar. Avrupa Parlamentosu'nun komünist ve sosyalist grubu beni davet etti ve ben gittim. Ellerinde çok bilgi vardı. Ben konuşmama şöyle başladım; 'bu bilgiler yeterli değil'. Türk ve Kürt Amerika'nın siyah ve beyazı gibi değil. Din aynı, mezhep aynı. Ben şimdiye kadar 'Kürtle evlenmem', 'Türkle evlenmem' diyen bir kişiye rastlamadım. Belki vardır ama ben bilmiyorum. Dünyanın en kalabalık Kürt şehri İstanbul'dur. Şimdiye kadar özellikle deniz kıyılarında otellerin sahibi Kürtlerdir. Terör olayı ayrı, halkın davranışı ayrı. Bunlar Antalya'ya, Mersin'e, İzmir'e, İstanbul'a gittiler hiçbirisi yurtdışına gitmedi, ülkeyi terk etmedi. Halklar arasında bir şey yok. Yani Kürt devleti kurulabilir ama Türkiye bunun içinde olmayacaktır. Kesinlikle mümkün değil, çok partili hayat bu konuyu çözmüştür.
Marjinal gruplar dünyanın her yerinde olabilir ama bunlar marjinal olarak kalırlar. Ben hiçbir zaman Kürt devlerinin Türkiye'den kurulacağına inanmadım. İstanbul'daki 3-4 milyon Kürt nereye gidecek? O yüzden ben Türkiye'nin bu telaşının gereksiz olduğuna inanıyorum.
Ömer İzgi: Anayasanın 66. Maddesi değişebilir
Çetin'in ardından 21'inci Meclis Başkanı Ömer İzgi söz aldı. Çocuk yaşta örgüte katılmış ancak eline silah almamış olanların hukuki durumları ile ilgili çalışmalar yapılması gerektiğini kaydeden İzgi, şöyle konuştu:
İzgi, Öcalan'ın emir ve isteğinin sonucunda faaliyetini Türkiye dışında sürdürmekte olan PKK oluşumlarının "Örgütü feshedin" çağrısına uyduklarının ilan edildiğini duyduklarına değinerek alınması gereken kararlara ilişkin fikirlerini şöyle paylaştı:
Gerçekleşen bu gelişme sonrasında sıra devletimizin 10-12 yaşlarındaki çocukları kaçırarak daha büyüklerine de şimdi liderleri tarafından 'bundan sonra yok' dediği söylemlerle kandırarak dağlarda mağara hayatına mahkum edilenlerden eline silah değmemiş, herhangi bir eylemin içinde bulunmamış. Suç işlediği vaki olmamış. Ayrıca da mağara yaşantısına başlatıldıktan sonra kaçarak ya da başka yollarla bir şekilde kurtulma imkanı bırakılmamış olanların ne olacağına ilişkin hukuki durumların alınması zamanına gelindi. Nitekim bu konunun çözüm yeri Türkiye Büyük Millet Meclisi olduğu için çalışmalara Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında başlanmış ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Nurman Kurtulmuş tarafından yoğun mesai ile çalışmalar yürütülmektedir. Adı ne olursa olsun kurulan komisyonun akabinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin temel görevi tam da bundan ibarettir. Bu özel durumu fırsat sayarcasına başka kategorideki yasal takiplerde olanlar için ayrıcalık bakımından talepte bulunmak yapılacak bu özel çalışmayı sekteye uğratacak hamleler olur. Suç işleyen herkes mutlaka karşılığı olan cezasını çekecektir. Ancak Anayasa Mahkemesinin adli alandaki eşitliği sağlanmasına yönelik vermiş olduğu kararlara göre de yapılacak düzenlemeler varsa onlar yapılacaktır. Bu çerçevede yapılacak düzenlemeler için yasa çıkarmak gerekiyorsa yasa çıkarılacak. Anayasa değişiklikleri yapmak gerekiyorsa o da yapılacak. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin yapamayacağı bir şey yoktur. Ancak o da anayasal bir organdır ve yapacağı işlemlerde Anayasa'ya uymak zorunluluğundadır.
"TBMM'nin yetkisi bulunmamaktadır"
Anayasa'da değiştirilemez olarak normlandırılmış ilk üç madde ile Anayasa'nın başlangıç kısmındaki ilk fıkrada yer alan Türk vatanı ve milletinin ebedi varlığının ve yüce Türk devletinin bölünmez bütünlüğünü belirleyen bu Anayasa denilerek konan temel ilkeler ve Anayasa'nın 6'ncı maddesindeki 'egemenlik kayıtsız şartsız şartsız milletindir' hükmü değiştirilemezlik kapsamında ebedilik garantisi olan maddelerdir. Değiştirilemez özellikli maddeleri bulunan anayasaları bu maddelerin değişmezliğinin kaldırılma şekline ait herhangi bir düzenleme getirmemiş olması böylesi maddelerin ebedilik garantisi olarak konmuş olmasındandır. Gerçi dünyada tek olarak 1787 ABD yasasının 5. maddesiyle konulmuş olan değişmezliğin kaldırılması için şekil belirlenmesine bakıldığında mevcut dokunulmazlığın kaldırılmasında etkisi olmayan bir düzenleme olduğu görülmektedir. Sonuç olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin şu anda yürüttüğü yöntemle Anayasa'da dokunulmaz olarak belirtilen hükümlerin kaldırılması, değiştirilmesi veya onlara aykırı yeni bir yasal düzenleme yapma yetkisi bulunmamaktadır. Değiştirilmezlik normlarının yalnızca bizim anayasamızda bulunduğu gibi söylemler de doğru değildir. Benzer düzenlemeler ABD'de, Almanya'da, Fransa'da, İtalya'da, Yunanistan'da, Brezilya'da, Hindistan'da ve Portekiz gibi daha başka ülkelerin anayasalarında da mevcuttur. Hatta en önemlisi 1876 Anayasamızdaki Anayasamızın 115. maddesinde de değiştirilemezlik maddeleri vardır. O da şimdiki Anayasamızdaki gibi üç madde değil o anayasanın bütün maddelerini kapsıyor. Hal böyleyken bu maddelerle ilgili olarak 'şöyle yapılacak, böyle olacak' şeklinde söylemler yapılan çalışmalarda olmayan hususlardan biliriz.
Odak noktasının örgütün feshi ve buna bağlı yapılacak düzenlemeler olduğunu ancak gerekiyorsa Anayasa değişikliklerinin de belirttiği şekilde yapılabileceğini söyleyen İzgi, "Böyle bir çalışmaya girilecek olursa örneğin anayasanın 66. maddesi değiştirilmeli ve yerine Mustafa Kemal Atatürk yaptırdığı 1924 Anayasasının 88. maddesinde koydurduğu 'Türkiye ahalisine din ve ırk ayrımı olmaksızın vatandaşlık itibarıyla Türk denir' ifadesi konur. Bu anlatım tarzı o gün için, bugün için, hatta ebediyen geçerliliğini kaybedecek olan bir anlayış zenginliğini taşırken yeni yeni arayışlar için nefes tüketilmesine gerek yoktur" dedi.
İzgi, aynı ifade tarzının 1876 Anayasasının 8. maddesinde olan bir anlayış tarzı olduğuna dikkati çekerek "Anayasamızın 126. maddesinin 3. fıkrasıyla getirilmiş olan 'birden fazla ilin birleştirilmesi düzenlenmesi mutlaka kanunla yapılır hale getirilmelidir.' Yine anayasamızın 127. maddesinin 4. fıkrasının 2. cümlesi. Örneğin, bir belediye başkanının görevden uzaklaştırılması görevleriyle ve anayasanın 14. maddesindeki durumlarla ilgili bir suç iddiasının varlığında olmalı ve görevden alınan başkanın yerine kayyum değil belediye meclisi üyeleri arasından seçilenin getirilmesi şeklinde değiştirilmelidir" ifadelerini kullandı.
"Danıştay ve Yargıtay yüksek mahkeme değil midir?"
Anayasa Mahkemesi ile diğer yüksek mahkemeler arasındaki hüküm ayrılıklarının da yaşandığını belirten İzgi, "Anayasa Mahkemesi yüksek mahkemedir. Ya Danıştay ya Yargıtay onlar yüksek mahkeme değil midir? Onlar da yüksek mahkemedir ancak Anayasa Mahkemesi'nin kurallarının herkesi bağlanacağı şekline dayanılarak öteki yüksek mahkemelerinin hüküm ayrıklıklarının da geçersiz olduğu sonucuna varılmaktadır. Öyleyse Anayasanın 158. maddesi Anayasa Mahkemesi ile diğer yüksek mahkemeler arasındaki hüküm ayrılıklarının varlığında şimdiki uygulama yerine yeni bir anayasal oluşumla veya Anayasa Mahkemesi bünyesinde işler yapmakta olan Uyuşmazlık Mahkemesine verilecek yeni bir oluşum mekanizmasıyla sözlü şekilde değiştirilmelidir" dedi.
"Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Parlamenter Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine dönüştürülmeli"
İzgi, çok önemli diğer bir hususun ise Cumhurbaşkanının Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri tarafından seçilmesi gerekliliği olduğunu ifade ederek Cumhurbaşkanının nasıl seçilmesi gerektiği, kaç yıl görevde kalması ve yetkilerine ilişkin şöyle konuştu:
"İstikrar için Anayasanın 104. maddesiyle verilen yetkilere sahip bir cumhurbaşkanı devlet idaresinde gerekli olan istikrar unsurunun yaratılmasında bugün çok önemli bir yere sahiptir. Bugünkü yönetimdeki istikrar eski sistemde pek çok kere sekteyee uğratıldığı için beklenen verim alınamıyordu. Onun için seçim sistemlerimizde sürekli değişiklikler oluyor ve yüzde 10'luk seçim barajları konma gibi arayışlara giriliyor. Şimdi getirmiş olan Cumhurbaşkanı Hükümet Sisteminin sağladığı en önemli özellik, geçmişte sürekli arayış içinde bulunulan yönetimde istikrarı güçlü bir şekilde sağlamış olmasıdır. Yapılacak bir değişiklik olursa, o da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Parlamenter Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine dönüştürülmesidir. Parlamenter Sistem demiyoruz. Parlamenter Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi diyoruz. Ama bu geçişte mutlak olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile elde edilen istikrarın zedelenmemesi, istikrar yollarının tıkanmaması olmalıdır.
"'Bu sistem değişikliği mi' diye itirazlara da itibar edilmemelidir"
İstikrara süreklilik getiren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemindeki yürütme organının teşkili ve atanmışların görevden alınması elbette ki yine Cumhurbaşkanına ait olarak kalacaktır. Ancak Cumhurbaşkanınca yapılan makamların görevden alınmaları Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısı örneğin 5'te 3'ü tarafından teklif edildikten sonra örneğin 3'te 2 çoğunlukla alınacak bir kararla görevden alınması da mümkün hale getirilmelidir. 'Bu sistem değişikliği mi' diye itirazlara da itibar edilmemelidir. Sistem istikrar unsurunun tamamlanmasıyla burada da istikrar unsuru sağlanmaktadır. Böyle bir yöntemle görevden alınmalar vaki olduğunda bilineceği üzere anında yenisi atanmış olacağı için yönetimdeki istikrarın devam etmesi sağlanmış olmaktadır. Cumhurbaşkanının iki defadan fazla seçilemeyeceği ilkesi korunmak isteniyorsa bu da bu değişiklik teklifimizde milletvekili seçim süresinden fazlası bir süre örneğin 7 senelik için cumhurbaşkanı seçilmiş olabilmelidir. Günümüzde sosyal medya ortamıyla sağlanan kara propaganda etkinliği nedeni ile her zaman tek devlet, tek millet, tek vatan, tek bayrak felsefesine sadık birinin seçilebilmesi önlenebilirliği mevcuttur. Hatta bu algı tam da bu düşüncenin karşısında olan birinin yüzde 50 + 1 sayesinde seçilmesini de sağlayabilir. Oysa bu etki gücü Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri tarafında tarafından Cumhurbaşkanı seçiminde gücünü bulamayacaktır.
"Ülkenin Hakkari'sinde olmuş Kayseri'sinde olmuş farketmez. Bir orman yangınının doğuracağı acıyı yalnız oranın ahalisi değil. Türkiye'nin bütün insanları çeker. Çünkü yanan ormanlar ortak varlığımızdır. PKK'ya karşı mücadele mücadele ederken şehitlik ve gazilik mertebesine yükselenlerin acılarını da yalnız ateşin düştüğü ocak sakinleri değil hepimiz tüm Türkiye'ye çekeriz" diyen İzgi, yurttaşları şehit ve gaziliğe götüren duygunun Türk devletini ve vatanını koruma duygusu olduğunu belirtti.
İzgi, o duygunun da her yurttaşın ortak değeri olduğunu söyleyerek "Eminim ki o şehit ve gazilerimizi üzecek gelişmelere imkan tanınmaz. Ancak yanılgaya düşülür de onları üzecek gelişmeler olursa bilinmelidir ki onlar gibi hepimizin çekmekte olduğumuz acılar daha da şiddetlenmiş hale dönüşür. 'Eminim ki' dedim çünkü hem Cumhurbaşkanımızın bu anlamdaki çalışmaları ve açıklamaları hem de şehit ve gazilerin evlerine gönderdiği güven mektubu, bu alanda duyulacak kuşkuları kaldırmaktadır. Tabii ki Cumhurbaşkanının TBMM tarafından seçilmesi kabul edilince Anayasanın 77. 106 116. maddelerinde 'kaldırılmış ya da değiştirilmiş' şeklinde kısa değişiklikler yapılacaktır" dedi.
Arınç: Umut Hakkı uygulanmalı, genel af zaruri
Komisyonda söz alan üçüncü isim Bülent Arınç oldu. Arınç, belediye başkanlarının, milletvekillerinin tutuklandığını hatırlatarak Kürtlerin esas olarak eşit vatandaş olmak istediklerini söyledi ve "Kuru hamasetle yola çıkılmaz. Kardeşiz, etle tırnağız deniyor. Bunlar tali gerçekler" dedi. Arınç şöyle konuştu: Yaklaşık 40 dakika konuşan Arınç'ın konuşmasında öne çıkanlar ise şöyle:
Geçmişten bu yana konuyla ilgilenen bir arkadaşınızım. En son başbakan yardımcısıyken 2009 - 2015 yılları arasında devam eden ve maalesef olumsuz sonuçlanan çözüm süreci içerisinde görev almıştım. O zaman da bu sorunun Meclis'te bir komisyonla sürdürülmesini ifade etmiştim. İYİ Parti dışında bütün partilerin burada olmasından mutluyum. Keşke o partide burada olsa görüşlerini söylese. Eminim onlar da kendi siyasetlerine uygun bir yolu dışarıdan takip edeceklerdir. Bir yıla yakın bir zaman öncesinde başlayan bu süreç olumlu bir şekilde devam ediyor.
Terörsüz Türkiye herkesin arzusudur ama bu komisyonun görevi bu süreci olumlu bir şekilde sonuca ulaştırmaktır. Bunun şartları da milli dayanışma yani toplumsal barıştır. Ben yıllardır siyasetin içindeyim hep Kürtlerle beraber siyaset yaptım. Hep Kürtlerle kardeş olduğumuzu ifade ettik. Fakat siyasi söylem itibariyle durum öyle bir noktaya geldi ki Kürt siyaseti yapanlar 'bırakın kardeşliği önce siz bizi eşit vatandaş olarak kabul edin' demeye başladılar. Hatta 'milletvekili, belediye başkanı seçiyoruz içeri atıyorsunuz, yerine kayyum atıyorsunuz. Biz nerede siyaset yapacağız' demeye başladılar. Bunlara verecek cevabımız olmalı, kuru hamasetle yola çıkılmaz. Bin yıldan beri gelen kardeşliği yok saymak hatta asimilasyon politikalarının bir şekilde hayata geçirilmiş olması bizim ayıbımızdır. Biz bunlardan artık vazgeçmeliyiz. Geldiğimiz nokta denizin bittiği, geminin karaya vurduğu bir noktadır. O yüzden bu iyi fırsatı değerlendirmeliyiz.
Buradaki komisyondan ve dışarıdaki parti temsilcilerinden şunu rica ediyorum; geçmişe ait hangi söylemleri kullandıysanız bunları unutun. Bunları unutmazsanız radikal söylemler yolumuzu kesebilir. Önümüze bakalım. Yoksa Sayın Bahçeli'nin ekimden önce söyledikleriyle, Sayın Erdoğan'ın ekimden önce yaptıklarıyla olmaz.
Sayın Bahçeli'nin başlattığı sürece hepimiz şaşırdık. Bu kadar yukarıdan ve içimizden birisi söylese belki gülüp geçebileceğimiz şeylerin bir bu işe yıllardır karşı çıktığını deklare eden bir genel başkan tarafından söylenmesine önce şaşırdım. Eğer bu kadar yukarıdan başlanmasaydı bu noktaya gelemezdik. Bugün her şey yolunda yürümeye başladı. Bazen liderler öyle işler yaparlar ki tarihe bu adımlarıyla geçerler. Yeni başladığımız yol konvansiyonel silahlarla harp yapılması değildir. Yeni metotlarla bu süreci sonlandırmamız lazım. Toplumsal mutabakat var mı; var. 'Artık tabutlar gelmesin' dediğiniz zaman yüzde 90 bunu onaylar. Cumhuriyet bizim için en vazgeçilmezdir ama adında cumhuriyet olup da şeriatla yönetilen bazı ülkeler var. Bizim için cumhuriyet demokrasiyle taçlanan cumhuriyettir. Demokrasiden ne kadar uzak olursak adı cumhuriyet de olsa vatandaşına demokrasi adına vereceği hiçbir şey yoktur.
"Bu komisyonun görevi bence yeni bir anayasa hazırlamak değil"
Demokrasi ne diyorsa o olması lazım. Bugün anayasadaki bazı hükümleri doğru bulmayabilirsiniz, değiştirebilirsiniz, yeni bir anayasa da yapabilirsiniz ama 'en iyi anayasa uygulanan anayasa, en kötü anayasa uygulanmayan anayasadır'. Bugünkü anayasanın işimize gelen taraflarını alıp da bu bana yaramaz denilen hükümleri ertelemeye çalışmayı çok yanlış buluyorum. Yeni, çağdaş, daha az maddeli bir anayasa temel haklar ve görevler noktasında özgürlükçü bir anayasaya her zaman ihtiyacımız var. Ama bu komisyonun görevi bence yeni bir anayasa hazırlamak değil.
Bazı konuların iç cepheyi tahkim noktasında ilerlemesi lazım. Ekonomide sıkıntılar var, bu sıkıntıları hep beraber yaşıyoruz. Bugün ekonominin başında olanlar kolları sıvamışlar, enflasyonla mücadele etmek için kendilerine göre bazı tedbirler almışlar. Bu komisyon içinde bizim çok sabırlı olmamız mali ve ekonomik konularda iş başında olanlara muhalefet dışında destek olmamız lazım. İkinci paydaş Suriye'deki gelişmeler. Bu süreci çok ilgilendiriyor. Çünkü artık Türkiye'de terörist sayısı o kadar azalmıştı ki neredeyse ayakkabılarının kaç numara olduğunu biliyorduk. Suriye konusunda da Cumhurbaşkanının adımlarını olumlu buluyorum. Bu terörün sonlandırılması konusunda alınacak kararların Suriye içinde de kapsayıcı olacağını ümit ediyorum.
"AİHM ve AYM kararlarının uygulanması gerekiyor"
Terör bir bataklıktır siz onlardan üç beş tanesini öldürerek bu işle başa çıkamazsınız. Biz yıllar boyunca teröristle mücadele ettik, terör olgusunu ortaya çıkartan sebepler konusunda çok şeyler yapmadık. Ama bataklık orada durdu. Biz terörle mücadele noktasına yeni geldik. İnşallah bunu başarırız. AİHM ve AYM kararlarının uygulanması gerekiyor. Bunu tekrar hatırlatmak istiyorum. İfade özgürlüğünün güçlendirilmesi gerekiyor. Bizim ilk 10 senede yaptıklarımız ifade özgürlüğünü güçlendiren maddelerdi. Bugün bu konuda sıkıntı var. Hiçbir özgürlük sınırsız değildir ama bu sınırlamanın makul ve hukuka uygun olması lazım. İnfaz mevzuatında 3-5 sene önce bir düzenleme yapıldı ama bu düzenleme yetersizdi. Fakat 15 Temmuz sonrasında belli bir şekilde yargılanıp da içeri girenler 3/4 kapsamında kaldılar. Çocuklu kadınlar, öğretmenler, doktorlar vs.
Umut hakkı konusu Sayın Bahçeli'nin konuşmasıyla gündeme gelmişti. Mutlaka uygulanmalıdır, yerine gelmelidir. Umut hakkı konusunda şu istifade edecek, bu istifade edecek diye düşünmeyelim. AİHM'in umut hakkı konusundaki kararının üzerinden belki on sene geçti. Müebbet hapse mahkum olanların bile birgün çıkabileceklerini düşünmeleri mutlaka gerekir. Genel bir affa zaruri bir ihtiyaç olarak bakıyorum. Özellikle hak ihlallerinin had safhaya ulaştığı bir zamanda umumi bir affın sınırları, kapsamanı ve geçerlilik tarihi ve bazı suçların kapsam dışı kalmasıyla mutlaka düşünülmesinde ve tartışılmasında fayda var. KHK ile ihraç edilenler büyük bir ıstırap yaşıyorlar. Kendi en yakınlarımdan beraat etmiş insanların bugün görevlerini yapamaz olduklarını görüyorum. Bu kapsamda hukuk içerisinde kalmak şartıyla süreç için de kabul edebileceğimiz birtakım düzenlemeler yapılabilir.
Köksal Toptan: Sayın Bahçeli ve Erdoğan'ın yaptığı kolay bir şey değil
23. Dönem Meclis Başkanı Köksal Toptan, İYİ Parti dışında parlamentoda bulunan bütün partilerin katıldığı bu komisyonun Türkiye'nin önüne yeni imkanlar sağladığını, yeni başlangıçlara kapı araladığını belirterek, "Bu, bir araya gelinebilirliği gösteren parlamentomuzun, önümüzdeki süreçte de çok daha güzel şeyler yapabileceğininin teminatıdır" dedi.
Orta Doğu'nun her zaman kızgın bir lav gibi, hep ateşli ve kavgalı bir bölge olduğunu ifade eden Toptan, "Bunun nedeni bana göre, İsrail'in güvenliğidir. Başta Amerika olmak üzere Batılı devletlerin İsrail'i koruma hevesleri ve heyecanlarıdır" dedi.
İsrail'in dünyanın gözü önünde çocukları öldürdüğünü, Amerika'nın İsrail'e verdiğini anlatan Toptan, sürecin öyle bir dönemde yürütüldüğüne işaret etti. Toptan, "Sayın Bahçeli’nin, Sayın Erdoğan’ın yaptığı kolay bir şey değil. Bir ray değişikliği yapıyorlar. Bu önemli bir şey gerçekten. Bence bu süreç bu iyi niyetle, her tarafın katkısıyla bu heyecanla devam etmelidir, desteklenmelidir. Ben başaracağımıza inanıyorum, başarmalıyız” ifadelerini kullandı.
Mehmet Ali Şahin: Bu sürecin sonucunda kendi aramızdaki kardeşliği, dayanışmayı güçlendirmek zorundayız'
24. Dönem TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin de "Türkiye için dönüm noktası sayılabilicek bir sürecin içindeyiz" dedi. Hangi sürecin sonunda böyle bir komisyonun kurulduğu ve eski Meclis Başkanları olarak neden burada oldukları konusunda değerlendirme yapan Mehmet Ali Şahin, şunları söyledi:
Türkiye 40 yılı aşkın süredir terörle mücadele ediyor. Bu mücadelede çok büyük kayıplar vedik, şehitler verdik. İnsanlarımız hayatını kaybetti. Ekonomik olarak da çok büyük kayıplar yaşadık. Adeta Türkiye enerjisini terörle mücadelede harcadı. Bu sene Sayın Devlet Bahçeli'nin girişimi ve Sayın Cumhurbaşkanımızın da inisiyatif alarak sürecin içinde yer alması yeni bir süreç başlattı: Terörsüz Türkiye. Bunun için devletin kurumları ciddi bir çalışma yaptılar. Başta MİT olmak üzere devletin kurumları Terörsüz Türkiye'ye ulaşmak mümkün müdür, terör örgütü silahları bırakabilir mi, bu konuda bir çalışma yapıldı ve nihayet 12 Mayıs'ta terör örgütü kendini feshettiniği ve silahları bırakacağını açıkladı ve 11 Temmuz'da sembolik de olsa silahları bırakan bir tören yapıldı Bundan sonda TBMM’ye çevrildi gözler. Acaba bu sürecin başarıya ulaşması için bunun siyasi ve hukuki altyapısını oluşturmak içni Meclis ne yapabilir? Ben bu komisyonun Terörsüz Türkiye hedefine ulaşmak için lazım olan siyasi ve yasal zemini oluşturmak için oluşturulduğu kanaatindeyim, zaten siz de bu amaçla bir araya geldiniz. Güzel de bir komisyon ismi de vermişsiniz. Bu sürecin sonucunda artık kendi aramızdaki kardeşliği, dayanışmayı güçlendirmek zorundayız. Bunu amaçlıyoruz.
"Hariçten okunan gazellere itibar etmemenizi öneriyorum"
Mehmet Ali Şahin, geçmişte Anayasa değişikliği ile ilgili kurulan komisyonunda görev aldığını söyleyerek, buradaki çalışmaları nasıl yürüttüklerini anlattı. Bir süre sonra çalışmaların tıkandığını söyleyen Şahin, komisyon üyelerine şöyle seslendi:
Gündeminize hakim olmanızı istiyorum. Hariçten okunan gazellere itibar etmemenizi öneriyorum. Bu komisyonun bir tek hedefi var; Terörsüz Türkiye'ye nasıl ulaşırız, milli dayanışmamızı nasıl güçlendiririz, demokrasinin standartlarını nasıl daha yükseltiriz? Bunun için bir araya gelmiş bir komisyon olarak, mümkün olduğu kadar başarı için, partilerinizden bağımsız olarak, müstakil hareket etmeye özen gösterirseniz netice almak daha kolay olur. Bu komisyonun yol haritasını çizerken nitelikli çoğunluk şartı getirmişsiniz, çok isabet olmuş. Çünkü başka türlü yürümezdi. Usül esastan önce gelir. O bakımdan bu komisyonun 'usül esastan önce gelir' düsturunu benimseyerek yola çıkmasını doğru buluyorum, tebrik ediyorum. Komisyonun başarılı olacağına inanıyorum. Hayırlı işlerde acele etmek lazım. Terörsüz Türkiye hedefi hayırlı bir iştir. Buraya ulaşmak ve terör sorununu Türkiye'nin gündeminden çıkarmak çok hayırlıdır. Dolayısıyla bu konuda acele etmekte yarar var. Bu dinleme faslı bir an önce bitmeli. Herkes düşüncelerini söylemek ister haklıdırlar da ama dinleme süreçleri devam ederse bu iş biraz tavsar. Biraz acele etmelisiniz. Terörle Mücadele Kanunu'nda, Ceza Kanunu'nda diğer mevzuatta değişiklik yapılacak mı, bu sizin işiniz. Bu konuda öneride bulunmuyorum. Meclisin önüne bir tavsiye paketi getireceksiniz. O bakımdan işi sıkı tutmak ve bir an önce netice almak, acele etmek gerekir diye değerlendiriyorum."
"Aldığım bilgiye göre silah bırakma devam ediyor"
Terörsüz Türkiye hedefine ulaşmanın, bu konuda yasal düzenlemeler yapmanın sadece Türkiye'ye özel bir model olacağını söyleyen Mehmet Ali Şahin, şöyle devam etti:
Bu model komşu ülkelerin de ihtiyaç duyudğu bir modeldir. Mesela Suriye’nin de ihtiyaç duyduğu bir modeldir. Suriye’de hala sancılar devam ediyor. O bakımdan inşallan komisyonumuz başarılı olacak. Önerdiği hususlar Meclis tarafından yasalaştırılacak. Silah bırakma işlemlerinin devam ediyor olması lazım bu arada. Sadece 11 Temmuz'da silah bırakmak yetmiyor aldığım bilgiye göre silah bırakma devam ediyor. Ama sizin de işleri hızlandırması lazım. Bu model başarıya ulaşırsa komşu ülkeler de bundan faydalanacaktır.
Komisyon çalışmalarının başarısı için siyasi tartışmalardan bağımsız kalabilmeye özen göstermeliyiz. Komisyon çalışmaları partiler arası rekabetin malzemesi haline getirilmemeli. Terörsüz Türkiye hayal değildir. Bu milletin azmi, bu Meclisin iradesiyle bunun mümkün olacağına inanıyorm. Silahların sustuğu kardeşliğin hakim olduğu bir Türkiye hepimizin hedefidir.
Mehmet Ali Şahin'in konuşmasını tamamlamasının ardından Numan Kurtulmuş, önceki dönem Meclis Başkanlarının komisyonda dinlenmesinin ufuk açıcı olduğunu ifade ederek, "Her zaman paylaşacağınız bilgiler varsa komisyonumuzda dinlemeye hazır olduğumuzu bilmenizi isterim" dedi.
Komisyon toplantısında, önceki dönem 5 Meclis Başkanı'nın dinlendiği ilk oturum sona erdi ve toplantıya yemek arası verildi.
Yorumlar
Kalan Karakter: