SUSAM'DAN EKONOMİYE REÇETE

CHP İzmir Milletvekili ve Sanayi Ticaret Komisyonu Sözcüsü
Mehmet Ali Susam, 17 Aralık’ta başlayan sürecin ve ardından yaşanan yerel
seçimindeki gergin atmosferin ülkeyi ekonomide yaşanan durgunluktan
uzaklaştırdığını söyledi. Ülkedeki gerginlik ve güvensizlik duygusunun yatırım
ve risk iştahının azalttığını öne süren Susam, “Reel sektör piyasalardaki
durgunluktan şikayet ediyor. Ülkeyi hızla gergin siyasi atmosferden çıkartarak
ekonominin konuşulduğu bir gündeme geri getirmeye ihtiyaç var. Cumhurbaşkanlığı
seçimi başlamadan ekonomi alanında tedbirlerin alınması gerekiyor” dedi.

Ekonomide yaşanan durgunluğun Dünya Bankası ve IMF gibi
kurumlar tarafından da görüldüğünü ifade eden Susam,”Türkiye’nin potansiyel
büyüme gücü yıllık 5 beş civarında olduğu halde uluslar arası kuruluşlar bu yıl
için yüzde 2’lik büyüme öngörüyor. Yılın ilk aylarındaki TÜİK verileri de bunu
destekler nitelikte. Türk insanının kişi başı milli geliri 2007 yılından bu
yana 10 bin dolar kıskacında takılı kaldı. Kısa vadede enflasyonun yüzde 8’in,
işsizliğin ise yüzde 10’un altına inmesi olası görünmüyor. Bu tabloya bir de
yaklaşık 163 milyar doları kısa vadeli olmak üzere 390 milyar doları bulan dış
borç eklendiğinde gündemi ekonomiye çevirmenin ne kadar önemli olduğu bir kez daha
ortaya çıkıyor” diye konuştu.

13 maddelik reçete

Türkiye ekonomisindeki kırılganlıkların, seçim döneminde
iyice yükselen siyasi ve sosyal tansiyonla iyice arttığını ifade eden Susam,
sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ekonomik konuları ve sorunları yeniden ülkenin baş gündem
maddesi haline getirerek son aylarda kaybolan yatırım iştahını arttırmazsak
Türkiye ekonomide küçülme ve artan işsizlik gibi ciddi sorunlarla yüzleşmek
durumunda kalabilir.

Bu noktada kısa ve orta vade hedeflerini doğru koyarak bir
eylem planı yapmaya ihtiyaç bulunmaktadır. Türkiye’nin orta vadede daha
adaletli bir vergi sistemi, ucuz enerji tedarikini sağlama, küçük işletmeleri
güçlendirme ve tüketim yerine üretimle büyüyen ekonomi modeline geçiş gibi orta
vadeli hedeflerini hayata geçirmelidir.

Hukuk devleti

Ancak kısa vadede atması gereken çok önemli adımlar da
bulunmaktadır.

Bunların en başında hukuk sisteminde ve demokratik yaşamda
son yıllarda meydana gelen aşınma giderilmelidir. Çünkü yerli ya da yabancı her
yatırımcı, yatırımının güvencede olacağı bir hukuk sistemi ve demokratik ister.
Bu güveni sağlayacak yasal ve psikolojik ortam oluşturulmalıdır.

Finansmana erişim

KOBİ’lerin ucuz krediye ulaşmasının önünü hızla açılmalıdır.
Bunun için kamu bankalarının özel krediler tahsis etmesinden KGF’nin daha etkin
kullanılmasın kadar bir dizi tedbir alınmalıdır.

Vergi ve SGK borçları

Kamu, bu dönemde elindeki kaynakları devreye almalıdır.
Bunun için özel sektöre ihracattan ya da yurt içinde kullanımdan kaynaklanan
KDV borcunu hızlı ödeyerek piyasaya para pompalamalıdır.

Diğer yandan yaşanan durgunluk nedeniyle ödenemeyen SGK ve
vergi borçlarında artış bulunmaktadır. Devlete olan borçlarda indirim ve
taksitlendirmeye gidilmeli, özel sektörün mevcut nakdinin piyasada kalması
sağlanmalıdır.

Hipermarket yasası

Organize perakende şirketleri bir yandan haksız rekabet
yaparak esnaf ve sanatkarı yok ederken, diğer yandan raf kirası, uzun vadeler
ve düşük fiyatlarla sanayiciye darbe vurmaktadır. Dünyanın tüm gelişmiş
ülkelerinde olduğu gibi bir hipermarket yasası oluşturarak organize perakende
şirketlerinin ekonomiye zarar vermesi önlenmelidir.

Çeke güven

Çek, piyasalarda güvenilir bir değişim aracı olmaktan
uzaklaşmıştır. Kısıtlı sermayeyle ticaret yapan KOBİ’lerin yaşamını sürdürmesi
için çekin itibarını arttıracak yol ve yöntemler oluşturulmalı, bu çerçevede
sigorta getirilmesi düşünülmelidir.

Döviz kuru

Döviz kuru, ihracatçıların rekabet gücünü destekleyecek bir
düzeyde istikrar kazanmalıdır. Kurda böyle bir istikrar, bazı yapısal
reformlarla da desteklenirse ihracatçı sektörlerin rekabet gücünü önemli
biçimde arttıracaktır.

Enerji ve istihdam

Dünya ortalamasının çok üzerinde olan enerji ve işgücü
maliyetleri aşağı çekilmelidir. Enerji üzerinde yüzde 60’ları bulan vergi ve
diğer masraflar, özellikle üretimde kullanılan enerjide minimuma çekilmelidir.
Diğer taraftan başta asgari ücret olmak üzere istihdam üzerindeki vergi yükü
azaltılarak hem iş yaşamının kayıt altına alınması, hem de işveren yükünün
azaltılması gerekmektedir.

Teşvik sistemi

Teşvik sistemi yeniden ele alınmalı, komşu iller arasında
uçurum oluşturmayacak biçimde havza bazında planlama yapılmalıdır. Ekonomik
görünümün zayıfladığı ve finansman maliyetinin önemli ölçüde arttığı dikkate
alındığında teşvik miktarının arttırılması ve süresinin uzatılması da büyük
önem arz etmektedir.

Tarıma özel ilgi

Bir yandan kısa vadede 74 milyonluk nüfusun yeterli ve ucuza
beslenmesi ihtiyacı, diğer yandan önümüzdeki dönemde enerji ve temiz suyla
birlikte dünya üzerindeki tartışmalar arasında en önemli alanlardan birinin
tarımsal üretim olmasının beklenmesi nedeniyle tarımsal üretime özel önem
verilmelidir. Türkiye verimli toprakları, uygun iklimi, bilgili ve deneyimli
çiftçisiyle bu alanda lider konumda olabilecek durumdadır.

Hızla ülke çapında tarımsal üretim planlaması yapılmalıdır.
Tohum, gübre ve sulama gibi girdi maliyetlerinin aşağı çekilmesi için devlet
desteğine ihtiyaç bulunmaktadır. Diğer yandan tarımsal ürünlerin yüzde 25’i
pazara çıkmadan bozulmaktadır. Ürünlerin soğuk hava depolarında saklanması ve
uygun biçimde nakledilmesi konularına teşvikler verilerek kaybın en aza
indirilmesi,  çiftçinin gelirinin
arttırılması sağlanmalıdır.

Turizm

Yaklaşan turizm sezonundan en üst düzeyde faydalanmaya
ihtiyacımız bulunuyor. Turizm işletmecisine başta ecrimisil olmak üzere ihtiyaç
duyduğu desteği sağlamak gerekmektedir. Diğer yandan komşularla ilişkilerde
turistin gözünü korkutacak yeni gerginliklerden uzak durmamız gerekmektedir.

OSB’lere ilave destek

Mevcut avantajlarının yanı sıra vergi avantajları ve nakliye
kolaylıkları gibi ilave desteklerle sanayi tesislerinin Organize Sanayi
Bölgelerinde toplanmasını sağlamaya ihtiyaç bulunmaktadır. OSB’lerin boş
parsellerinin küçük sanayi sitelerine tahsis edilerek KOBİ’lerin büyük
sanayiyle entegrasyonunun arttırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.