TürkAkım, AB -Rusya ilişkilerinde de belirleyici

Türkiye ile Rusya arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler, son iki yıldır istikrarlı bir şekilde gelişti, gelişiyor. İki ülkenin siyasi ve ekonomik kontaklarında turnusol kağıdı işlevinde olan Türk domatesinin, Rusya yolculuğunun önündeki engeller de geride kaldı. Tartışmaya ihtiyaç duyulan ciddi sorunlar, üzerinde uzun boylu müzakereler gerektiren meseleler yerini daha fazla işbirliğine bıraktı denebilir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Pazartesi günü TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı’nın deniz bölümünün tamamlanması sebebiyle İstanbul'da biraya gelecekleri zirveyi bu kapsamda görmek gerekir. Yani mevzu sadece doğalgaz veya boru hattıyla sınırlı olmayacak.

Elbette iki boru hattından oluşan ve Rus doğalgazını Türkiye ile Avrupa'ya ulaştıracak TürkAkım projesinin ülkemizi ilgilendiren bölümünün nihayete ermesi önemli. Ancak doğalgaz hattının, enerji diplomasisi çerçevesinde, Avrupa Birliği (AB) - Rusya ilişkilerinde de belirleyici olacak yanları var. Öyle ki ABD – AB enerji diplomasisi için bile ciddi kilometre taşları içeriyor. Rus gazını direkt AB’ye ulaştıran Kuzey Akım I ve yapımı devam eden Kuzey Akım II’deki AB-Rus işbirliğinin, TürkAkım’ın Bulgaristan üzerinden devam edecek boru hattında da devam etmesi halinde, ABD cenahında neler olacağı merak edilen hususların başında geliyor.  

TürkAkım üzerinden Rusya'ndan alınacak doğalgazın, 2019'un sonlarında ülkemize sevkiyatına başlaması hedeflendiği için öncelikle dikkat çeken husus bu, ama ikinci boru hattının yaşayacağı serüven de çok dikkat çekici olacak.

Boru hattının projelendirilmesinin ve takibinin yapıldığı Amsterdam’daki merkezini bu sene başlarında ziyaret ettiğimde, Türkiye üzerinden AB’ye devam edecek boru hattı için çok yönlü çalışmalar yapıldığını da gözlemlemiştim. İlk etapta tek bir boru hattının Avrupa’ya gitmesi planlanıyor, fakat ihtiyaç duyulması halinde ise başlangıçta 4 boru hattı olarak düşünülen projedeki diğer 2 boru hattı da rahatlıkla devreye alınabilir. Karadeniz’deki mevcut 2 boru hattının yanlarına birer boru hattı daha döşenecek şekilde detay mühendislik çalışmaları yapıldığını ve fizibilitesinin de buna göre olduğunu söylemek mümkün.  

GAZ BU DEFA TERSİNE AKACAK!

Türkiye, uzun yıllar Rus doğalgazını, Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan üzerinden taşıyan Batı hattı üzerinden aldı. Türk Akımı ile da bu defa Rusya, gazını aynı güzergahtan tersine akıtmanın çalışmalarını yapıyor. Ukrayna – Rusya arasındaki sorunlar sebebiyle, bu defa Türkiye üzerinden Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelere, hatta bazı çalışmalarla eski hat üzerinden gaz sevkiyatı söz konusu olacak. TürkAkım Projesi, Gazprom’un Amsterdam merkezli South Stream Transport isimli şirketi de Avrupa Birliği’nde projenin geleceğini takip ediyor. Proje, South Stream olarak yola çıkmıştı. Bulgaristan ile sorunlar ortaya çıkınca, Rusya Devlet Başkanı Putin, güzergâhta değişiklik içeren kararıyla TürkAkım Projesi’ni ilan etti. South Stream de yönetim sorumluluğunu üstlendi.

KARADENİZ'DE EN DERİNE DÖŞEME REKORU

TürkAkım Projesi ile birlikte kırılan rekorlar da önemli. Mesela Pioneering Sprit gemisi, ilk defa 2 bin metre derinliğe boruyu Karadeniz’de döşedi. Dünyada daha derine döşenmiş boru hattı yoku. Döşenen her bir borunun uzunluğu 12 m, ağırlığı 9 ton ve 50 yıl boyunca Karadeniz’de kalacaklar. Halihazırdaki TürkAkım Projesi, 15.75 milyar metreküp kapasiteli 2 boru hattından oluşuyor. Putin ve Erdoğan zirvesine vesile olan birinci boru hattı Türkiye hizmet verecek. İkincisiyle de Avrupa gaz verilmesi hedefleniyor.