Yurttaşın yarını belirsiz

İşverene verilen tüm teşviklere karşın reel sigortalı sayısı ciddi oranda azalırken bozulan aktüeryal denge nedeniyle yurttaşların yarınlarına ilişkin tedirginliği artıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2008 yılından itibaren aktif sigortalı sayısı her yıl artarken, ilk kez 2018’de bir önceki yıla göre azaldı.

Aktif sigortalı gruplar arasında 4/c kapsamındaki memur sayısı bir önceki yıla göre artarken, en önemli azalma hizmet akdi ile çalıştırılan 4/a kapsamındaki işçi sayısında oldu. 4/a’daki zorunlu sigortalı sayısı 2017’de 14 milyon 478 bin iken 14 milyon 229 bine düştü.

2017’de 1.95 olan aktif/pasif oranı 2018’de 1.86’ya geriledi. Bir pasif sigortalının finanse edilebilmesi için normal koşullarda dört aktif sigortalı gerekiyor. Yani 2017’de neredeyse iki aktif sigortalı, bir pasif sigortalıyı finanse ederken geçen yıl bu oran daha da azaldı. Yani zaten yetersiz olan denge geçen yıl iyice kötüleşmiş görünüyor.

Ya maaş ödenmezse

Bu durum da ne yazık ki “Bir süre sonra pasif sigortalalırın emekli aylıklarının ödenmesinde ya da sağlık giderlerinin karşılanmasında sıkıntı yaratır mı” sorusunu gündeme getiriyor. 

Dr. Ergün Demir ve Güray Kılıç’ın yaptığı çalşımaya göre, hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve GSS kapsamında tescil edilen kişilerin sayısı 2017’de 9 milyon 825 bin 269 iken 10 milyon 585 bin 86’ya yükseldi. Aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az olan, GSS primi devlet tarafından karşılananların sayısı 2017’de 7 milyon 936 bin iken 2018’de 8 milyon 262 bin 402’ye çıktı.

Bu veriler tedirginlik yaratıyor. Zira, 2018 Aralık SGK İstatistik verilerine göre 10 yıldır aktif sigortalı sayısı her yıl artarken ilk kez 2018’de bir önceki yıla göre azaldı. 2018’de hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişi sayısı bir önceki yıla göre 759 bin 817 kişi arttı. Yine geçen yıl GSS primi devlet tarafından karşılanan yoksul kişi sayısı bir önceki yıla göre 326 bin 393 kişi çoğaldı.

Üstelik de iktidar, Yeni Ekonomi Programı’nda sosyal güvenlikten 10.1 milyar lira tasarruf yapmayı planlıyor.