Zeka Alanına Göre Meslek Seçimi

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. İlgi Şemin, bugünlerde üniversite adayları ve ailelerinin ‘en doğru meslek hangisidir, doğru tercih nasıl yapılır?’ sorusuna yanıt aradığına dikkat çekti. Her bireyin kendine özgü zekâ profilinin olduğunu kaydeden Prof. Dr. Şemin, kişilerde sözel-dilsel, mantıksal-matematiksel, görsel-uzamsal, müzikal-ritmik, bedensel-duyudevinimsel, kişilerarası-sosyal, içsel- özedönük zekâlar ile doğa zekâsının bulunduğunu bildirdi. 

Her bireyin kendine özgü bir zekâ profili olduğunun kabul edildiğini ifade eden Prof. Dr. Şemin, “Sözel zekâya sahip kişiler dili etkin kullanırken, matematiksel zekâlılar problem çözmede, görsel zekâlılar renk, çizgi arasındaki ilişkileri belirmede,  müzikal-ritmik zekâlılar ise ritim ve melodiyle kolay öğrenir. Diğer deyişle beynimizin çalışma biçimi, başarılı olabileceğimiz meslekleri de gösterir. Meslek seçimlerimizi yaparken, zekâ alanlarını belirlemek gençlerimizi başarılı olabilecekleri seçime yönlendirecektir” dedi. 

‘Zekâ alanına göre meslekler’

Gençlerin hayat boyu mutlu olacakları mesleklerini belirlemek için kendilerini tanıması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Şemin, zekâ tanımlarına ve mesleklerle ilişkisine şu şekilde yer verdi:

Sözel-dilsel zekâ: Soyut ve simgesel düşünme, kavram oluşturma, şiir, hikâye yazma, anlatma ve mizah gibi karmaşık olguları içeren dilsel yetenektir. Dili etkili olarak kullanabilirler. Bu zekâ alanı gelişkin olan kişiler; yazar, şair, öğretmen, gazeteci, avukat, komedyenlikte başarılı olabilirler.

Mantıksal-matematiksel zekâ: Bilimsel düşünmede, analiz etmede ve problem çözmede başarılıdırlar. Bilim insanı, mühendis, bilgisayar programcısı, matematikçi, muhasebeci, ekonomist, yargıç olurlar.

Görsel-uzamsal zekâ: Görme duyusu ve buna bağlı olarak şekiller tasarlama ve zihinde resimler yaratma yeteneğidir. Renk, çizgi, biçim, uzay ve bunlar arasındaki ilişkileri iyi algılarlar. Bu zeka alanına sahip kişiler; ressam, fotoğrafçı, haritacı, grafiker, mühendis, mimar olabilir.

Müzikal-ritmik zekâ: Tonal ve ritmik kavramları tanıma ve kullanma yeteneğine sahiptirler. Bu kişilere, şarkıcılık, bestecilik, müzik öğretmenliği, tiyatroculuk gibi meslekler uygundur.

Bedensel-duyudevinimsel zekâ: Vücudunu kullanarak, oyun oynayarak ya da yeni bir ürün yaratarak duygularını ifade etme yeteneğidir. Atlet, dansçı, balerin/balet, aktör, pandomimci, cerrahlık meslek dalları arasında sıralanabilir.

Kişilerarası-sosyal zekâ: Diğer insanlarla sözlü ve sözsüz iletişim kurma, grup içinde işbirliği içerisinde çalışma yeteneğidir. Öğretmen, psikolojik danışman, psikolog, politikacı, doktor, işadamı olabilirler.

İçsel- özedönük zekâ: Başkalarının duygu ve düşüncelerini anlamada da başarılıdırlar ve meditasyon yapmaktan hoşlanırlar. Bu zekâ alanı gelişkin olan kişiler; sanatçı, din adamı, sosyal hizmet uzmanı, psikoterapist gibi meslekleri tercih edebilirler.

Doğa zekâsı: Bitkileri, mineralleri, hayvanları, dünyayı, dağları, denizleri, mevsimleri, kısaca doğayı tanıma yeteneğidir. Bu kişiler; ziraat mühendisi, arkeolog, meteorolog, biyolog, zoolog, veteriner, çevre bilimci olabilirler.