Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılacağı Mısır'daki barış zirvesine dair gündem, beklenmedik bir diplomatik manevrayla hareketlendi. Zirve öncesinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun katılacağı yönündeki haberlerin gelmesinin, Cumhurbaşkanı’nın uçağındaki gerilimi artırdığı öne sürüldü. Ankara’dan hareketle Cumhurbaşkanı'nın uçağında bulunan gazetecilerin aktardığına göre, Erdoğan’ın uçağı inişe geçtiği sırada pisti teğet geçti. İlk gelen Netanyahu'nun zirveye katılacağı haberiyle zamanlama olarak örtüşen bu manevra uçakta da hareketliliğe neden oldu. Cumhurbaşkanı'nın uçağı havada 19 dakika boyunca tur attı. Uçakta bulunan gazeteciler, o anlarda yaşananları ve kararın perde arkasını anlattı.
Erdoğan'ın Netanyahu zirveye katılması durumunda Türkiye’nin toplantıda yer almayacağı yönünde net bir mesaj verdiği konuşuluyor.
Amerikan Axios sitesinden gazeteci Barak Ravid, İsrail’deki Ben Gurion Havalimanı’ndaki resmi törenin ardından araçla Batı Kudüs’e hareket eden Trump ile Netanyahu arasındaki konuşma hakkında sosyal medya platformundan paylaşım yaptı. Ravid’in konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı paylaşımına göre, Trump, Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi’ne Netanyahu’nun da katılması gerektiğini söyledi. Trump ile hemfikir olan ancak daha önce Mısır makamlarınca zirveye davet edilmediği belirtilen Netanyahu, ABD Başkanı’nı bu konuda kendisine aracı olmaya ikna etti. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’yi telefonla arayan Trump, Netanyahu’nun da zirveye davet edilmesini istedi. Sisi ise Trump ile telefon görüşmesinin ardından Netanyahu’yu arayarak zirveye davet etti.
Mısır, sabah saatlerinde, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun da buluşmada yer alacağını kamuoyuna bildirdi. Ancak bu açıklamadan yaklaşık 40 dakika sonra İsrail Başbakanlık Ofisi, Netanyahu'nun Yahudilerin kutsal günlerinden Simha Tora ile aynı güne denk geldiği için zirveye iştirak edemeyeceğini duyurdu.
Bu gelişmelerin yaşandığı sırada Mısır'daki barış zirvesi için havada olan Cumhurbaşkanı'nın uçağında sıcak dakikalar yaşandı. Cumhurbaşkanı'nın uçağı inişe geçtiği sırada pisti teğet geçti. Uçaktaki gazeteciler o anları anlattı.
Selvi: Netanyahu haberiyle pisti teğet geçmemiz aynı zamana denk geldi, ikinci "one minute” havası oluştu
Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi, o anları şöyle anlattı:
Uçağımız Kahire üzerinden Şarm El-Şeyh’e doğru süzülürken Trump’ın Sisi’nin düzenlediği zirveye Netanyahu’yu davet ettiği haberi geldi. Uçakta moraller bozuldu. Gazeteciler olarak aramızda Netanyahu gelir mi gelmez mi, Erdoğan’ın tavrı ne olur, Trump, Netanyahu’yu uçağına alıp Şarm El-Şeyh’e getirir mi tartışması yaşandı. Ama aklımız uçağın ön kısmında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ekibinin yaptığı değerlendirmelerdeydi. Netanyahu gelecek mi gelmeyecek mi tartışmamız uzun sürmedi. Çünkü, Mısır’dan son dakika olarak Netanyahu’nun zirveye katılacağı haberi geldi. Bu haber moralleri bozdu. Sisi yine yaptı yapacağını diye düşündük. Kriz geliyordu.
Bu düşüncelerle Şarm El-Şeyh’e doğru uçmaya devam ettik. Tam 12.44’te uçağın tekerleri açıldı. Havaalanına doğru inmeye başladık. Tekerler piste değmek üzereyken tam saat 12.47’de uçak burnunu havaya kaldırıp havalandı. O anda Netanyahu’nun zirveye katılmasını protesto edip dönüyor algısı oluştu. O sırada arka kapı diplomasisinde neler yaşandı bilmiyoruz.
Uçağımız havada bir tur attı, saat 13.06’da tekrar inişe geçtik. Cumhurbaşkanının uçağının tekerleri piste değerken Netanyahu’nun zirveye katılmayacağı haberi geldi. Derin bir oh çektim. Uçağın pisti pas geçmesinin Netanyahu’nun zirveye katılıp katılmayacağı ile bir ilgisi olup olmadığını o sırada öğrenemedik. O sırada saatler 13.09’u gösteriyordu ve Cumhurbaşkanı’nın uçağı havaalanına indi. Uçak havada 19 dakika tur attı. Erdoğan tam 13.36’da havaalanına indi.
Netanyahu’nun zirveye katılacağı haberi ile uçağın pisti pas geçmesi aynı zamana denk gelince, “İkinci one minute” olayı mı yaşandı havası oluştu. Ama uçağın pas geçmesi olayının teknik bir olay olduğu ortaya çıktı. Pistte uçak olduğu için pas geçilmiş.
Hande Fırat: Hakan Fidan mevkidaşını arayıp rest çekti; 19 dakika havada tur attık
Hürriyet'teki yazısında Hande Fırat da o sıcak dakikaları şöyle anlattı:
Bomba etkisi yaratan bu haber sonrası gazeteciler kendi aralarında ne olacağını tartışır, uçağın geri dönüp dönmeyeceğini merak ederken, aslında uçağın ön tarafında Türk heyeti harekete geçmişti bile. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ABD’li mevkidaşını arayarak, Netanyahu’nun katılması durumunda Türkiye’nin zirvede olmayacağı mesajını iletiyordu. Sadece Türkiye değil, başka ülkeler de benzer tepkilerini iletiyordu. Bu arada Türk heyetini taşıyan uçak alçalmaya başladı. Ancak son dakikada pisti pas geçerek, tekrar yükseldi. Çok kısa bir süre içinde ise ajanslar yeni bir son dakika haberini servise koydu. Netanyahu Barış Zirvesi’ne katılmayacaktı. Erdoğan’ı ve Türk heyetini taşıyan uçak, 19 dakika Kızıl Deniz üzerinde tur attıktan sonra tekrar inişe geçti.
Saatler sonra ise Türkiye’nin Netanyahu’nun katılımına tepki gösterdiği, bunun diğer devletler tarafından da desteklendiği, uçağın inişiyle ilgili sürecin ise konudan bağımsız olduğu belirtildi. Kısacası Türkiye son dakikaya kadar süreçle ilgili diplomasisini itinayla yürütmüş, adı barış olan bir zirveye on binlerce canın ölümünden sorumlu Netanyahu’nun katılımını engellemişti.
Hilal Kaplan: Erdoğan, "Netanyahu varsa ben yokum" dedi
Sabah yazarı Hilal Kaplan da Mısır'a iniş hazırlığı sırasında Netanyahu'nun da katılacağı haberiyle Erdoğan'ın uçağı indirmediğini ifade etti, şunları kaydetti:
"Netanyahu'nun amacı, arkasına Trump'ı da alarak Mısır'daki Barış Zirvesi'nde şov yapmaktı. Uçakta gelişmeleri takip ederken Başkan Erdoğan'ın "Netanyahu varsa ben yokum" dediği bilgisi geldi. Bu açıklama Netanyahu'nun planını da suya düşürdü. Henüz resmi bir açıklama yapılmadı ama bize ulaşan ilk bilgiler Netanyahu'nun Mısır Barış Zirvesi hamlesi Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan döndüğü yönünde."
Yorumlar
Kalan Karakter: