Bir başkadır benim memleketim!

Türkiye
İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bu yılın ilk çeyreğinde açıkladığı “Yaşam
Memnuniyeti Araştırması”na göre, ülkedeki 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerin
yüzde 62.1’i kendisini “mutlu” hissediyor. Söz konusu rakam 2010 yılında yüzde
61.2 düzeyindeydi. Yani mutluluk düzeyimiz artıyor. Ancak aynı TÜİK’in dün
açıkladığı yaşam koşullarını ortaya koyan araştırmasının sonuçları ise ‘Böyle
bir ortamda mutluluk nasıl oluyor?’ dedirtecek cinsten çıktı.



Türkiye’de Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na ilişkin 2011 verilerini
açıklayan TÜİK, Türkiye’deki yaşam koşullarını dün resmi rakamlarla ortaya
koydu. Türkiye ekonomisinde resmi rakamlara göre üst üste yaşanan büyümeye
rağmen, nüfusun önemli bir kısmının hâlâ insani temel koşulları sağlamaktan
uzak olduğu ortaya çıktı. TÜİK’in 2011 yılı sonu itibarıyla ortaya koyduğu
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na göre, kurumsal olmayan nüfus içinde
62.6 milyon kişi tatil yapamıyor, 30.2 milyon sızdıran çatı, nemli duvarlar ve
çürümüş pencerelerle oturuyor, 30 milyon insan yeterince ısınamıyor. Aynı
zamanda 44.7 milyon vatandaş taksit ve borçla yaşıyor, bunların 19 milyonu
taksitlerini ödeyemiyor ve borcunu çeviremiyor. Gelirleri izin vermediği için
58 milyon vatandaş eskimiş ve yıpranmış mobilyalarını yenileyemiyor.



TÜİK’in en kritik tespitlerinden biriyse, 11.6 milyon vatandaşın devletin resmi
yoksulluk rakamlarına göre bile yoksulluk sınırının altında yaşadığını ortaya
koyması oldu.



AYDA ORTALAMA 898 TL GELİR

TÜİK, Türkiye’de ortalama yıllık hane halkı kullanılabilir gelirini 24 bin 343
lira olarak hesapladı. Buna göre Türkiye’de ailelerin ortalama aylık geliri 2
bin lira olarak çıkıyor. Ancak TÜİK, bu rakamın tam olarak gerçek bir
değerlendirmeye imkan vermeyeceğini belirterek, ailelerdeki büyük/çocuk
farklarına göre daha doğru bir karşılaştırma yapılmasına imkan veren “eşdeğer hane
halkı gelirini” de hesapladı. Bu hesabı TÜİK şöyle açıkladı:

“... toplam hane gelirini, haneyi oluşturan fert sayısına bölerek yapmak doğru
olmayacaktır. Bu hesaplamada, hanelerin yetişkin-çocuk bileşimlerindeki
farklılıkları dikkate almak gerekmektedir. Çünkü, bilimsel olarak çocuklar
yetişkinlere göre daha az tüketmektedirler. Buna göre, eşdeğerlik ölçeği olarak
adlandırılan katsayılar kullanılarak her bir hane halkı büyüklüğünün kaç
yetişkine (eşdeğer fert sayısına) denk olduğu hesaplanmaktadır. Hane halkı
toplam yıllık kullanılabilir geliri hane halkının eşdeğer hane halkı
büyüklüğüne bölünerek, o hane halkı için eşdeğer fert başına düşen, diğer
ifadeyle eşdeğer hane halkı kullanılabilir geliri hesaplanmaktadır.”



Bu detaylı hesabın ardından TÜİK, Türkiye’de ortalama yıllık kullanılabilir hane
halkı gelirinin 10 bin 774 lira olduğunu vurguladı. Türkiye’de ailelerin
ortalama ayda 898 lira gelire sahip olabildiğini ortaya koydu.



11.6 MİLYON KİŞİ YOKSUL

TÜİK’in rakamları, nüfusun yüzde 16,1’inin yoksulluk sınırının altında
yaşadığını ortaya koydu. Buna göre kurumsal olmayan nüfus 2011 yılı için yine
TÜİK tarafından 72 milyon 321 kişi olarak açıklanmıştı. Buna göre Türkiye’de
kurumsal olmayan nüfusun yüzde 16.1’inin, yani 11.6 milyon insanın yoksulluk
sınırının altında yaşadığı devletin resmi rakamlarıyla ortaya konulmuş oldu.



13.4 MİLYON KİŞİ DE SÜREKLİ YOKSULLUK RİSKİYLE YAŞIYOR

Sürekli yoksulluk riski altında bulunan kişilerin oranı ise yüzde 18.5 olarak
ölçüldü. Buna göre Türkiye’de 13.4 milyon kişi sürekli yoksulluk riski altında
yaşamını sürdürüyor. TÜİK, “sürekli yoksulluk” oranını, son yılda ve önceki üç
yıldan en az ikisinde de yoksulluk riski altında olanlar olarak tanımlıyor.
TÜİK rakamları ayrıca, sürekli yoksulluk riski altında olanların oranında
sürekli bir artış olduğunu da ortaya koydu. Buna göre bir önceki yıl bu oran
yüzde 17.3 idi.



62.6 MİLYON KİŞİ

TÜİK rakamlarına göre kurumsal olmayan nüfusun yüzde 86.5’i “evden uzakta bir
haftalık tatili”, yüzde 67.6’sı “beklenmedik harcamalarını” ve yüzde 80.3’ü
“yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını” ekonomik nedenlerle
karşılayamıyor. Buna göre 62.6 milyon vatandaş tatil yapamıyor, 58 milyon
vatandaş eskimiş, yıpranmış mobilyalarını parası olmadığı için yenileyemiyor.



30.2 MİLYON KİŞİ

TÜİK rakamlarına göre, kurumsal nüfusun yüzde 41.6’sının konutunda “sızdıran
çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb.” sorunlar söz konusu.
Ayrıca kurumsal olmayan nüfusun yüzde 41,7’sinin oturduğu konutta “izolasyondan
dolayı ısınma sorunu” yaşanıyor.



44.7 MİLYON KİŞİ

TÜİK rakamları Türkiye’de hane halkının hayatını borçla devam ettirdiğini
ortaya koydu. Buna göre kurumsal olmayan nüfusun yüzde 61.8’inin ailesinin
taksit ödemeleri ve borçları bulunuyor. Bu borçlar “konut alımı ve konut
masrafları” dışarıda tutularak hesaplanıyor. Ayrıca bu borç ödemeleri, yüzde
26,2’sinin hanesine çok yük getiriyor. Buna göre 44.7 milyon vatandaş taksit
veya borçla yaşıyor, bunların 19 milyonu ise taksitlerini ödeyemiyor ve borcunu
çeviremiyor.



43.7 MİLYON KİŞİ

TÜİK ayrıca bu sıralanan durumlardan en az 4’ünü yaşayan, bu sorunlarının
çözümünü sağlayamayan veya mahrum olanları belirleyen “ciddi finansal
sıkıntıyla karşı karşıya olma halini” de “maddi yoksunluk” tanımıyla ele aldı.
Buna ilişkin değerlendirmede kurumsal olmayan nüfusun % 60.4’ünün, yani 43.7
milyon. (Gülümhan GÜLTEN / VATAN)