CHP’Lİ EYİPİŞİREN’DEN ÇARPICI RAPOR

CHP 34. dönem Parti Meclisi Üyesi ve 24. dönem İzmir 2.
Bölge Milletvekili Adayı olan Levent Eyipişiren, yaklaşan 2015 genel seçimleri
öncesinde hazırladığı kapsamlı bir rapor ile CHP'nin milletvekili seçimlerinde
neden ön seçim yapmak zorunda olduğunu rakamlarla ve örnekleriyle ortaya koydu.
Eyipişiren'in CHP'ye ve partililere yol haritası olarak sunduğu o raporu ve
anlattıkları şu şekilde:

“Bir genel seçim daha yaklaşırken CHP örgütleri siyaset,
söylem, siyasi duruş, eylemlilik, kitleselleşebilme, toplumda inandırıcılık,
etkili liderlik konuları yerine örgüt emeğini ve değerini korumak ile liyakat
çerçevesinde aday belirleme tartışmalarına gömülmüş durumda. Bu sığlaşan
gündemin şekillenmesinde aday belirleme tercihinde gücün kendisinde olduğunu
her fırsatta hatırlatan Genel Merkez yönetiminin payı çok yüksek. Öyle ki,
mahalle temsilcisi, önseçim delegesi, ilçe/il kongresi ve büyük kurultayın
delegesini, ilçe ve il Başkanını, Parti Meclisi üyesi ve Genel Başkanı’nı
seçebilen örgütün Belediye Başkanı ya da Milletvekilini belirleyecek nitelikte
olmadığı söylemi artık en tepelerde “Bu örgüt yapısıyla mı?” diye başlayan
cümlelerle pervasızca dile getirilir olmuştur.

Bilgisiz fikir
sahipleri

İşin daha vahimi ise, örgüt toplantılarında sorduğunuzda her
Milletvekili, İl Başkanı, MYK Üyesi önseçim taraftarı ateşte kül bırakmaz ama
yetkili kurullar ya da Genel Başkanlık makamında “bu örgüt yapısıyla
olmazcıdırlar”. İşin bir garip yanı da, rahmetli Uğur Mumcu’nun deyişiyle,
“bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olanların” aday belirleme sürecine ilişkin
cahil ve yönlendirici yorumlarıdır.

Tüzük ve yönetmeliğin ilgili maddelerini okumadan “Hiç bir
büyükşehirde önseçim olmaz” yorumu yapabilen Parti Meclisi Üyesi, Milletvekili,
İl ve İlçe Başkanlarının varlığı, beni kapsamlı bir rapordan özet hazırlayarak
bu yazı ile partililerimizi aydınlatmaya itmiştir.

Siyasi Partiler Kanunu-SPK ile uyumlu şekilde CHP iç
hukukunda Milletvekili seçimlerinde adaylarımızın nasıl belirleneceğine dair
iki dayanak mevcuttur: Birincisi CHP Tüzüğü, Beşinci Bölüm; Parti Adaylarının
Belirlenmesi maddeler 58-62 ve aralığı. İkincisi ise Milletvekili Aday Saptama
Yönetmeliği, Bölüm II; Aday Saptama Yöntemleri maddeler 8-12 ve aralığı. Bu
maddeler Parti Meclisi’nde karar verilecek şekilde aday belirleme yöntemlerini,
bu yöntemlerle belirlenebilecek Milletvekili aday sayısı sınırlarını ve
cinsiyet ve gençlik kotalarını belirtilmektedir. Parti adayları başlıca üç
yöntemle saptanır: Ön Seçim, Aday Yoklaması ve Merkez Yoklaması... Önseçim ve
Aday Yoklaması öncelikli yöntemlerdir. Aday saptamada hangi seçim çevresinde
hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir. Ancak bunların
Milletvekili sayıları ile belirlenmiş sınırları vardır, tam bir keyfiyet içinde
sınırsız bir yetki değildir.

Oy veren 6 üyeye
selam!

Levent Eyipişiren, raporunun sonunda da şunlara dikkat
çekti: “Sonuç olarak bakıldığında; istendiği ya da parti içi demokrasiye,
örgüte güvenildiği, inanıldığı için değil, İki dönem önceki PM'de ve Tüzük
Kurultayı’nda tüzük değişikliği ile el kol bağlandığı için verilecektir örgüte
karar hakkı... 2011 seçimlerinde 81 Parti Meclisi üyesi içinde ve henüz bu
tüzük maddeleri yokken “Tüm Büyükşehirlerde tek sıralar kontenjan çift sıralar
önseçim ile belirlensin” önergemize oy veren 6 üyeye selam olsun. Umalım ki o
gün biz 6 PM üyesiyle dalga geçenlere, bizleri seçilmeyecek sıralara,
kendilerini önlere yazanlara ise önseçime girerek kendi ayıpları ile yüzleşme
fırsatı doğsun.”

İŞTE GEREKÇELER:

Levent Eyipişiren analizine dayanak olan verilerini ise
şöyle sıraladı:

1-CHP'nin %
10'dan düşük oy aldığı il sayısı 17.

Bu illerin TBMM temsil sayısı 78, CHP’li Milletvekili ise
0-sıfırdır.

2-CHP'nin %10-15
aralığında oy aldığı il sayısı 7

Bu illerin TBMM temsil sayısı 27, CHP’nin seçilen Vekil
sayısı 3'tür.

3-Kalanında daha
yüksek oy almış olsak da Milletvekili çıkaramadığımız yukarıda tarif edilen 24
ili de içeren toplam il sayısı ise 33, buradan TBMM’ye seçilen Milletvekili
sayısı ise 127'dir.

4-2011
Milletvekili Genel Seçimlerinde 1 Milletvekili çıkardığımız il sayısı 25'tir.

5-0-sıfır ve
1-bir Milletvekili çıkardığımız 25’i CHP’li 242 Milletvekili ile temsil edilen
il sayısı 58'dir.

6-2011'de aday
belirleme yöntemi olarak 29 ilde önseçim uygulandı. Bunların 8inde ise merkez
kontenjanı da kullanıldı. Bu illerde 9u merkez kontenjanı ile belirlenmiş 32’si
CHPli toplam Milletvekili sayısı 125'dir.

7-Kalan 52 ilde
Merkez Yoklaması yöntemi ile 425 TBMM temsilinde 103 Milletvekilimiz seçilmiştir.

8-Milletvekili
Aday Saptama Yönetmeliği Bölüm II Aday Saptama Yöntemleri Madde 12’de Merkez
Adaylığı maddesi Milletvekillerinin aday yoklaması yâda ön seçim yöntemi ile
belirlendiği illerde kullanılabilecek şekilde 550 Milletvekilin % 5'i olan 28 Milletvekilini
Merkez Adaylığı ile belirleme yetkisi PM'ye tanınmıştır.

9-Yine
Milletvekili Aday Saptama Yönetmeliği Bölüm II Aday Saptama Yöntemleri Madde
12’de Merkez Yoklaması maddesi 550 Milletvekilin %15'i olan 83 Milletvekilini
de Merkez Yoklaması ile belirleme yetkisini PM'ye tanımıştır.

10-Yine
yukarıdaki maddede, PM’ye % 10’un altında oy aldığımız, 78 Milletvekili seçilen
12 ilde otomatikman Merkez Yoklaması yetkisi vermektedir.

Bu durumda PM’nin yetkilendirildiği Milletvekili belirleme
toplamı: 28+83+72=183 Milletvekiline ulaşmaktadır.

Ancak dikkatlerden kaçmaması gereken bir konu, bu 183
Milletvekili adaylığının şu an sahip olduğumuz 133 Milletvekili ve birer sıra
üzeri seçilebilir sıraların saptanması-atanması olarak kullanılamayacağıdır.
Örnek vermek gerekirse, İzmir’de 1. ya da 2. seçim bölgesinde seçilebilir
sıradaki 6+7 Vekili atamak için tüm seçim bölgesi Milletvekili tam sayısı olan
13+13=26 kişilik Merkez Yoklaması kontenjanı harcanmalıdır. Yada aralara 3 er
toplam 6 kontenjan; Merkez Adaylığı harcanarak önseçim veya aday yoklaması
yapılmalıdır. Gelelim 3 Büyükşehirde önseçim veya aday yoklaması yapılmayacak
tezini test etmeye.

İstanbul 85, Ankara 31, İzmir ise 26 Milletvekili ile temsil
ediliyor. Üçünün toplamı 142 ve Merkez Yoklaması yetkisi ile tanınan 78’in çok
üzerinde. Bu illerdeki CHP Milletvekili sayıları İstanbul: 31, Ankara: 10,
İzmir: 13 toplam 54. Sadece seçilen Milletvekillerinde kontenjan kullanalım
gerisini seçilmeyeceğini bilen ama sırf adaylığa razı olacaklarla dolduralım
dense bile Merkez Adaylığı için tanınan 28 Milletvekili yetki sınırını çok
aşıyor. Bu durumda 3 büyükşehrin en az 3 ya da 4 seçim bölgesinde önseçim yada
aday yoklaması yapılmak zorundadır. (gazeteyenigun.com.tr)