Çömlek ustasının tarihe bıraktığı 1800 yıllık iz

Batı Anadolu'da kurulan 12 Aiol kentinden biri olan ve tarihi M.Ö. 8. yüzyıla kadar uzanan Manisa'nın Yunusemre ilçesi Yuntdağ Köseler Mahallesi yakınında bulunan Aigai Antik Kenti'nde 2019 yılı kazı çalışmaları devam ediyor. Bu yıl Aigai Antik Kenti Nekropolis Alanında yoğunlaşan çalışmalarda ilginç buluntulara da rastlandı. Aigai Antik Kenti Kazı Başkanı Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim görevlisi Doç. Dr. Yusuf Sezgin tarafından Yunusemre Belediyesi sponsorluğunda yürütülen çalışmalarda 1800 yıllık olduğu tahmin edilen bir insana ait parmak izlerine rastlandı. Evlerin yer yüzeylerinde kullanılan pişmiş toprak plakaları üzerinde bulunan 3 parmak izinin, pişmiş toprak plakasını üreten bir ustaya ait olduğu düşünülüyor. Bazı antik kentlerde kedi ve ya köpek gibi hayvanların izine rastlanırken, Aigai Antik Kentinde ilk defa bir insana ait izlere rastlanması heyecan uyandırdı.

"Normalde bir insana ait parmak izi olması beklenmiyor" 

Yer yüzeylerinde kullanılan pişmiş toprak plakalarının üzerinde insanlara ait parmak izlerinin bulunmasının beklenmediğini belirten Aigai Antik Kenti Kazı Başkanı Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim görevlisi Doç. Dr. Yusuf Sezgin, "Bu seneki çalışmalarımızda ilginç bir buluntuyla karşılaştık. Antik dönemdeki yapıların içlerinde kullanılan pişmiş toprak plakalar var. Bu plakalar normalde düz yüzeyli oluyor. Fakat bizim bulduğumuz parça üzerinde bir insana ait 3 parmak izi vardı. Aslında çok insani bir şey. Tabi ki bu parçaları insanlar üretiyor ama normalde onun üzerinde bir insana ait parmak izi olması beklenmiyor" dedi.

Büyük ihtimal çömlek ustasının plakalar kurumadan düştüğünü ve parmak izlerini plakanın üzerine bıraktığını söyleyen Sezgin, "Muhtemelen durum da şöyle gerçekleşmiş olabilir; bu plakalar bir kalıba dökülüyor. Bir süre güneşte kurumak üzere bekletiliyor. Daha sonra pişiriliyor. Bekletme süresinde açık alanda duruyor. Bazen bu plakaların üzerinden kedi ve köpekler geçiyor. Bunların ayak izleri kalıyor. Fakat ilk defa bir insan eliyle karşılaştım. Büyük ihtimal kururken herhalde birinin ağayı takıldı sendeledi. Düşerken üzerine bastı. Tabi ki antik dönemde bunlar atılmıyor. Defo gibi görülse de binanın en önemsiz yerlerinden birinde tekrar kullanılmış olmalı. O da bizim elimize geçti" ifadelerini kullandı. 

Manisa Müze Müdürlüğünün uygun gördüğü takdirde parmak izlerinin sergileneceğini belirten Doç. Dr. Sezgin, "Elbette kazıda çıkan buluntuları tamamı Manisa Müze Müdürlüğüne teslim ediyoruz. Orada uygun görülen eserler sergilenebiliyor. Müze uygun görürse sergilenebilir" diye konuştu.

"1800 yıllık bir insanın tarihte bıraktığı parmak izleri diyebiliriz" 

Bu tür örneklere çok fazla rastlanmadığını belirten Sezgin, "Genelde hayvanlar kontrolsüz olduğu için kedi mesela daha kurumamışken plakaların üzerinden basıp geçiyor. Başka antik kentlerde öyle örnekler var. İnsan parmaklarının olduğu örnekle karşılaşmadım. Bu açıdan ilginç diye düşünüyorum. Bu tipteki blokları biliyoruz. Taban blokları milattan sonra 2. ve 3. yüzyıllarda çok yaygın kullanılıyor. Bizim bulduğumuz da milattan sonra 2. yüzyıla ait olduğunu düşünüyoruz. Kabaca 1800 yıllık bir insanın tarihte bıraktığı parmak izleri diyebiliriz" dedi.

Aigai Antik Kentinde yürütülen çalışmalar devam ediyor.