Cumhur Taşdelen: “Sektör çok büyük bir sıkıntıda”

İzmir İnşaat Malzemeleri İmalat ve Satıcıları Odası Başkanı Cumhur Taşdelen ile ülkede yaşanan ekonomik dalgalanmanın inşaat sektörüne etkilerini konuştuk. Taşdelen, “Kredi faiz oranlarının yükselmesi ile bir de bankların kredi vermekte sıkıntı yaratmasından dolayı, sektör çok büyük bir sıkıntıda” dedi.

GERÇEK HABERCİ- Son 15 yılda büyük umutlar bağlanan inşaat sektöründe sorunlar büyük bir krize dönüşmek üzere. Ülkede yaşanan ekonomik dalgalanmadan en çok nasibini alan sektör olan inşaat sektöründe, bazı firmalar iflas etti, bazılar da kayıplara karıştı. Bu kriz ardında onlarca evsiz mağdur ve işsiz bırakıyor.

MÜTEAHHİTTİLER, YENİ PROJEYE MECBUR KALMADIKÇA BAŞLAMIYORLAR

Konu hakkında görüştüğümüz,  İzmir İnşaat Malzemeleri İmalat ve Satıcıları Odası Başkanı Cumhur Taşdelen, “Kredi faiz oranlarının yükselmesi ile bir de bankların kredi vermekte sıkıntı yaratmasından dolayı, sektör çok büyük bir sıkıntıda. Eskiden ev almak bu kadar kolay değildi. Herkes borçlanarak ev alıyordu. Neden? Geleceğinin teminatını veriyordu. Kredi faiz oranlarının yükselmesi ile bir de bankların kredi vermekte sıkıntı yaratması, stokların erimesi zorlanacak. Şu anda müteahhittiler, yeni projeye mecbur kalmadıkça başlamıyorlar. Projeyi feshi ederim. 40 bin zarar ederim. Daha fazla etmem diyor. Zaten bankalar, kuyumculuk ile inşaat sektörünü riskli gördükleri için kredi anlamında limitleri düşürdü. Öz sermaye ile iş yapan çok az insan var. Betoncular, döviz fiyatlarından dolayı artan demir, beton gibi malzemelerden sıkıntı yaşıyorlar. Karlarından fedakarlık yapıyorlar, stoklarından fedakarlık yapıyorlar. Herkes bir şeylerde kurtulmak istiyor” şeklinde konuştu.

İZMİR EN ÇOK ETKİLENEN ŞEHİRLERİN BAŞINDA GELİYOR

Türkiye’de inşaat sektöründe yaşanan sorunlardan kaynaklı İzmir’in en çok etkilenen şehirlerin başında geldiğini ifade eden Taşdelen, “Bu süreç ne kadar böyle gider bilmiyorum. Bu süreç bugün düzelse, inşaat sektörü en az 3 sene kendini toparlayamaz. Bu piyasa ortamı da şu an düzelecek gibi de gözükmüyor.  Daha da kötüye gidecekmiş gibi duruyor.  Çünkü satmakta zorlanacaklar. 10 liralık paraları varsa 50 liralık işe girdiler. Düzelir diye borçlanacaklar. Sonrada kat sahipleriyle problem yaşayacaklar. Bu da kime vuracak? Malzeme aldıkları firmayı etkiyecek.  Tüm ara iş kolları da etkilenecek.  İnşaat sektörü bin 200 iş kolunu kapsamakta. Hepsi etkilenecek. Türkiye’yi ayakta tutan; otomotiv, tekstil ve inşaat. Bir ülkede karını en fazla arttıran banka ise orada bazı şeylerin iyi gitmediğini gösterir. İzmir, Türkiye’nin en büyük 3’üncü ili. Böyle olunca en çok etkilenen şehirlerin başında geliyor” diye vurguladı.

BU DAR BOĞAZLIK YENİ ÇIKMIŞ BİR DURUM DEĞİL

Taşdelen sözlerine şöyle devam etti:

“İzmir’de batan firmaların durumu kötü. Şu anda üretici de tüketici de çok zor duruma girdi. Şimdi fabrikalar, üretim yapmak zorunda. Banttı durduramaz. Maliyeti çoğalır. Sektör vade ile dönüyordu. Uzatmaları oynuyordu. Bu dar boğazlık yeni çıkmış bir durum değil. Yaklaşık 5-6 senedir olağan bir birikim. Birikim olduğu için vaiziler fırlardı. İzmir’de örnek veriyorum bin konut üretiliyorsa, bu 600 konutu üreten firma yani müteahhit zor durumda. Yüzde 60 pazar payına sahip firmalar zor durumda. Bunlar da diğer iş kolunu da direkt etkiliyor.  Hazır beton firmalarından, kriz başlar başlamaz bir tanesi battı. Şu anda hazır beton üreten bir firma, ikincisi Söke’de kuruldu. Onun da dedikodusu çıktı. Batmayacaksa bile dedikodusu çıktığın an batar. 400 tane dolaylı bin 200 tane de yan kollar ile ilgileniyoruz. Şu an yakın vadede inşaat sektöründen  fayda gelmez. Şu an herkes korkuyor. Alıcı, firmanın batmasından korkuyor.  FETÖ’den içeri girer mi diye korkuyor. Mesela İzmir’de  Kavuklar’da örneği yaşandı”

O ZAMAN FİYATLAR NASILDI, ŞİMDİ NASIL?

İzmir’de yapımı devam eden statlar ve AVM’lerin durumu hakkında ise Taşdelen, “Onu alan firmalar, şu anda o fiyatlara bitirebilecek mi? Statların temeli, 3’üncü ay ya da 4’üncü ayda galiba atıldı. O zaman fiyatlar nasıldı, şimdi nasıl? En büyük soru işareti, şu an yapımı devam eden projeler biter mi bitmez mi? Bu proje biterse, onu yapan firma biter mi sorusu diğer bir soru. Şu anda Ağaoğlu, Maslak 1453’ün satışını veremiyor diye dedikodu var. Bu dedikodu bile insanları öldürüyor” ifadelerine yer verdi.