İzmir’de “tarihi” silkiniş

İzmir Büyükşehir
Belediyesi, tarihçilerden mimar ve şehir plancılarına, esnaftan işadamı ve
akademisyenlere kadar geniş bir yelpazeyi kucaklayan katılımcı grubuyla bir
araya gelerek “İzmirlilerin Tarihle İlişkisini Güçlendirme Projesi”ni başlattı.
2009 yılı Ekim ayında düzenlediği Kültür Çalıştayı sonrasında “İzmirlilerin
Denizle İlişkisini Güçlendirme Projesi”ni geliştirerek kıyı tasarımı
çalışmalarına start veren Büyükşehir Belediyesi, “İzmirTarih” adını verdiği
yeni projenin amacını, “İzmirlilerin tarihle ilişkisini zenginleştirirken,
kentin tarihi çekirdeğini yeniden oluşturma ve yaşatma” olarak belirledi.

Tarihi Havagazı
Fabrikası’ndaki toplantının açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediye
Başkanı Aziz Kocaoğlu, projenin amaçlarına ilişkin bilgi verdi. Başkan
Kocaoğlu, “Yaklaşık 300 hektarlık tarihi aksın yeniden ayağa kaldırılması,
fonksiyon yüklenmesi ve çekim merkezi olması için yaptığımız çalışmalar belirli
bir noktaya geldi” dedi. Agora’daki kamulaştırmalardan Kadifekale sur
duvarlarının restorasyonuna, Kemeraltı Anafartalar Caddesi’ndeki cephe
yenilemelerinden Antik Tiyatro alanının kamulaştırılmasına kadar çok sayıda
projeyi hayata geçirdiklerini hatırlatan Başkan Kocaoğlu şöyle devam etti:



Butik oteller, tasarım ve Ege mutfakları sokağı…

“Bu bölgeyle ilgili
farkındalık yaratarak tarihi aksı ortaya çıkarmak, buradaki sivil mimari
örneklerini ve çevresini rehabilite ederek fonksiyon yüklemek istiyoruz. Tarihi
dokuyu bozmadan çeşitli işlevler yükleyerek ayağa kaldırmanın bilimsel
çalışmasını yapıyoruz. Belki bunun sonunda yarışmalar yaparak nerede ne olacağı
sokak sokak planlanacak. Bir taraftan Efes antik kenti, bir taraftan Bergama..
Ama kentin ortasındaki bu tarihi mekanı ayağa kaldırmadan, burada konaklama
yaptırmadan, hem yerli hem yabancı turistleri kente çekmemiz, barındırmamız çok
zor görünüyor. Kentin turizm kenti olarak hizmet sektöründe büyümesi, turizmin
çeşitlendirilmesi konusunda ayağa kaldırılacak en önemli noktası olarak tespit
ettiğimiz tarihi aksın tekrar kente kazandırılması, burada yaşamın nitelikli
olarak artırılması yönünde yapılan çalışmadır. İzmir’de turistler için en
önemli aks burası. Butik oteller, tasarım sokakları, inovasyon merkezleri, Ege
Mutfakları Sokağı gibi yaşam alanlarını içerecek bir çalışma olacak. Bugün
gerçekleştirilen toplantı da bu stratejik planın omurgasını oluşturacak”.



Yeni yapı ve yeni imar yok!

Bölgede yaklaşık 16 bin
yapının olduğunu vurgulayan Başkan Aziz Kocaoğlu, “uzun soluklu” diye
nitelendirdiği projelerin gerçekleştikçe, iyileşme sağlandıkça birbirini
tetikleyeceğini de ifade etti. Büyükşehir Belediyesi olarak tüm çalışmalarında
“katılımcı anlayış”ı hayata geçirdiklerini söyleyen Başkan Kocaoğlu, “Her
kesimin fikrini alarak yolumuza devam etmek istiyoruz. Bunu İzmirli
hemşehrilerimize iyi anlatamazsak, desteklerini alıp sahiplenmelerini
sağlayamazsak, projeyi hayata geçirmemiz zor. O yüzden bu tarihi aksı  vatandaşlarımızın desteğiyle ayağa kaldırmayı
düşünüyoruz. Bölgede yeni bir yapı ya da yeni bir imar hakkı olmayacak. Sadece
restorasyon ve fonksiyon yükleyerek şehri zenginleştirme var. O yüzden böyle
bir çalışmaya kimsenin itiraz edeceğini sanmıyorum” dedi.



Gençler için çekim merkezi

“İzmirTarih” projesi ve
toplantı hakkında bilgi veren Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Prof. Dr.
İlhan Tekeli ise “Büyükşehir Belediyesi uzun zamandır burada çalışmalar
yapıyor. İzmir’in antik tarihi gün ışığına çıkarılıyor. Bölgenin kentli
yaşamına entegre olacak şekilde, yaşayan bir yer olarak düşünülmesi ve
geliştirilmesi gerek” diye konuştu. Prof. Dr. Tekeli,  alt bölgelere ayrılarak planlanması ve
tasarlanması gereken alanın özellikle gençlerin çekildiği bir yer olması
gerektiğini söyledi.



Bundan sonra ne olacak?

Prof.Dr. İlhan Tekeli,
“İzmirTarih”  projesi stratejilerinin
belirleneceği toplantının ardından aşama aşama “katılımlı planlama sürecinin”
geliştirileceğini açıkladı. Tekeli, “Strateji aşamasının tamamlanmasının
ardından tasarım ve uygulama aşamasına geçilecek. İzmir bu projesiyle, kentin
yönetiminde katılımcı demokrasinin bir örneğini veriyor. Bu yolla İzmir,
Türkiye demokrasi tarihindeki yerini yeni bir örnekle pekiştirmiş olacak”



12 ana bölgeye ayrıldı

İzmir Büyükşehir
Belediyesi Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Müdürü Dr. H. Gökhan Kutlu,
toplantı katılımcılarına tarihi aksı ve şu andaki durumunu anlatan bir sunum
gerçekleştirdi. Kutlu konuşmasında, tarihi aksı 12 kısıma ayırarak her bölgeyle
ilgili ayrı bilgi verdi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin halen restorasyon,
kamulaştırma ya da yıkım çalışmaları yürüttüğü tarihi bölgeler şöyle sıralandı;

 1- Antik Smyrna Agorası

2- Kadifekale ve Antik
Tiyatro

3- Jeolojik Sakıncalı Alan

4- Ege Medeniyetleri
Müzesi

5- Tarihi Merkez - Yeni
Kent Arakesiti

6- İmalat Yoğunluklu
Ticaret Bölgesi

7 - Tarihi Oteller Bölgesi

8 - Anafartalar Caddesi
Ticaret Aksı

9 -Kapılar- Basmane arası
konut bölgesi

10 - Niteliksiz Yapı
Yoğunluklu Bölge

11- Tescilli Konut
Yoğunluklu Bölge

12- Kadifekale -Agora
Arası Konut Dokusu