UZMANLARDAN ÖNEMLİ KLİMA UYARISI

Yaz ayları, klima kaynaklı hastalıkları tetikliyor.
Uzmanlar, klimalı ortamda bulunulmasından sonra kişide ‘halsizlik, yüksek ateş,
kuru öksürük ve karın ağrısı’ varsa derhal doktora gidilmesini öneriyor. Çünkü
rahatsızlığın ilerlemesi halinde sonuç zatürreeye bağlı can kaybı olabiliyor.
Kavurucu sıcaklar klima kullanımını vazgeçilmez kılıyor. Ancak yanlış kullanım
beraberinde ölümle sonuçlanan hastalıklara davetiye çıkarıyor. 

Geçtiğimiz günlerde Prof. Dr. Yusuf Erşahin’in Lejyoner hastalığı sebebiyle hayatını
kaybetmesi İle gündeme gelen Legionella
virüsüne karşı alınacak teknik tedbirlere ilişkin Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi
Yönetim Kurulu tarafından yazılı açıklama yapıldı. İşte o açıklama;

“ISITMA, HAVALANDIRMA, İKLİMLENDİRME SİSTEMLERİ KAYNAKLI
VİRÜSE KARŞI UZMAN DENETİMİ ŞART

Geçtiğimiz günlerde, Legionella bakterisi yüzünden bir bilim
adamımızın hayatını kaybetmesi, hem meslek insanları olarak, hem de toplumun
bireyleri olarak bizleri çok üzmüştür.

Bu tür elim sonuçlar, ülkemizdeki ısıtma, havalandırma ve
iklimlendirme tesisatlarının tasarımının, uygulamasının, denetiminin ve
işletilmesinin uzman makina mühendislerince gerçekleştirilmesinin, periyodik
denetimlerinin yapım sürecinde olduğu kadar işletme sürecinde de uzman makina
mühendislerince yapılmasının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Lejyoner hastalığı, Legionella Pneumophila olarak
adlandırılan bakterinin neden olduğu bir akciğer enfeksiyonudur. Bu
bakterilerinin yol açtığı lejyoner hastalığının, şiddetli belirtilerle seyreden
zatürree ve daha hafif tipi olan pontiac ateşi olmak üzere iki şekli vardır.
Lejyoner hastalığı; adını, 1976'da ABD'de Philadelphia'daki eski lejyoner
askerleri arasında bir kutlama toplantısından sonra meydana gelen salgından
almıştır.

RİSK GRUBU

Lejyoner hastalığı bakterisinin enfeksiyon yapma potansiyeli
oldukça zayıftır. Bakteriye maruz kalan bireylerin yalnızca %1-5’inde hastalık
ortaya çıkabilir. Bireyde hastalığın ortaya çıkabilmesi için bir yatkınlık
olması gerekir. Normal bağışıklık sistemine sahip sağlıklı bireylerde, etken
alınsa bile çoğu kez enfeksiyon gelişmez. Hastalığın ortaya çıkması için
bireyin bazı risk faktörlerini taşıyor olması gerekir. En önemli risk
faktörleri, kişinin solunum yolu direncini veya genel vücut direncini
zayıflatan etkilerdir. Bunlar özetle:

•Yaşlılık (>50 yaş),

•Sigara tiryakiliği,

•Alkol bağımlılığı,

•Bağışıklık sisteminin çeşitli nedenlerle baskılanmış olması
(transplantasyon geçirmiş olma, kortikosteroid tedavisi, kanser tedavisi)

•Kişinin kronik bir akciğer hastalığının olması

şeklinde sıralanabilir.

Tasarım ve uygulama sürecinde alınacak tedbirlerle, işletme
koşullarının işletme esnasında periyodik bakım ve dezenfeksiyon işlemleriyle
yaşam alanı çok daraltılabilecek bir bakteri olan legionella, uzun zaman
çalıştırılmayan sistemlerdeki su birikintilerinde veya çalıştırılan sistemlerde
de uygun imalat yapılmadığı için oluşan durgun su birikintilerinde  yaşamakta ve çoğalmaktadır.

Bu tür su birikintilerinde oluşan bakteri, suyla çeşitli
şekillerde temas eden havaya geçerek, nefes yoluyla insanlara bulaşmaktadır. Bu
yolla insanlara taşınan bakteri ölümcül bir hastalığa neden olabilir.

Legionella Bakterisi, özellikle içinde çökelmelerin olduğu
pH oranı 2 ile 5 arasında olan durgun sularda 20 ile  50
°C arasında yaşayabilen, 35-46 °C arasında hızla çoğalabilen
ölümcül bir bakteridir. Bakteri 60
°C üstüne çıkıldığında 2 dakikalık bir sürede ölmektedir.


Bakterinin; durgun su barındıran soğutma kulelerinde, genel
kullanıma açık ve merkezi klima sistemine sahip hacimlerde (oteller,
hastaneler, kapalı yüzme havuzları, AVM vb.) evlerde bulunan münferit (split
vb.) klima sistemlerinde, evlerdeki sıcak su sitemlerinde, durgun su
havuzlarının-birikintilerinin olabileceği her türlü hacimlerde (spa vs.,
süpermarketlerdeki durgun su olabilecek ekipmanlarda vs.), nemlendiricilerde,
evlerdeki ve işyerlerindeki dekoratif havuzlarda, içinde durgun su bulunan
taşınabilir soğutucularda, duşlarda bulunması ve üremesi mümkündür. 

ALINACAK TEDBİRLER:

1. Isıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinde
kalıcı su birikintilerinin olmaması için proje uygulamalarında ve cihazlarda
gerekli tedbirler alınmalıdır (özellikle yoğuşma tavalarının tasarımı, su
birikintisi olmayacak şekilde yapılmalıdır).

2. Isıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemleri
yapıldıktan sonra ve periyodik olarak uzman makina mühendisleri tarafından Test
Ayar ve Dengeleme işlemleri esnasında Legionella bakterisinin oluşmasına imkân
verecek su birikintilerinin olup olmaması açısından denetlenmelidir.

3. Soğutma kulelerindeki suyun, çeşitli yöntemlerle
dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır.

4. Klimaların taze hava girişleri soğutma kulelerine yakın olmamalıdır.

5. Uzun müddet beklemiş sular; ısıtma, havalandırma ve
iklimlendirme sistemlerinde kullanılmamalıdır.

6. Legionella bakterisinin üreyebileceği sistemler sık sık
söz konusu bakteri için uzman kişilerce dezenfekte edilmelidir. 

7. Sıcak su depolama sistemlerinde sıcak su 50°C üzerinde tutulmalıdır.

8. Enerji tasarrufu gibi nedenlerle çeşitli toplumsal mekânlarda
havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin çalıştırılmadığı görülmektedir. Bu
nedenlerle özellikle AVM, otel, kongre merkezi ve benzeri yerler çok kısa
aralıklarla İç Çevre Kalitesi ve Mikrobiyolojik Çevre açılarından denetime tabi
tutulmalıdır.

9. Evlerde bulunan split tip klimalar sezon başlarında
mutlaka servisi tarafından temizlenip dezenfekte edilmelidir.

10. Evlerde özellikle çatılarda bulunan su depoları uzun
süre kullanılmayacaksa boşaltılmalıdır.

11. Evlerdeki sıcak su hatlarındaki su (duş, sıcak su
bataryası vb) bir miktar su akıtıldıktan sonra kullanılmalıdır. “