SEÇİM VE SONRASI 1: ALGI SAVAŞINDA GALİP KİM?

30 Mart öncesi ve sonrasında seçimlere dair ve Türkiye’nin temel
meselelerine dair yazılarımı bu köşeden paylaşma fırsatı bulmuştum. Devam eden
süreçte bazı uyarılar, stratejilere dair açıklamalarım oldu. Cumhurbaşkanlığı
seçimi sürecine dair çok derinlemesine olmasa da düşünce ve temennilerimi
paylaştım. Sanıyorum artık tüm bu süreci derinlemesine tartışmanın ve
değerlendirmenin zamanı geldi.

Anayasaya aykırı bir şekilde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimi
Erdoğan’ın bir dayatması olarak seçmenin önüne geldi. Erdoğan son bir yılda
önemli yaralar alsa da davasını ve partisini ayakta tutan ve kazandıran lider
görüntüsünü korudu. Son seçim süreci de rejim açısından parlamentonun yapması
gereken seçimi bir geçiş dönemi taktiğine dönüştürülerek halka yaptırtıldı.
Sonuç malumunuz Türk siyaseti ciddi çalkantılarla dolu olacak bir sürece girdi.


Muhalefette Kazan
Kaynıyor

CHP ve MHP'nin çatı aday formülünün ürünü İhsanoğlu,
Cumhurbaşkanlığı seçiminden yenilgi ile çıktı. Sonucun bu şekilde olacağı
aslında en başından belliydi. Fakat yapılanların mealine bakmakta fayda var.

CHP, MHP ile ikinci ortaklığını yaptı bu seçimde. İlki bu
seçimi başlatan referandumdu ve orada görüldü ki MHP seçmenin bir bölümü böyle
bir ortaklıkta AKP’ye yönleniyor. Kılıçdaroğlu ve ekibi öncelikle bunu
hesapladı ve İslami kimliği ön planda olan bir aday ile hem MHP oylarının
tamamını hem de AKP’nin oylarının ufak bir bölümünü almaya yönelik bir aday
seçildi. Bu noktada hesaba Erdoğan’ın her zamanki kurnazlığı ile seçimi yazın
en kritik dönemine denk getirdiği ve büyük bir heyecan yaratılmazsa seçmenin
sandığa gitmeyeceği hesabı doğru yapılmadı.

İhsanoğlu ismi CHP parti kamuoyunda hiç tartışılmadı, bir
anda oluveren bu seçim büyük tepkilere yol açtı fakat o saatten sonra
sorumluluk liderde idi. Kemal Kılıçdaroğlu kongreden aldığı yetkiye dayanarak
sorumluluğu aldı.  Şimdi bir ara verip
yerel seçim dönemine geri döneceğim, yerel seçim sürecinde yazılarımda da
paylaştığım bir süreç yaşadı. Aday adayı olan partililer halkta en fazla
karşılığı olan aday yapılacak denilerek aylar öncesinden sahaya sürüldü, anket
ve benzeri yoklama yöntemlerine başvurulacağı söylendi CHP parti kamuoyu ve
örgütü bu açıklamaları çok önemsedi ve uyguladı. Sonuçta adaylıklar genel
merkez tarafından hiç bir mantıklı açıklama olmaksızın keyfi denilebilecek
tarzda yapıldı. O dönemde açılan yaralar kapanmamışken, tartışmalar daha yeni
bitmişken CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu ciddi bir sorumluluk alarak
Cumhurbaşkanı adayını açıkladı. Yaralı örgütün, sıkıntılı bir zamanda yapılan
bu seçime asılabilmesi için büyük bir inanca ihtiyacı vardı, olmadı sonuçta
seçmenin bir kısmı sandığa dahi gitmezken, HDP’ye kaçan oylar da bu duruma tuz
biber oldu. MHP seçmeni ise yine belirli bir oranda AKP'yi tercih etti. İki
turlu seçimlerde en açık yelpazede adayların sahaya sürülmesi ve oyların
dağılması en basit kuraldır, bundan da feragat edilmiş durumdaydı, bugün
gündeme gelen kurultay çağrılarına bu açıdan bakmak gerekir. Kimse bana ikinci
tura kalsaydı Erdoğan daha fazla oy alacağını iddia edecekti demesin, siyasetin
sonucuna zaten herkes kendi açısından yorumluyor. Sonuç olarak Erdoğan ilk
turda gereken desteği bulamamış olacaktı. Ayrıca Erdoğan’dan sıkılan ciddi bir
seçmen CHP adayına yönelebilecekti. CHP'nin stratejilerini, yönetim tarzını ve
kadrolarını kritik genel seçimler öncesi gözden geçirmesi birçok açıdan yararlı
olacaktır. Bunu bir sonraki yazıda derinlemesine tartışacağız.

MHP adına söylenebilecek pek bir şey yok, HDP oylarının
artığı bir dönemde, seçime fazla asılmadılar. Çatı aday formülü ile gittikleri
seçim sonucu, uzun bir zamandır durağan olan MHP siyasetinin de kendini
sorgulamasına sebep olacaktır.

Erdoğan ve Algı
Yönetimi

Bu seçim de uzun yıllardır alışıldığı gibi Erdoğan’ının
galibiyeti ile sonuçlandı. Tarihte yapılmış olan en adaletsiz kampanya dönemi,
devlet imkanlarının kullanılması ve Erdoğan’ın kendi elleri ile yaratmış olduğu
Anadolu burjuvazisinin pragmatist desteği bu adaletsizliği artıran etkenler
oldu. Gezi parkı sürecinde Türkiye’de Erdoğan karşıtı bir kitlenin bir araya
gelerek diyalektik bir süreci güçlendirdiği tespitini daha önce yapmıştım. Kim
ne derse desin Gezi parkı ve sonrasında siyasi sahnede yaşananlar AKP'yi ve
Erdoğan’ın eski gücünden uzaklaştırdı. AKP yıllardır bir şeyi çok doğru
yapıyor, en çalkantılı dönemlerde bile algıyı doğru yönetiyor. Bu seçimde olan
da buydu, Erdoğan algıyı yönetti, “Hizmet
odaklı kampanya” karşısında “Ekmek
için Ekmeleddin” çok zayıf kaldı. Erdoğan yol yaptım derken kimse “O yollar bizlerden aldığın fahiş
vergilerle yapıldı, biz daha iyisini yaparız.” demedi. Halkın yönetimi ele
aldığı, elitistlerin ve kaymağı yiyenlerin tasfiye edildiği algısı, net bir
şekilde ortaya konulurken, bunun karşılığında net ve yeni bir söylem ortaya
konulamadı. Seçmende heyecan oluşturulamadı, zaten Erdoğan da seçmen kitlesinin
en fazla % 45’ine ulaşabileceğini biliyordu. Ama sandığa gitmesi için gerekli
heyecan verilemeyen seçmen sonucu belirledi. Sonuçta
ortada bir gerçek var ve yeni dönem çok çalkantılı olacak. 

Bir sonraki yazımda CHP kurultay süreci, Türkiye’nin
sosyolojik dönüşümü ve partilerin taban stratejilerini hakkındaki görüşlerimi
yazmaya devam edeceğim.