ALTERNATİF GEÇİM KAYNAĞI: DENİZ PATLICANI

Son dönemde haberlere de konu olan deniz patlıcanı bir çoğumuz ilk kez duyuyoruz. Deniz patlıcanı birçok dünya ülkesinde yüzyıllardır gıda kaynağı ve tıbbi madde olarak kullanılmaktadır. Ülkemiz de ise emniyet güçlerinin operasyonları sonucu medyada son zamanlarda konu olmuş deniz patlıcanı, iyi kazanç sağlaması nedeniyle bilinçsizce kaçak olarak avlanmaktadır. Bu da Ülkemizde yasaktır.



Peki Deniz Patlıcanı Nedir?

Deniz patlıcanı omurgasız deniz hayvanlarıdır. Hemen hemen her deniz ekosisteminde sığ sulardan derin okyanus tabanlarına kadar yayılış göstermektedir. Deniz dibinde çökelti halinde bulunan ölü organik madde ya da organik atıklarla beslenerek doğal bir dönüşümü gerçekleştirirler. Deniz patlıcanı avcılığı, Doğu ve Güney Afrika ülkeleri, Orta Amerika ülkeleri, sıcak Akdeniz ülkeleri, Kuzey Pasifik ve Kuzey Atlantik Okyanuslarına kadar, özellikle tropikal sularda olmak üzere tüm dünya ülkelerinde yapılmaktadır. Avcılığın büyük bir kısmı ise Asya ülkeleri, Pasifik Adaları ve Hint Okyanusu’nda gerçekleştirilmektedir.

Deniz patlıcanı çok düşük kalorili ve yağsız ve yüksek proteinlidir. Ayrıca, sağlığınız için iyi olan antioksidanlar dahil olmak üzere birçok güçlü madde içerirler. Yemeklere ve atıştırmalıklara protein kaynakları eklemek, tokluk



hissine yardımcı olur. Bu, daha az yemenize ve kan şekeri seviyenizi stabilize etmenize yardımcı olabilir. Deniz hıyarı gibi protein açısından zengin gıdalar, kan şekeri seviyelerini kontrol etmek isteyen diyabetli insanlar için özellikle yararlı olabilir. Ayrıca, protein açısından zengin diyetler kalp sağlığına faydalı olabilir, kan basıncını düşürmeye ve kemik yoğunluğunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Özellikle  Geleneksel Çin Tıbbında Deniz patlıcanı, iyileştirici özelliklere sahip olduğuna inanılan ve artrit, kanser, sık idrara çıkma ve iktidarsızlık gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Deniz patlıcanı özü ile aşılanmış kremler, tentürler, yağlar ve kozmetikler ile oral deniz hıyarı takviyeleri de geleneksel Çin tıbbında popülerdir, inanılmaz derecede besleyicidir. Deniz patlıcanı mükemmel bir besin kaynağıdır.

Deniz Patlıcanı nasıl tüketiliyor?

Deniz patlıcanı çiğ, salamura ve kızartılmış olarak tüketilmektedir. Kaygan bir dokuya ve yumuşak bir tada sahip olan deniz patlıcanı genellikle etler, diğer deniz ürünleri veya baharatlar kullanılarak lezzetlendirilir. Genellikle Çinde, Çin lahanası, kış kavun ve shiitake mantarları gibi ürünlerle birleştirilerek tüketilmektedir.

Üretim sürecinde genellikle dondurarak ve kurutularak (kalsiyumu alınmış / kalsiyumlu) depo edilmekte ve ihraç edilmektedir. Deniz patlıcanını kilogram fiyatı da yaklaşık olarak 150-200 dolar arasında değişmesi su ürünleri avcıların ve üreticilerin fazlasıyla dikkatini çekmektedir.



Deniz patlıcanı avcılığı, 4/1 NUMARALI TİCARİ AMAÇLI SU ÜRÜNLERİ AVCILIĞININ DÜZENLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2016/35) ile yürütülmektedir. Bu Tebliğin amacı; 1/9/2016 - 31/8/2020 tarihleri arasında ticari amaçlı su ürünleri avcılığında uygulanmak üzere bilimsel, çevresel, ekonomik ve sosyal hususlar göz önüne alınarak su ürünleri kaynaklarının korunması, sürdürülebilir işletilmesinin sağlanması için su ürünleri avcılığına ilişkin yükümlülük, sınırlama ve yasakları düzenlemektir.

Bu Tebliğe göre, 1 Eylül 2016 – 31 Ağustos 2020 tarihleri arasında geçerli olan deniz patlıcanı avcılığına Ege Denizi’nde, İzmir Körfezi’ndeki Ardıç Burnu ile Kapan Burnu arasında çekilen hattın güneyinde kalan karasularımız hariç olmak üzere; İzmir ili, Çeşme ilçesi, Karaabdullah Burnu ile Balıkesir ili, Ayvalık ilçesi, Eğribucak Burnu arasında kalan çok daha geniş alanda izin verilmiştir. Deniz patlıcanı ticareti yapılan türlerden yoğun olarak karasularımızda Holothuria tubulosa, Holothuria polii, Holothuria mammata, Stichopus regalis bulunmaktadır.

Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından kontrolü gerçekleşen, dalma yöntemiyle toplanmasına izin verilen deniz patlıcanı, Gerçek Kişiler İçin Su Ürünleri Ruhsat Teskeresi olmayanlar için toplanması yasaktır. Yasak olmasının sebebi, su altındaki yaşamı ciddi bir şekilde etkileyecek olmasıdır. Uzak Doğu’dan gelen talepler doğrultusunda kaçak olarak deniz patlıcanı toplayan kişiler yakalanmaları hususunda kanunlara göre 1322 TL’lik para cezasına çarptırılmaktadırlar. Eğer ki yakalanıp cezasını ödeyen kişi kaçak bir şekilde deniz patlıcanı avlamaya devam ederse para cezası katlanmaktadır.

Bu Tebliğ kapsamında 1 Haziran - 31 Ekim tarihleri arasında deniz patlıcanı avcılığı yasaktır. Deniz patlıcanı avcılığı yalnızca dalma yöntemi ile yapılır. “Avcılık sırasında, su altı tüfeği ve deniz patlıcanı dışında su ürünleri bulundurulamaz” hükümleri yer almaktadır.

1 Ağustos–15 Eylül tarihleri arasındaki dönem dışında, il müdürlüğünden izin almak şartıyla dalma yöntemi ile deniz patlıcanı avcılığı serbesttir. Deniz patlıcanı avcılığında bulunacak balıkçı gemileri için gemi ruhsat tezkeresinin verildiği il müdürlüğünden ek-1’de yer alan “Avlanma İzin Belgesi” alınması zorunludur. Bütün karasularımızda 15 Eylül 2007 tarihinden itibaren deniz patlıcanı avcılığı tamamen yasaktır.

Tebliğde yapılan (Ek:RG-27/9/2019-30901) değişiklikle Deniz patlıcanı avcılığı Bakanlığın belirleyeceği kota miktarınca yapılmasına karar verilmiş olup, Deniz patlıcanı kotasının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirleneceği bildirilmiştir. Bu anlamda deniz ekosistemini bozmadan tüketici, üretici ve yetkili devlet kuruluşları üzerine düşen görevi yerine getirmeli, bilinçli ve sağ duyulu olmalıdır.

Şunu unutmayalım ki; doğa bir bütündür. İnsan doğanın bir parçasıdır. Onun doğaya verdiği zarar aslında kendine verdiği zarardır!..